'State of the Union' 2021 van Commissievoorzitter Von der Leyen - Hoofdinhoud
Commissievoorzitter Ursula von der Leyen i heeft op 15 september 2021 de jaarlijkse State of the Union voor het Europees Parlement i uitgesproken. In de State of the Union geeft de Commissievoorzitter i aan hoe het er voor staat in de Europese Unie en welke beleidsplannen de Commissie wil gaan indienen in het komende jaar.
Vorig jaar benadrukte Von der Leyen een aantal thema's in haar speech die ook dit jaar weer terug zijn gekomen. Allereerst stond het Europese gezondheidsbeleid nog steeds centraal. Ook het klimaat, in de eerste helft van 2021 in het nieuws vanwege het Fit for 55-pakket, en de digitale strategie van de EU kwamen aan bod.
Het Europees Parlement was overwegend kritisch op de speech van Von der Leyen. Volgens de Nederlandse Europarlementariër Bas Eickhout (GroenLinks) is de Commissie te zelfgenoegzaam over haar doelstellingen. Niet alleen COVAX, maar wereldwijde vaccinatie in het algemeen moet volgens hem de doelstelling zijn. Sophie in 't Veld (D66) benadrukte dat de EU haar slagvaardigheid kwijt is doordat beslissingen in de Europese Raad sneuvelen en roept de Commissie op haar doelstellingen ook waar te maken. Ook de andere Nederlandse Europarlementariërs benadrukten de noodzaak om door te pakken met de plannen.
De State of the Union van 2021 was nauw verweven met het werkprogramma i van de Europese Commissie; veel thema's kwamen hier dan ook uit voort.
Europese Gezondheidsunie
In haar toespraak benadrukte Von der Leyen de noodzaak om een sterke Europese gezondheidsunie te ontwikkelen. Daartoe kondigde zij het voornemen van de Commissie aan om een Europees pandemie-agentschap (de European Health Emergency Preparedness and Response Authority) te ondersteunen met 50 miljard euro aan fondsen. Hiermee moet in de toekomst een effectievere Europese reactie op gezondheidsdreigingen garanderen.
Een sterker Europa in het internationale veld
De Commissie-Von der Leyen heeft zich voorgenomen een assertievere rol in de wereldpolitiek i in te nemen, met name wat betreft het promoten van het multilateralisme en het internationaal recht. In haar toespraak kondigde Von der Leyen aan dat de EU zijn eigen programma wil ontwikkelen om investeringen te doen in infrastructuur in onder andere Afrika. Daarmee kan de EU gaan concurreren met het Chinese 'Belt and Road Initiative' en het Amerikaanse 'Build Back Better World', die er allebei op gericht zijn de invloed van de landen in de wereld te vergroten.
Europese Green Deal
In haar State of the Union benadrukte Von der Leyen ook het klimaat. Zo zal de Commissie naast het aangekondigde 'Fit for 55'-pakket nog eens 4 miljard vrijmaken om te investeren in klimaatfinanciering van arme en minder ontwikkelde landen. Ook is een verdubbeling van de uitgaven aan het stimuleren van biodiversiteit aangekondigd.
Een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk
De Commissie Von der Leyen heeft als doelstelling voorop te blijven lopen in de ontwikkeling van digitale technologieën. Daartoe kondigde ze in de State of the Union aan de Europese chipindustrie te stimuleren en beschermen. Dit moet er onder andere voor zorgen dat de afhankelijkheid van Europa op de Aziatische markt verminderd wordt als het gaat om digitale technologie.
Bescherming van de Europese levenswijze
Dit voornemen ging over het behoud van de rechtsstaat i en de kernwaarden van de democratie in de Europese Unie. In de State of the Union is aangekondigd dat de Commissie het voornemen heeft om een 'Media Freedom Act' te ontwikkelen waarmee de vrije pers gewaarborgd blijft. Ook worden de zogenaamde 'Rule of Law' rapportages uitgebreid met concrete aanbevelingen voor de lidstaten. Hiermee neemt de Commissie aanvullende stappen in het beschermen van de rechtsstaat die in sommige lidstaten onder druk staat.
De 'State of the Union' (SOTEU) is de jaarlijkse toespraak van de voorzitter van de Europese Commissie i waarin de balans wordt opgemaakt over hoe de Europese Unie ervoor staat. Ook worden de belangrijkste plannen van de Commissie i voor het komende jaar uiteen gezet.