State of the Union voorzitter Europese Commissie

Met dank overgenomen van Europa Nu.
Ursula von der Leyen at the podium
Bron: European Commission

De 'State of the Union' (SOTEU) is de jaarlijkse toespraak van de voorzitter van de Europese Commissie1 waarin de balans wordt opgemaakt over hoe de Europese Unie ervoor staat. Ook worden de belangrijkste plannen van de Commissie2 voor het komende jaar uiteen gezet.

De speech wordt gegeven tijdens de eerste plenaire zitting van het Europees Parlement3 van het nieuwe politieke jaar (begin september).

De 'State of the Union' is te vergelijken met de Troonrede4 die in Nederland op Prinsjesdag wordt uitgesproken, of met de State of the Union die de president van de Verenigde Staten in het Amerikaanse Congres houdt.

Inhoudsopgave

  1. 'State of the Union'
  2. Intentieverklaring nieuwe Commissievoorzitter
  3. Staat van de Europese Unie
  4. Meer informatie

1.

'State of the Union'

De eerste Europese 'State of the Union' werd in 2010 gegeven door toenmalig Commissievoorzitter Barroso5. In 2014 werd de State of the Union niet uitgesproken, de Commissie Barroso-II6 was toen demissionair en de nieuw benoemde Commissievoorzitter Juncker7 moest zijn nieuwe Europese Commissie nog samenstellen. In 2015 zette Commissievoorzitter Juncker deze nieuwe traditie voort, waarna ook Commissievoorzitter Von der Leyen hier in 2020 mee verder ging.

2.

Intentieverklaring nieuwe Commissievoorzitter

De benoeming van een nieuwe Commissie moet worden goedgekeurd door het Europees Parlement. Het is gebruikelijk dat de Commissievoorzitter tijdens dat debat alle prioriteiten van de nieuwe Commissie voor de komende vijf jaar toelicht.

Na zijn herbenoeming in 2009 zette toenmalig Commissievoorzitter Barroso5 zijn plannen voor de komende vijf jaar op aandringen van het Europees Parlement al uiteen nog voor hij de bezetting van zijn Commissie rond had. In 2014 deed Juncker hetzelfde, nog vóór de benoeming van de rest van zijn Commissie8.

3.

Staat van de Europese Unie

De Staat van de Europese Unie9 is het jaarlijkse stuk van het Nederlandse kabinet over wat Nederland wil met de Europese Unie in het komende jaar.

4.

Meer informatie

Commissie-Von der Leyen

  • SOTEU 2022 van Commissievoorzitter Von der Leyen10
  • SOTEU 2021 van Commissievoorzitter Von der Leyen11
  • SOTEU 2020 van Commissievoorzitter Von der Leyen12

Commissie Juncker

  • SOTEU 2018 van Commissievoorzitter Juncker13
  • SOTEU 2017 van Commissievoorzitter Juncker14
  • SOTEU 2016 van Commissievoorzitter Juncker15
  • SOTEU 2015 van Commissievoorzitter Juncker
  • Informatievideo: wat is de State of the Union?

  • 1. 
    Deze functie wordt sinds 1 december 2019 vervuld door de Duitse Ursula von der Leyen. Zij is de opvolger van de Luxemburger Jean-Claude Juncker.
     
  • 2. 
    Deze instelling van de Europese Unie kan worden beschouwd als het 'dagelijks bestuur' van de EU. De leden van de Europese Commissie worden 'Eurocommissarissen' genoemd. Elke Eurocommissaris is verantwoordelijk voor één of meerdere beleidsgebieden.
     
  • 3. 
    Het Europees Parlement (EP) vertegenwoordigt ruim 450 miljoen Europeanen en bestaat momenteel uit 720 afgevaardigden (inclusief voorzitter). Nederland heeft 31 zetels in het Europees Parlement. Het Europees Parlement wordt geacht een stem te geven aan de volkeren van de 27 landen die aan de Unie deelnemen, en vooral te letten op het belang van de Unie in zijn geheel.
     
  • 4. 
    De troonrede is de rede die de Koning jaarlijks op de derde dinsdag van september (Prinsjesdag) voorleest. Hij geeft in de troonrede een uiteenzetting van het regeringsbeleid voor het komende jaar. De Koning schrijft de tekst van de troonrede niet zelf; dat doen de ministers. Het voorlezen van de troonrede vloeit voort uit artikel 65 van de Grondwet.
     
