Triloog

De term triloog (soms ook 'trialoog'), verwijst naar informeel overleg waarin delegaties van de Europese Commissie¹, het Europees Parlement² en de Raad van Ministers³ onderhandelen over wetgevende voorstellen.

Een triloog kan zowel voor het indienen van een formeel voorstel door de Commissie plaatsvinden, als tijdens de formele besluitvorming over een voorstel. Alle onderdelen van een voorstel kunnen onderwerp zijn van een triloog. Een triloog gaat soms over het uitwerken van technische details, maar kan ook over heel politiek gevoelige onderwerpen gaan die essentiële onderdelen van een voorstel betreffen.

Er bestaan geen uniforme regels voor het voeren van een triloog, of over de reikwijdte van de onderhandelingen die gevoerd kunnen worden in het kader van een triloog. Alleen het Europees Parlement heeft regels voor hun afvaardiging naar trilogen openbaar gemaakt.

Opzet triloog

Samenstelling

In de regel neemt namens de Commissie de dossier-expert en diens leidinggevende deel, namens het EP in principe de door het volledige Europees Parlement gemandateerde rapporteur⁴ en namens de Raad de voorzitter van de bij het onderwerp betrokken raadswerkgroep of de betreffende Coreper⁵-formatie. Afhankelijk van het belang van de voorstellen telt de delegatie van het EP ook schaduw-rapporteurs van de andere fracties en in uitzonderlijke gevallen vaardigt de Raad de minister van het voorzittende land⁶ af, en de Commissie de meest betrokken eurocommissaris⁷.

Procedures

Er zijn geen regels voor hoe binnen trilogen overeenstemming wordt bereikt. Onderhandelaars van de Raad en van het EP zullen de resultaten ter goedkeuring moeten voorleggen aan de eigen instelling. Het Europees Parlement verplicht onderhandelaars de resultaten van een triloog voorafgaand aan de eerstvolgende vergadering van de betrokken commissie of commissies bekend te maken.

Belang triloog

Sinds de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon⁸ in december 2009 is volgens onderzoekers én betrokkenen het belang van de triloog sterk toegenomen. Voornaamste reden zou zijn het wetgevingsproces te versnellen. Ten opzichte van de formele besluitvormingsprocedures geeft de triloog het Europees Parlement, de Raad en de Commissie de mogelijkheid om een reeks van over en weer geamendeerde voorstellen door te nemen. Bij formele procedures is er een strikt maximum; een voorstel kan slechts een enkele keer gewijzigd worden.

Een deel van de onderzoekers en betrokkenen wijst op de mogelijke negatieve gevolgen voor de transparantie van het wetgevend proces in de Europese Unie⁹.

Gebruik term als onderdeel formele procedure

In de gewone wetgevingsprocedure¹¹ is een stap ingebouwd waar Commissie, EP en Raad verplicht zijn om in onderhandelingen in acht weken te onderzoeken of ze tot een akkoord kunnen komen, als ze het niet eens zijn geworden in de eerste en tweede lezing¹¹. Officieel komt het bemiddelingscomité¹² dan bijeen; de term triloog is hier niet van toepassing.

• 1. 

  Deze instelling van de Europese Unie kan worden beschouwd als het 'dagelijks bestuur' van de EU. De leden van de Europese Commissie worden 'Eurocommissarissen' genoemd. Elke Eurocommissaris is verantwoordelijk voor één of meerdere beleidsgebieden.
   
• 2. 

  Het Europees Parlement (EP) vertegenwoordigt ruim 450 miljoen Europeanen en bestaat momenteel uit 720 afgevaardigden (inclusief voorzitter). Nederland heeft 31 zetels in het Europees Parlement. Het Europees Parlement wordt geacht een stem te geven aan de volkeren van de 27 landen die aan de Unie deelnemen, en vooral te letten op het belang van de Unie in zijn geheel.
   
• 3. 

  In deze instelling van de Europese Unie (kortweg 'de Raad van Ministers' of nog korter 'de Raad' genoemd) zijn de regeringen van de 27 lidstaten van de EU vertegenwoordigd. De Raad oefent samen met het Europees Parlement de wetgevings- en begrotingstaak uit.
   
