Uitvoeringswet Europees Burgerinitiatief

Met de wet uitvoering Europees Burgerinitiatief¹ (33 423) wordt door de Nederlandse regering uitvoering gegeven aan de verordening van het Europees Parlement² (nr. 211/2011) en de Raad³ van 16 februari 2011 over het burgerinitiatief (PbEU 2011, L 65).

Het wetsvoorstel is verheven tot wet (Uitvoeringswet verordening Europees burgerinitiatief) en gepubliceerd in het Staatsblad op 26 juli 2013 (Stb. 2013, 318). Een inwerkingtredingsbesluit is gepubliceerd op 8 november 2013 (Stb. 2013, 437).

Het Europees Burgerintitiatief (EBI) werd in 2007 ingevoerd door het Verdrag van Lissabon⁴ en houdt in dat burgers bij de Europese Commissie⁵ een verzoek voor een wetsvoorstel kunnen indienen. Ten minste één miljoen burgers, afkomstig uit ten minste een vierde van de lidstaten⁶ is nodig om een intitiatief te ondersteunen. Lidstaten zijn verantwoordelijk voor correcte uitvoering van het Europees Burgerintiatief. In ieder land moet een online aanmeldingssysteem worden opgericht om nationale gegevens op te slaan.

Steunbetuigingen van burgers moeten door hun overheid worden geverifiëerd en gecertificeerd. Omdat de bevoegdheid tot deze certificering in Nederland onder de Algemene wet bestuursrecht valt, wordt dit wettelijk vastgelegd. De wet uitvoering Europees Burgerinitiatief behandelt de volgende vier punten:

• - 

  Door ministeriële regeling⁷, waarin wordt vastgesteld welke gegevens en bescheiden bij een aanvraag nodig zijn, moet het voor de burger makkelijker worden gemaakt om een aavraag in te dienen.
• - 

  Omdat een aanmeldingssysteem moet voldoen aan specifieke eisen van verordening (211/2011), krijgt een groep ambtenaren van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de bevoegdheid het systeem te controleren voor het in gebruik wordt genomen.
• - 

  De ondersteuningsverklaringen moeten steekproefsgewijs worden gecontroleerd door nationale overheden. De Nederlandse overheid regelt dit bij algemene maatregel van bestuur⁸.
• - 

  Er is een verkorte rechtsbeschermingsprocedure geregeld voor organisatoren van een burgernitiatief die in beroep willen tegen het besluit over de certificering van hun steunbetuiging.

• 1. 

  Sinds 1 april 2012 kunnen de inwoners van de Europese Unie verzoeken doen aan de Europese Commissie om een bepaald onderwerp op de agenda te zetten. Dit Europees burgerinitiatief (EBI) heeft tot doel de democratie in de Europese Unie te versterken door burgers, organisaties of bedrijven rechtstreeks bij het wetgevingsproces te betrekken.
   
• 2. 

  Het Europees Parlement (EP) vertegenwoordigt ruim 450 miljoen Europeanen en bestaat momenteel uit 720 afgevaardigden (inclusief voorzitter). Nederland heeft 31 zetels in het Europees Parlement. Het Europees Parlement wordt geacht een stem te geven aan de volkeren van de 27 landen die aan de Unie deelnemen, en vooral te letten op het belang van de Unie in zijn geheel.
   
• 3. 

  In deze instelling van de Europese Unie (kortweg 'de Raad van Ministers' of nog korter 'de Raad' genoemd) zijn de regeringen van de 27 lidstaten van de EU vertegenwoordigd. De Raad oefent samen met het Europees Parlement de wetgevings- en begrotingstaak uit.
   
• 4. 

  Dit Europese verdrag voerde een aantal hervormingen door om de Europese Unie democratischer en beter bestuurbaar te maken nadat in 2004 en 2007 twaalf nieuwe landen lid zijn geworden van de Europese Unie. Het Verdrag van Lissabon is op 1 december 2009 in werking getreden.
   
• 5. 

  Deze instelling van de Europese Unie kan worden beschouwd als het 'dagelijks bestuur' van de EU. De leden van de Europese Commissie worden 'Eurocommissarissen' genoemd. Elke Eurocommissaris is verantwoordelijk voor één of meerdere beleidsgebieden.
   
• 6. 

  Momenteel zijn 27 landen lid van de Europese Unie. De meest recente uitbreiding van de Unie vond plaats op 1 juli 2013, met de toetreding van Kroatië. Er wordt verder over uitbreiding gesproken met verschillende landen in Oost-Europa. Het Verenigd Koninkrijk is sinds 31 januari 2020 middernacht geen lid meer van de Europese Unie. Dat was het eerste land dat de EU verliet.
   
• 7. 

  Een ministeriële regeling wordt gemaakt door één of meer ministers. Deze regelingen worden in de Staatscourant gepubliceerd.
   
• 8. 

  Een algemene maatregel van bestuur (AMvB) is een besluit van de regering waarin regels uit een wet verder worden uitgewerkt. Voordeel is dat niet alle details precies in de wet zelf geregeld hoeven te worden. Bovendien kan een AMvB veel makkelijker (en dus sneller) worden gewijzigd dan een wet.