Europese Investeringsbank (EIB) - Hoofdinhoud

Dit orgaan financiert projecten waarmee de doelstellingen van de Europese Unie i kunnen worden gerealiseerd. De EIB leent goedkoop geld en leent dat op haar beurt tegen gunstige voorwaarden uit aan banken en bedrijven.

Verder is de EIB grootaandeelhouder van het Europees Investeringsfonds i (EIF).

Doel van de leningen

De EIB beoordeelt de aanvragen voor leningen. Hoewel de EIB bijna 90 procent van de activiteiten richt op landen binnen de Europese Unie, gaat een aanzienlijk gedeelte van de financieringen naar kandidaat-lidstaten. De aanvragen worden onder meer getoetst aan de hand van vier prioriteiten:

• - 

  het ondersteunen van de ontwikkeling van innovatie en vaardigheden
• - 

  het ontsluiten van kapitaal voor het midden- en kleinbedrijf
• - 

  het bevorderen van de duurzame economie
• - 

  bijdragen aan het verbinden van markten door investeringen in infrastructuur

Voor alle projecten die de EIB overweegt te financieren wordt gekeken naar de impact op het milieu, het naleven van sociale normen, technische standaarden, het economisch nut en de financiële onderbouwing. Bij projecten buiten de Europese Unie is er ook nog speciale aandacht voor de bijdrage van projecten aan de maatschappelijke en democratische instellingen in ontwikkelingslanden.

Verstrekken van leningen

De Europese Investeringsbank heeft een zogenaamde 'Triple A-rating', waarmee het EIB tegen lage rentetarieven geld kan lenen op de kapitaalmarkten. Het EIB leent dat geld zelf tegen gunstige voorwaarden op verschillende manieren uit:

• - 

  het leent direct geld uit aan bedrijven of instanties om grote projecten (waar meer dan 25 miljoen euro mee is gemoeid) mede te financieren
• - 

  het leent geld uit aan banken en andere kredietverstrekkers die op hun beurt leningen geven aan kleinere projecten. Daarbij ligt de nadruk op het midden- en kleinbedrijf
• - 

  het kan garant staan voor leningen, zo lopen geldschieters geen risico's

Voor de uitvoering en controle heeft de EIB intensieve samenwerkingsverbanden opgezet met het internationale bankwezen en met andere EU-instellingen.

Speciale leningen

De EIB nam voor vijf miljard deel aan het Europees Fonds voor Strategische Investeringen i (EFSI). Om de economische gevolgen van de COVID-19 pandemie te beperken liet de EIB weten voor 25 miljard euro deel te nemen aan het Europees Garantiefonds, en 200 miljard extra aan gunstige leningen beschikbaar te stellen voor met name het midden- en kleinbedrijf.

Ondersteuning uitgifte obligaties bij EU-projecten

In 2012-2013 liep een pilot voor het aantrekken van private financiering voor langetermijnprojecten die voor de EU van belang worden geacht, zogenaamde projectobligaties i. De betrokkenheid van de EIB moet de kredietwaardigheid van deze projecten garanderen, wat het voor private investeerders aantrekkelijk maakt die projecten mee te financieren.

Op basis van de ervaringen in de pilot, opgedane kennis en resultaten is besloten dat de EIB obligaties aan kan en mag bieden.

Advies

De EIB heeft een aantal 'hubs' opgezet waar bedrijven en andere betrokkenen advies kunnen inwinnen over het financieren van projecten. De EIB heeft eigen experts die bijdragen aan die hubs.

EIB en beleid

Omdat de prioriteiten van de EIB belangrijke gevolgen hebben voor het EU-beleid, nodigen andere EU-instellingen het EIB regelmatig uit om het beleid te bespreken:

• - 

  Op uitnodiging van het Europees Parlement i neemt de EIB deel aan de werkzaamheden van bepaalde parlementaire commissies.
• - 

  De EIB is betrokken bij de voorbereiding van de werkzaamheden van de Raad van Ministers i. De president van de EIB kan ook deelnemen aan vergaderingen van de Raad, waarbij hij de deskundigheid van de bank inbrengt.
• - 

  Daarnaast werkt de EIB samen met de overige Europese instellingen i in het kader van het gemeenschappelijke beleid.

Het EIB Instituut

Op 11 juni 2012 is het EIB Instituut officieel geopend. Het instituut vult het werk van de EIB aan met drie actieprogramma's voor sociale, culturele, onderwijs- en onderzoeksgerelateerde initiatieven, die groei en ontwikkeling stimuleren.

De EIB bestaat uit een Raad van gouverneurs, een Raad van bestuur, een Directie, en een Comité ter controle van de boekhouding.

Raad van Gouverneurs

De Raad van Gouverneurs bestaat uit de ministers van Financiën van alle lidstaten i van de EU. Deze Raad stelt de algemene richtsnoeren voor het kredietbeleid vast, keurt de balans en het jaarverslag goed, gaat financiële verplichtingen namens de bank aan buiten de Unie en neemt besluiten over kapitaalverhogingen. Ook benoemen de gouverneurs de leden van de Raad van Bestuur, de Directie en het Comité ter controle van de boekhouding.

Raad van Bestuur en Directie

De Raad van Bestuur is ervoor verantwoordelijk dat de EIB conform de toegewezen doelstellingen wordt beheerd. De Raad keurt de opgenomen en verstrekte leningen toe.

De Directie is het fulltime uitvoerend orgaan van de bank. De Directie bestaat uit een voorzitter en zeven vicevoorzitters. Het college garandeert de tenuitvoerlegging van besluiten van de Raad van Bestuur, met name met betrekking tot het opnemen en verstrekken van leningen.

Comité ter controle van de boekhouding

Het Comité ter controle van de boekhouding ziet toe op de regelmatigheid van de activiteiten en de boekhouding van de EIB. Dit comité schakelt hiervoor interne controle- en audit-organen en externe accountants in. Ook werkt het Comité samen met de Europese Rekenkamer i.

De Raad van gouverneurs bestaat uit de ministers van Financiën van alle lidstaten i van de EU. De Raad van Bestuur staat onder leiding van de president van de bank, en bestaat uit 27 leden die door de ministers zijn aangewezen en één lid dat door de Europese Commissie i is benoemd. De EU-regeringen hebben dus een beslissende stem in het beleid van de EIB.

De aandeelhouders van de EIB zijn de lidstaten van de Europese Unie i. Deze schrijven gezamenlijk in op het kapitaal van de bank, volgens een verdeelsleutel die het economische gewicht binnen de Unie weerspiegelt.

Sinds de oprichting van het EIB in 1958 heeft Nederland nog geen president geleverd. Op 15 mei 2014 opende de Nederlandse vestiging van de Europese Investeringsbank haar deuren in Amsterdam. In Nederland investeert de EIB in grote infrastructurele projecten en de kenniseconomie.

Nederland wordt in het EIB vertegenwoordigd door:

• - 

  de Nederlandse minister van Financiën in de Raad van Gouverneurs.
• - 

  een hoge ambtenaar van het ministerie van Financiën i (Directie Buitenlandse Financiële Betrekkingen) in de Raad van Bestuur.
• - 

  van 2012 tot 2018 was Pim van Ballekom vicepresident.
• - 

  van 2013 t/m 2015 was oud-staatssecretaris Ben Knapen i één van de directeuren bij de EIB.

Nederland, België en Luxemburg hebben de afspraak om als Benelux samen op te trekken bij hun vertegenwoordiging in bestuurlijke functies.