• 4. 

  Rapporteurs zijn leden van het Europees Parlement die verantwoordelijk zijn voor het inhoudelijk behandelen van wetgevende voorstellen, andere documenten van de Europese Commissie, of specifieke onderwerpen. Een rapporteur licht het Europees Parlement in over diens bevindingen door een verslag te presenteren tijdens de vergadering van de vakcommissie en het plenaire debat. Het Europees Parlement is door de verslaggeving beter in staat om een gericht debat te voeren over een onderwerp.
   
• 5. 

  Coreper bestaat uit de permanente vertegenwoordigers (ambassadeurs) die de belangen van hun lidstaten in Brussel bewaken. Deze permanente vertegenwoordigers bereiden de vergaderingen van de verschillende formaties van de Raad van Ministers voor, en stellen de agenda's vast. Uitzondering hierop zijn de landbouwaangelegenheden, die onder het Speciaal Comité voor de Landbouw (SCL) vallen.
   
• 6. 

  Elk half jaar (van januari t/m juni en van juli t/m december) wordt de Europese Unie afwisselend voorgezeten door een lidstaat. Het land dat voorzitter is, leidt de vergaderingen van de Raad van de Europese Unie. Het Voorzitterschap van de Raad speelt een essentiële rol bij de sturing van het wetgevend en politiek besluitvormingsproces.
   
• 7. 

  Een Eurocommissaris is één van de 27 leden van de Europese Commissie en heeft als taak het behartigen van het algemeen belang van de Europese Unie. Iedere commissaris heeft een eigen portefeuille. Een aantal Eurocommissarissen zijn tevens vicevoorzitter van de Commissie.
   
• 8. 

  Dit Europese verdrag voerde een aantal hervormingen door om de Europese Unie democratischer en beter bestuurbaar te maken nadat in 2004 en 2007 twaalf nieuwe landen lid zijn geworden van de Europese Unie. Het Verdrag van Lissabon is op 1 december 2009 in werking getreden.
   
• 9. 

  De Europese Unie (EU) is het belangrijkste samenwerkingsverband in Europa. De deelnemende landen hebben voor deze Unie een aantal organisaties opgericht waaraan zij een deel van hun eigen bevoegdheden hebben overgedragen. Dit zijn onder meer het Europees Parlement, de Europese Commissie, de Raad en het Europese Hof van Justitie.
   
• 10. 

  De term 'transparantie' duidt op de mate van openheid waarmee de instellingen van de Europese Unie werken. Het gaat hier met name om de transparantie van Europese wetgevingsprocessen. Door te streven naar transparantie wil de EU het vertrouwen in de Europese instellingen vergroten. Het is een moeilijk onderwerp, bijvoorbeeld omdat het transparanter maken van lastige onderhandelingen gevoelig ligt bij veel politici.
   
• 11. 

  Deze procedure is de wetgevingsprocedure die standaard van toepassing is op alle besluitvorming in de Europese Unie, tenzij in de verdragen specifiek staat dat er een andere, bijzondere wetgevingsprocedure geldt. De procedure stond vóór de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon eind 2009 bekend als de medebeslissingsprocedure. Kern van de procedure is dat zowel de Raad van Ministers als het Europees Parlement een beslissende stem hebben in het wetgevingsproces, én dat allebei de instellingen de mogelijkheid hebben om een voorstel aan te passen.
   
• 12. 

  In het kader van de gewone wetgevingsprocedure waarbij de Raad van de Europese Unie en het Europees Parlement samen besluiten nemen, voorziet artikel 294 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) in een bemiddelingscomité. Het comité kan na de tweede lezing van een wetsvoorstel bijeengeroepen worden om in geval van meningsverschillen tussen de beide instellingen tot een oplossing te komen.
   
• 13. 

  De Europese Unie kent verschillende procedures om besluiten te nemen. Naast de gewone wetgevingsprocedure gelden er voor een aantal onderwerpen bijzondere wetgevingsprocedures. Daarnaast zijn er een aantal aparte procedures voor het vaststellen van afgeleide regelgeving.