Ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV)
Dit ministerie1 houdt zich bezig met rechtspleging en rechtshandhaving, jeugd en sanctietoepassing, de politie en terrorismebestrijding en veiligheid. Het ministerie is belast met wetgeving op het gebied van privaatrecht, straf- en sanctierecht, administratief recht en bestuursrecht en met het bewaken van de kwaliteit van de wetgeving.
De huidige minister van Justitie en Veiligheid is David van Weel2 (VVD). Daarnaast zijn er twee staatssecretarissen Ingrid Coenradie3 (partijloos), Teun Struycken4 (partijloos).
De ambtelijke leiding over het ministerie is in handen van een secretaris-generaal5, Anneke van Dijk6.
Onder het minister van JenV vallen vele diensten en instellingen. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
-
-Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB)
-
-Nederlands Forensisch Instituut (NFI)
-
-Nationale Politie
-
-Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV)
Tot 2010 viel de politie zowel onder Justitie als Binnenlandse Zaken (met Defensie als verantwoordelijk ministerie voor de Marechaussee).
Binnen het ministerie zijn de beleidsonderwerpen verdeeld tussen de minister en twee staatssecretarissen. De minister heeft onder meer als taken nationale veiligheid, terrorismebestrijding, de politie, het Openbaar Ministerie, nationale rampenbestrijding, drugsbeleid, uitlevering, bestrijding ondermijning, privacy en ambtsmisdrijven.
Er is een staatssecretaris voor rechtsbescherming (Struycken). Die is belast met onder meer rechtspraak, juridische beroepen, rechtsbijstand, Wetboek van Strafrecht, Justitieel jeugdbeleid, familierecht, inclusief adoptie, rechterlijke organisatie, personen- en familierecht, Algemene wet bestuursrecht, wetgevingskwaliteit, auteursrecht/intellectuele eigendom, Kansspelen en Jeugdbescherming.
Daarnaast is er een staatssecretaris (Coenradie) voor met inburgering, gevangeniswezen, reclassering, brandweer, regionale rampenbestrijding en crisisbeheersing en zedenwetgeving.
Het ministerie van Justitie werd in 1813 ingesteld. In de perioden 1970-2002 en 2007-2010 werd een staatssecretaris benoemd. In de periode 2002-2007 was een minister zonder portefeuille8 belast met Vreemdelingenbeleid en Integratie verbonden aan het ministerie van Justitie.
De huidige vorm van het ministerie kwam in 2010 tot stand. Onder het kabinet-Rutte I9 werden de taken van het voormalige ministerie van Justitie10 gecombineerd met de voorheen onder het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties11 vallende zorg voor de veiligheid. De naam werd in 2017 'Justitie en Veiligheid'.
Sinds 2024 is er een afzonderlijk ministerie van Asiel en Migratie12.
Onder welk(e) ministerie(s) vielen huidige taken eerder
Periode |
Naam |
|
|---|---|---|
2017-heden |
Justitie en Veiligheid |
|
2010-2017 |
Veiligheid en Justitie |
|
1813-2010 |
Justitie |
Binnenlandse Zaken |
*het kabinet-Balkenende IV was na een crisis vanaf 23 februari 2010 anders samengesteld.
Meer over
- 1.De voorbereiding van beleid, wetten en regelingen vindt plaats op een ministerie (ook wel: departement). Ook bij het uitvoeren en controleren hiervan hebben ministeries een belangrijke taak, maar soms gebeurt dat ook door intern of extern verzelfstandigde organisaties of door rechtspersonen met een wettelijke taak.
- 2.David van Weel (1976) is sinds 2 juli 2024 namens de VVD minister van Justitie en Veiligheid in het kabinet-Schoof. Hij was daarvoor sinds 1 november 2020 assistent-secretaris-generaal van de NAVO, belast met acute veiligheidsdreigingen. Daarvoor was hij onder andere raadadviseur buitenlandse Zaken en defensie op het ministerie van Algemene Zaken en directeur Internationale Aangelegenheden en Operaties en hoofd van het Bureau secretaris-generaal bij het ministerie van Defensie.
