Staat van de Europese Unie 2015 - Voorzitterschapseditie - Hoofdinhoud

Logo Nederlands voorzitterschap Europese Unie 2016

Van 1 januari tot en met 30 juni 2016 was Nederland voorzitter i van de Raad van Ministers i van de Europese Unie. Dit was voor het kabinet reden om op 17 november 2015, anderhalve maand voor het voorzitterschap, een bijzondere Staat van de Europese Unie i te schrijven. In dit document blikte het kabinet vooruit op de uitdagingen die Nederland als voorzitter te wachten stonden.

Door recente crises was de Europese Unie i verdeeld geraakt. Bijna alle lidstaten kregen te maken met een toenemende instroom van vluchtelingen. Deze stroom vluchtelingen werd veroorzaakt door verschillende gewapende conflicten aan de randen van de Europese Unie. Ook hadden enkele lidstaten in 2015 te maken gekregen met terreuraanslagen.

Daar stond tegenover dat de EU langzaam uit het economische dal klom. Als voorzitter wilde Nederland deze groei vasthouden, vooral door te hameren op het naleven van de Europese begrotingsregels. Dat de Europese Unie succesvol kan zijn bleek ook uit het werk van de Europese Commissie i. Deze nam de Strategische Agenda van de Europese Raad i serieus en heeft het motto 'nationaal wat kan, Europees wat moet' overgenomen.

Nederland had vier uitgangspunten opgesteld en wilde daarbij tijdens informele raden toekomstvisies bespreken. Het kabinet beoogde verder de relatie met het medewetgevend Europees Parlement i te intensiveren, maar tegelijkertijd de rol van nationale parlementen te bewaken. Bovendien wilde het kabinet werken aan de binding tussen burgers en de Europese Unie en aan de verhoudingen tussen de lidstaten onderling. Hoewel het kabinet had aangegeven alles zo efficiënt mogelijk te willen laten verlopen, werd er vooraf al rekening mee gehouden dat crises de plannen zouden kunnen omgooien.

Op 7 december 2015 debatteerde de Tweede Kamer i met premier Rutte i en minister Koenders i over deze bijzondere Staat van de Europese Unie.

In de Staat van de Europese Unie erkende het kabinet dat de crises ervoor hadden gezorgd dat de Europese interne markt ondergesneeuwd was. Nederland wilde, samen met het Parlement en de Commissie, de ingezette groei vasthouden. Daarom was het cruciaal dat alle lidstaten de bestaande afspraken zouden uitvoeren, innovatieve ondernemers stimuleerden, nieuwe diensten of sectoren versterkten wanneer deze potentie lieten zien en evenwichtige handelsverdragen met derde landen zouden afsluiten.

Bij het garanderen van de economische groei wilde Nederland vasthouden aan het door de Commissie ingezette beleid om alleen de noodzakelijke regels in te voeren. Bovendien zou Nederland het belang van gedegen onderwijs benadrukken en zou de sociale kant van vrij verkeer van werknemers onder de aandacht worden gebracht.

Door verschillende (gewapende) conflicten aan de grenzen van de Europese Unie was het aantal asielzoekers enorm toegenomen. Daarbij kende de EU steeds meer economische migranten. Beide ontwikkelingen hadden, samen met verschillende terreuraanslagen in 2015, ervoor gezorgd dat de opvattingen van lidstaten ver uit elkaar waren komen te liggen. Sommige wilden de binnengrenzen vergrendelen, terwijl andere lidstaten deze grenzen open wilden houden en juist de buitengrenzen wilden versterken. De Nederlandse regering was van mening dat de Europese landen een gedeelde verantwoordelijkheid hebben om mensen die vluchten voor oorlog en armoede, te helpen. Deze hulp moest binnen, maar vooral buiten Europa geboden worden.

Om tot een gerichte aanpak te komen, wilde Nederland het door de Commissie gepresenteerde migratiepakket ten uitvoer brengen. Ook moest het EU-buitenlands en veiligheidsbeleid snel herzien worden, zodat de Europese Unie sterk naar buiten kon treden.

Naar aanleiding van de economische crisis zijn er veel maatregelen genomen om de Europese financiën en de Eurozone i te versterken. Vooral de hervormingen die sommige lidstaten moesten doorvoeren en het gezonde begrotingsbeleid werpen hun vruchten af. Nederland wilde er tijdens het voorzitterschap op toezien dat deze begrotingsregels zouden worden nageleefd. Ook wilde Nederland de discussie over een nieuwe, hervormde meerjarenbegroting starten.

Tijdens het voorzitterschap wilde Nederland ook vraagstukken op het gebied van klimaat, milieu en duurzaamheid bezien. Er moest een toekomstbestendig model van duurzame groei komen, waarin verantwoord gebruik van grondstoffen en energiebronnen samen zouden gaan met economische doelstellingen. Ook ging Nederland zich inzetten voor de totstandkoming van een Europese Energie Unie en verwachtte het een voorstel van de Commissie voor het verwezenlijken van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen. De afspraken die tijdens de klimaatconferentie in Parijs i zijn gemaakt vormden daarbij de leidraad.

In deze extra Staat van de Europese Unie beoordeelde het kabinet ook de plannen van de Commissie voor 2016. Daarbij ging het kabinet in op de dossiers die nog in behandeling waren of nog behandeld moesten worden. Nederland was tevreden over de 23 nieuwe initiatieven die de Commissie wilde indienen. Ook de 27 REFIT i-voorstellen en het intrekken van 28 voorstellen konden op steun rekenen. Volgens het kabinet liet de Commissie hiermee zien de Strategische Agenda serieus te nemen.

Drop here!