Commissie-Juncker (2014-2019) - Hoofdinhoud

Land	Naam & huidige functie	Portefeuille	Politieke kleur & politieke partij
België	Marianne Thyssen i	Werkgelegenheid, sociale zaken, vaardigheden en arbeidsmobiliteit i	Christendemocraat, EVP i
Bulgarije	Mariya Gabriel i***	Digitale economie en maatschappij	Christendemocraat, EVP i
Cyprus	Christos Stylianides i	Humanitaire hulp en crisisbeheersing i	Christendemocraat, EVP
Denemarken	Margrethe Vestager i	Mededinging	links-liberaal, ALDE
Duitsland	Günther Oettinger i	Begroting en personeelszaken i	Christendemocraat, EVP
Estland	Andrus Ansip i******	Digitale interne markt (vicevoorzitter) i	Liberaal, ALDE
Finland	Jyrki Katainen i	Banen, groei, investeringen en concurrentievermogen (vicevoorzitter) i	Liberaal-conservatief, EVP
Frankrijk	Pierre Moscovici i	Economische en financiële zaken, belastingen en douane i	Sociaaldemocraat, PES i
Griekenland	Dimitris Avramopoulos i	Migratie, binnenlandse zaken en burgerschap i	Christendemocraat, EVP
Hongarije	Tibor Navracsics i	Onderwijs, cultuur, jongerenzaken en sport i	Centrumrechts, EVP
Ierland	Phil Hogan i	Landbouw en plattelandsontwikkeling i	Christendemocraat, EVP
Italië	Federica Mogherini i	Hoge Vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid (vicevoorzitter) i	Sociaaldemocraat, PES
Kroatië	Neven Mimica i	Ontwikkelingssamenwerking i	Sociaaldemocraat, PES
Letland	Valdis Dombrovskis i	Euro, sociale dialoog, financiële stabiliteit, financiële diensten en kapitaalmarktunie (vicevoorzitter) i	Liberaal-conservatief, EVP
Litouwen	Vytenis Andriukaitis i*****	Gezondheid en voedselveiligheid i	Sociaaldemocraat, PES
Luxemburg	Jean-Claude Juncker i	Voorzitter Europese Commissie i	Christendemocraat, EVP
Malta	Karmenu Vella i	Milieu, maritieme zaken en visserij i	Sociaaldemocraat, PES
Nederland	Frans Timmermans i	Betere regelgeving, inter-institutionele relaties, duurzame ontwikkeling, rechtsregels en fundamentele rechten (vicevoorzitter) i	Sociaaldemocraat, PES
Oostenrijk	Johannes Hahn i	Nabuurschapsbeleid en uitbreidingsonderhandelingen i	Christendemocraat, EVP
Polen	Elžbieta Bieńkowska i	Interne markt, industrie, ondernemerschap en midden- en kleinbedrijf i	Christendemocraat, EVP
Portugal	Carlos Moedas i	Onderzoek, wetenschap en innovatie i	Centrumrechts, EVP
Roemenië	Corina Creţu i*******	Regionaal beleid i	Sociaaldemocraat, PES
Slovenië	Violeta Bulc i*	Vervoer i	Centrum, ALDE
Slowakije	Maroš Šefčovič i****	Energie Unie (vicevoorzitter) i	Sociaaldemocraat, PES
Spanje	Miguel Arias Cañete i	Klimaatactie en energie i	Christendemocraat, EVP
Tsjechië	Věra Jourová i	Justitie, consumentenrechten en gendergelijkheid i	Centrum(-rechts), ALDE
Verenigd Koninkrijk	Sir Julian King i**	Veiligheidsunie i	Conservatief, AECR i
Zweden	Cecilia Malmström i	Handel i	Liberaal, ALDE

• * 

  in plaats van Alenka Bratušek i, die zich na de hoorzitting terugtrok

** trad formeel toe in september 2016 na het vertrek van Lord Jonathan Hill i (Financiële stabiliteit, financiële diensten en kapitaalmarktunie i), die opstapte na het Brexit-referendum i.

*** benoemd 4 juli 2017; tot 1 januari 2017: Kristalina Georgieva i

**** taken worden per 1 februari 2019 waargenomen door Miguel Arias Cañete i wegens verkiezingsverlof

***** taken worden per 1 april 2019 waargenomen door Jyrki Katainen i wegens verkiezingsverlof

****** taken worden per 2 juli 2019 waargenomen door Maroš Šefčovič i wegens ontslagneming

******* taken worden per 2 juli 2019 waargenomen door Johannes Hahn i wegens ontslagneming

In de Commissie-Juncker namen de vicevoorzitters i een bijzondere plaats in. Vicevoorzitters Ansip i, Dombrovskis i, Katainen i en Šefčovič i en Hoge Vertegenwoordiger Mogherini i zaten ieder een projectteam voor: een cluster van beleidsterreinen die nauw met elkaar verbonden zijn. Dankzij deze opzet van de Commissie konden vicevoorzitters binnen hun projectteam voorstellen van andere Eurocommissarissen blokkeren. De Eurocommissaris voor betere regulering i en tevens vicevoorzitter Frans Timmermans i kon commissiebreed voorstellen blokkeren als deze ondeugdelijk of van slechte kwaliteit waren, of teveel regelgeving zouden opleveren. Hij werkte hierbij nauw samen met de Eurocommissaris voor begrotingszaken (eveneens vicevoorzitter).

