Kabinet-Balkenende III (2006-2007) - Hoofdinhoud

© RVD

Zittend v.l.n.r.: Bot, Peijs, Remkes, De Geus. Balkenende, Zalm en Van der Hoeven. Staand v.l.n.r.: Verdonk, Wijn, Nicolai, Donner, Van Ardenne, Kamp, Veerman, Hordijk (secretaris), Dekker, Hoogervorst, onbekend en De Geus.

Dit minderheidskabinet i van CDA i en VVD i werd niet gevormd na verkiezingen, maar direct na de val van het kabinet-Balkenende II i. Nadat de D66 i-bewindslieden uit dat kabinet gestapt waren, werden de twee opengevallen ministersposten opgevuld door andere leden van het kabinet. In plaats van aan het rompkabinet van CDA en VVD een demissionaire status i toe te kennen werd missionair overgangskabinet gevormd.

De voornaamste taken van dit op 7 juli 2006 aangetreden kabinet waren het uitschrijven van vervroegde verkiezingen i en het indienen van de begroting (en het belastingplan) voor 2007. Als opvolger trad op 22 februari 2007 het kabinet-Balkenende IV i aan.

Formatie

Het kabinet-Balkenende III van CDA i en VVD i werd gevormd, nadat de D66-ministers zich uit het kabinet-Balkenende II i hadden teruggetrokken. Onder leiding van informateur Ruud Lubbers i vormden CDA en VVD een minderheidskabinet. De belangrijkste taken van het nieuwe kabinet waren het uitschrijven van vervroegde verkiezingen en het opstellen van de begroting voor 2007.

Regeerakkoord en regeringsverklaring

Omdat het nieuwe kabinet als voornaamste taak het uitschrijven van nieuwe verkiezingen meekreeg, sloten CDA en VVD geen nieuw regereerakkoord. Wel legde minister-president Balkenende op 7 juli 2006 de regeringsverklaring af.

De samenstelling van het kabinet-Balkenende III was vrijwel gelijk aan die van het voorgaande kabinet. Alleen de vrijgekomen posten van de D66-bewindslieden werden overgenomen. Tijdens deze kabinetsperiode wijzigde de samenstelling van het kabinet daarnaast door het aftreden van twee ministers.

• - 

  Ministersposten D66 overgenomen door bewindslieden CDA en VVD

  De twee ministersposten van D66 in het kabinet Balkenende II werden in Balkenende III overgenomen door bewindslieden van VVD en CDA. Joop Wijn werd minister van Economische Zaken en Atzo Nicolaï werd minister voor Bestuurlijke vernieuwing en Koninkrijksrelaties. Hun staatssecretariaten uit het kabinet-Balkenende II (respectievelijk Financiën en Europese Zaken) bleven vacant.

• - 

  Bruins trad aan als staatssecretaris van Onderwijs

  Nieuw gezicht in het kabinet-Balkenende III was Bruno Bruins, die al onder het kabinet-Balkenende II beoogd was opvolger van de afgetreden staatssecretaris Rutte.

• - 

  Donner opgevolgd door Hirsch Ballin als minister van Justitie; Dekker opgevolgd door Winsemius als minister van VROM

  Naar aanleiding van het rapport-Van Vollenhoven over de Schipholbrand waarbij elf asielzoekers de dood vonden, traden de

  ministers Donner en Dekker af op 21 september 2006. Zij werden opgevolgd door respectievelijk Ernst Hirsch Ballin en Pieter Winsemius.

De regeringspartijen hadden samen geen meerderheid in de Tweede Kamer. In de Eerste Kamer beschikten CDA en VVD samen wel over een nipte meerderheid. Tijdens deze kabinetsperiode vonden er geen verkiezingen voor de Eerste Kamer plaats.

Op 30 augustus 2006 werd het Tweede Kamerlid Van Schijndel i van de VVD uit de fractie gezet na onenigheid over de koers van de partij en het leiderschap van Rutte i.

Het kabinet-Balkenende III regeerde als overgangskabinet tot het aantreden van een nieuw kabinet. Tijdens de korte regeerperiode zette het kabinet het economisch beleid van het kabinet-Balkenende II i voort. De economie en de overheidsfinanciën hadden zich inmiddels hersteld. Belangrijkste wapenfeiten van het kabinet waren het indienen van de begroting voor 2007 en het doorvoeren van de al door het voorgaande kabinet geplande verlaging van het tarief van de vennootschapsbelasting.

Generaal-Pardoncrisis 2006

Op 13 december 2006 nam de Tweede Kamer een motie van afkeuring i aan tegen minister Rita Verdonk i, die door PvdA-Kamerlid Jeroen Dijsselbloem i was ingediend. De situatie was uniek: nog niet eerder richtte een motie van afkeuring zich tegen een bewindspersoon in een demissionair kabinet i. Het vervolg was ook uniek: nog niet eerder bleef een bewindspersoon zitten na een aangenomen motie van afkeuring.

Het kabinet was verantwoordelijk voor het opstellen van de troonrede van 2006. Hierin werden vooral de verantwoordelijkheid van Nederland voor vrede en veiligheid in de wereld en de door het vorige kabinet doorgevoerde hervormingen benadrukt.

Na de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2006 i bood het kabinet zijn ontslag aan en werd het demissionair. Dit ontslag werd op 21 februari 2007 verleend door Koningin Beatrix. Op 22 februari 2007 trad het kabinet-Balkenende IV i aan als opvolger.

Meer over