  • 5. 
    De Portugees José Manuel Durao Barroso (1956) was van 18 november 2004 tot 1 november 2014 voorzitter van de Europese Commissie. Hij leidde twee periodes de Europese Commissie. Daarvoor was Barroso staatssecretaris, minister van Buitenlandse Zaken (1992-1995), en ten slotte premier van Portugal (2000-2004). Hij is doctor in de politieke wetenschappen en werkte als wetenschapper. Barrosso is lid van de centrumrechtse PSD (Partido Social Democrata), een partij die is aangesloten bij de Europese Volkspartij. Sinds 2016 is hij non-executive president van de bank Goldman Sachs.
     
  • 6. 
    Deze Europese Commissie was in functie van 10 februari 2010 tot 1 november 2014. Voorzitter was de Portugees José Manuel Barroso, die op 16 september 2009 door het Europees Parlement werd gekozen. VVD-politica Neelie Kroes was een van de vicevoorzitters van de Commissie en was beslast met de portefeuille digitale agenda, nadat zij in Commissie-Barrosso I verantwoordelijk was geweest voor mededingingsbeleid.
     
  • 7. 
    Jean-Claude Juncker (1954) was van 1 november 2014 tot 1 december 2019 voorzitter van de Europese Commissie. Hij werd op 15 juli 2014 gekozen. Juncker was in 1995-2013 minister-president van Luxemburg. Eerder was hij staatssecretaris en minister onder meer van financiën. Hij bekleedde daarnaast functies bij de Wereldbank en het IMF. In 2005-2013 was hij voorzitter van de eurogroep. Juncker is lid van de Christelijke Volkspartij en leidde een coalitie van christendemocraten en sociaaldemocraten. Hij is diverse malen onderscheiden met internationale prijzen, zoals de Walter Hallsteinprijs en de Karelsprijs.
     
  • 8. 
    Deze Europese Commissie was in functie van 1 november 2014 tot 1 december 2019 en volgde de Commissie-Barroso II op. Voorzitter was de Luxemburgse oud-premier Jean-Claude Juncker. De Nederlandse Frans Timmermans was één van de vicevoorzitters en was belast met betere regelgeving, relaties met de Europese instellingen, rechtsregels, fundamentele rechten en duurzame ontwikkeling.
     
  • 9. 
    De Staat van de Europese Unie is het jaarlijkse stuk waarin het kabinet vanuit een Nederlands perspectief terugkijkt op de belangrijkste ontwikkelingen in de Europese Unie van het afgelopen jaar én waarin het kabinet een visie presenteert op de Europese Unie en de Europese agenda van het komende jaar.
     
  • 10. 
    Commissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft op woensdag 14 september 2022 de jaarlijkse 'State of the Union' voor het Europees Parlement uitgesproken. In de toespraak zette ze uiteen welke beleidsplannen de Europese Commissie het komende jaar wil gaan indienen. Daarnaast reflecteerde ze op de huidige situatie in de Europese Unie.
     
  • 11. 
    Commissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft op 15 september 2021 de jaarlijkse State of the Union voor het Europees Parlement uitgesproken. In de State of the Union geeft de Commissievoorzitter aan hoe het er voor staat in de Europese Unie en welke beleidsplannen de Commissie wil gaan indienen in het komende jaar.
     
  • 12. 
    Commissievoorzitter Ursula von der Leyen hield op 16 september 2020 de jaarlijkse State of the Union voor het Europees Parlement. In de State of the Union geeft de Commissievoorzitter aan hoe het er voor staat in de Europese Unie en welke beleidsplannen de Commissie wil gaan indienen in het komende jaar.
     
  • 13. 
    Toenmalig Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker sprak op woensdag 12 september in het Europees Parlement zijn laatste State of the Union uit. In de State of the Union geeft de Commissievoorzitter aan hoe het er voor staat in de Europese Unie en welke beleidsplannen de Commissie wil gaan indienen in het komende jaar.
     
  • 14. 
    Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker gaf woensdag 13 september 2017 zijn jaarlijkse 'State of the Union' toespraak in het Europees Parlement.
     
  • 15. 
    Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker gaf woensdag 14 september de jaarlijkse 'State of the Union' toespraak. Het was de tweede 'State of the Union' van Juncker. De Commissievoorzitter geeft in de speech jaarlijks inzicht in het beleid dat de Europese Commissie het komende jaar voor ogen staat. In 2015 waren de hoofdpunten van de speech een gezamenlijke aanpak van de vluchtelingencrisis en versterking van het economisch bestuur van de eurozone.