Vrijhandel

Onder de Commissie-Jucker werd het vrijhandelsakkoord tussen de EU en Canada, CETA, door beide partijen getekend. In 2017 keurde het Europees Parlement het akkoord goed en begon de gedeeltelijke implementatie van CETA, in afwachting van ratificatie van het akkoord door de EU-lidstaten. Ook sloot de Commissie een economische partnerschapovereenkomst (EPA) met Japan, die in juli 2018 werd getekend door beide partijen en in werking trad op 1 februari 2019. Daarnaast sloot de Commissie handelsverdragen met Vietnam, Singapore, Mexico en met Zuid-Korea. Daarentegen kwamen de onderhandelingen met de Verenigde Staten over een vrijhandelsakkoord, het Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP), stil te liggen vanaf het begin van het Amerikaanse presidentschap van Donald Trump.

Brexit

Na het Brexit-referendum i van juni 2016, stapte de Britse eurocommissaris Lord Jonathan Hill i (Financiële stabiliteit, financiële diensten en kapitaalmarktunie i) op. Hij werd vervangen door landgenoot Sir Julian King i, die de kleinere portefeuille Veiligheidsunie i kreeg. De taken van Hill kwamen toe aan de Let Valdis Dombrovskis i. De Europese Commissie werd aangewezen als EU-onderhandelaar met het Verenigd Koninkrijk over een uittredingsovereenkomst. Na jarenlange moeizame onderhandelingen bereikten de EU en het Verenigd Koninkrijk uiteindelijk een akkoord in oktober 2019.

Griekenland

In de nasleep van de eurocrisis heeft de Commissie-Juncker Griekenland veel steun verleend in de vorm van een derde pakket aan noodleningen in 2015. Hiervoor had het land al twee pakketten steun ontvangen, neerkomend op miljoenen euro's. Door deze inzet van de Commissie kon Griekenland binnen de eurozone i blijven. De economische maatregelen heeft de Commissie veel kritiek opgeleverd, maar Juncker heeft het zelf gepresenteerd als een prestatie van zijn Commissie.

Migratiecrisis

Migratie uit het Midden-Oosten en Afrikaanse landen leidde tot een toename van het aantal asielzoekers in de EU. Dit zette de EU voor de uitdaging om de opvang, hulp en herverdeling over lidstaten van miljoenen migranten in goede banen te leiden. De crisis leidde tot spanningen tussen West- en Oost-Europa, doordat landen in Oost-Europa weigerden vluchtelingen over te nemen van andere lidstaten. De Commissie-Juncker heeft getracht het migratiebeleid te hervormen, maar heeft hierin weinig kunnen bereiken, aangezien veel lidstaten hun eigen migratiebeleid wilden vaststellen. Wel heeft de Commissie in dit kader een vluchtelingendeal gesloten met Turkije in 2016 en heeft het hervormingen van het Europese Grenswachtagentschap Frontex i doorgevoerd.

Cleppe, Pieter, 'Vijf jaar Commissie Juncker: The Good, the Bad and the Ugly', Clingendael Spectator, 25 maart 2019, https://spectator.clingendael.org/nl/publicatie/vijf-jaar-commissie-juncker-good-bad-and-ugly.

Kassim, Hussein en Brigid Laffan, 'The Juncker Presidency: The 'Political Commission' in Practice', Journal of Common Market Studies, 57 (2019): 49-61.

Shahin, Jamal en Robin de Bruijn, 'Een balans van vijf jaar Commissie-Juncker', De Hofvijfer 8 (2018): 92, https://www.montesquieu-instituut.nl/id/vku8fc6uvuqp/nieuws/een_balans_van_vijf_jaar_commissie.

Voerman, Gerrit en Jan van der Harst (red.), De Commissie-Juncker: laatste kans voor Europa? Tussenbalans na een jaar, Montesquieu-reeks deel 6 (Montesquieu Instituut, Den Haag, 2015), https://www.montesquieu-instituut.nl/id/vjyeitdl6nnx/de_commissie_juncker_laatste_kans_voor.

Werts, Jan, 'Juncker's 'State of the Union': tóch optimisme', De Hofvijver 7 (2017): 77, https://www.montesquieu-instituut.nl/id/vkh1iq99piy3/nieuws/juncker_s_state_of_the_union_toch.

Montesquieu Instituut

Sebastiaan Princen schreef voor het Montesquieu Instituut een terugblik op de Commissie-Juncker.