- 3.Ingrid Coenradie (1987) is sinds 2 juli 2024 namens de PVV staatssecretaris van Justitie en Veiligheid. Zij was werkzaam op het gebied van personeelsbeleid en detachering (o.a. bij OTTO Workforce) en was sales manager bij ArboNed. Sinds 2023 was zij fractievoorzitter van Leefbaar Rotterdam in de gemeenteraad van Rotterdam. Als staatssecretaris is zij onder meer belast met inburgering, gevangeniswezen en zedenwetgeving.
- 4.Teun Struycken (1969) is sinds 2 juli 2024 staatssecretaris voor rechtsbescherming namens NSC (hij is partijloos) in het kabinet-Schoof. Hij was hoogleraar Europees goederenrecht (gespecialiseerd in het bank- en effectenrecht) in Utrecht. Tevens was hij advocaat in Amsterdam. Als staatssecretaris is hij onder meer belast met onder meer de rechtspraak, rechterlijke organisatie, bestuursrecht, rechtsbijstand, justitieel jeugdbeleid, jeugdbescherming, privaatrecht en kansspelen.
- 5.De secretaris-generaal is de hoogste ambtenaar van een ministerie. Behalve belangrijk ambtelijk adviseur van de minister en/of staatssecretaris(sen) is de secretaris-generaal ook belast met de leiding aan het ambtelijke apparaat.
- 6.Anneke van Dijk is sinds 1 september 2024 secretaris-generaal van het ministerie van Justitie. Tevens was zij in 2024-2025 waarnemend secretaris-generaal van het ministerie van Asiel en Migratie. Eerder was zij op dat ministerie onder meer directeur-generaal rechtspleging en rechtshandhaving en directeur-generaal migratie.
- 7.Mensen die in Nederland worden verdacht van het plegen van een strafbaar feit krijgen met het Openbaar Ministerie (OM) te maken. Het OM, ook wel parket genoemd, is de enige instantie in Nederland die verdachten voor de strafrechter kan brengen. Het OM zorgt ervoor dat strafbare feiten worden opgespoord en vervolgd.
- 8.Een minister zonder portefeuille is verantwoordelijk voor een bepaald beleidsterrein, maar heeft niet de politieke leiding over een ministerie. Ministers zonder portefeuille hebben, anders dan staatssecretarissen, zitting in de ministerraad en kunnen dus ook meestemmen over alle beslissingen. De benoeming van een minister speciaal voor een bepaald beleidsterrein is een teken dat men dit onderwerp belangrijk vindt.
- 9.Dit minderheidskabinet van VVD en CDA werd gevormd na de Tweede Kamerverkiezingen 2010 en trad op 14 oktober 2010 aan als opvolger van het kabinet-Balkenende IV. Voor een meerderheid in de Tweede Kamer sloten de regeringspartijen een gedoogakkoord met de PVV. VVD-leider Mark Rutte werd de eerste premier van VVD-huize.
- 10.Dit ministerie werd in 1813 ingesteld en hield zich bezig met rechtshandhaving (waaronder criminaliteitsbestrijding) en met het bewaken van de kwaliteit van de wetgeving. Het ministerie was belast met wetgeving op het gebied van straf-, privaatrecht en bestuursrecht, administratief recht, vreemdelingenzaken, rechtshulp, jeugdbescherming en delinquentenzorg.
- 11.Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft zorg voor het goed functioneren van het openbaar bestuur van ons land. De hoofdtaken zijn het bevorderen van de democratische rechtstaat, slagvaardig bestuur, zorg voor betaalbare woningen en een goede leefomgeving. Sinds 2017 behoort ook de ruimtelijke ontwikkeling tot het taakveld. Met Koninkrijksrelaties worden de relaties tussen de vier landen van het Koninkrijk bedoeld, namelijk Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten.
- 12.Het ministerie van Asiel en Migratie is verantwoordelijk voor Vreemdelingenzaken, asiel, artikel 1F Vluchtelingenverdrag, grensbewaking, internationaal migratiebeleid en EU migratiepact. Het werd in 2024 ingesteld.