Comitéprocedure: De Commissie komt met voorstellen om de transparantie en de verantwoordingsplicht bij de tenuitvoerlegging van de Europese wetgeving te versterken

De voorstellen die de Commissie vandaag indient om de comitéprocedureverordening te wijzigen, moeten de transparantie en de verantwoordingsplicht in het kader van de procedures voor de tenuitvoerlegging van de EU-wetgeving vergroten.

De Europese Commissie¹ doet hiermee de belofte gestand die voorzitter Juncker² in september 2016 in zijn toespraak over de toestand van de Unie heeft gedaan, toen hij zei: "Het is niet juist dat als EU-landen niet onderling kunnen besluiten of zij al dan niet het gebruik van glyfosaat in herbiciden verbieden, de Commissie door het Parlement³ en de Raad⁴ wordt gedwongen een besluit te nemen. Daarom zullen we de betreffende regels aanpassen.”

Het pakket van vier gerichte wijzigingen zal de transparantie over het door de lidstaten ingenomen standpunt vergroten, meer politieke aansturing mogelijk maken en de verantwoordingsplicht in het besluitvormingsproces versterken. Wat houden de vier voorgestelde maatregelen precies in?

• - 

  Wijziging van de stemregels. In de laatste fase van de comitéprocedure (het comité van beroep) zullen alleen de stemmen voor of tegen een handeling in aanmerking worden genomen, waardoor het aantal onthoudingen zal afnemen en het minder vaak zal voorkomen dat het comité geen advies kan uitbrengen en de Commissie daardoor verplicht wordt op te treden zonder duidelijk mandaat van de lidstaten.
• - 

  Betrokkenheid van nationale ministers. Als de nationale deskundigen geen standpunt innemen, krijgt de Commissie de mogelijkheid het dossier een tweede keer aan het comité van beroep voor te leggen, op ministerieel niveau, zodat wordt gewaarborgd dat gevoelige beslissingen op het passende politieke niveau worden besproken.
• - 

  Transparantere stemming in het comité van beroep. De stem van de vertegenwoordigers van de lidstaten zal openbaar worden gemaakt.
• - 

  Gewaarborgde politieke inbreng. De Commissie krijgt de mogelijkheid om het dossier voor advies voor te leggen aan de Raad van Ministers⁴, als het comité van beroep er niet in slaagt een standpunt in te nemen.

Voor het overgrote deel van de wetshandelingen werkt de comitéprocedure goed. Dit neemt niet weg dat de lidstaten er de afgelopen jaren in een aantal geruchtmakende en gevoelige dossiers niet in geslaagd zijn de vereiste meerderheid voor of tegen de betrokken ontwerphandelingen te bereiken, met als gevolg dat geen advies kon worden uitgebracht. In dat scenario wordt de Commissie belast met de verantwoordelijkheid de definitieve beslissing te nemen, zonder dat zij daarvoor over duidelijke politieke steun van de lidstaten beschikt. In 2015 en 2016 was de Commissie er wettelijk toe verplicht 17 handelingen aan te nemen inzake de goedkeuring van gevoelige producten en stoffen, zoals glyfosaat en genetisch gemodificeerde organismen (GGO's), hoewel sommige lidstaten in de onmogelijkheid verkeerden zich voor of tegen die besluiten uit te spreken.

Dit voorstel is aangekondigd als een van de belangrijkste nieuwe initiatieven in het werkprogramma van de Commissie voor 2017 en zal nu worden overgelegd aan het Europees Parlement en de Raad.

Meer informatie:

Vragen en antwoorden: Hervormingen comitéprocedure

SOTEU 2016

Werkprogramma van de Commissie voor 2017

Ontwerpverordening

Comitologieregister

IP/17/264

• 1. 

  Deze instelling van de Europese Unie kan worden beschouwd als het 'dagelijks bestuur' van de EU. De leden van de Europese Commissie worden 'Eurocommissarissen' genoemd. Elke Eurocommissaris is verantwoordelijk voor één of meerdere beleidsgebieden.
   
• 2. 

  Jean-Claude Juncker (1954) was van 1 november 2014 tot 1 december 2019 voorzitter van de Europese Commissie. Hij werd op 15 juli 2014 gekozen. Juncker was in 1995-2013 minister-president van Luxemburg. Eerder was hij staatssecretaris en minister onder meer van financiën. Hij bekleedde daarnaast functies bij de Wereldbank en het IMF. In 2005-2013 was hij voorzitter van de eurogroep. Juncker is lid van de Christelijke Volkspartij en leidde een coalitie van christendemocraten en sociaaldemocraten. Hij is diverse malen onderscheiden met internationale prijzen, zoals de Walter Hallsteinprijs en de Karelsprijs.
   
• 3. 

  Het Europees Parlement (EP) vertegenwoordigt ruim 450 miljoen Europeanen en bestaat momenteel uit 720 afgevaardigden (inclusief voorzitter). Nederland heeft 31 zetels in het Europees Parlement. Het Europees Parlement wordt geacht een stem te geven aan de volkeren van de 27 landen die aan de Unie deelnemen, en vooral te letten op het belang van de Unie in zijn geheel.
   
• 4. 

  In deze instelling van de Europese Unie (kortweg 'de Raad van Ministers' of nog korter 'de Raad' genoemd) zijn de regeringen van de 27 lidstaten van de EU vertegenwoordigd. De Raad oefent samen met het Europees Parlement de wetgevings- en begrotingstaak uit.