Europees agentschap voor samenwerking tussen energieregulators (ACER)

Dit agentschap¹ van de Europese Unie² heeft als doel de werkzaamheden van energieregelgevers in EU-lidstaten³ te coördineren en samenwerking binnen het Europees energienetwerk te bevorderen. Het is opgericht als onderdeel van het derde EU pakket voor liberalisering van de energiemarkt (Third Legislative Package on the Liberalisation of the Energy Markets).

In juli 2019 trad een nieuwe verordening over ACER in werking die het mandaat van het orgaan enigszins heeft veranderd. Hiermee wordt onder andere de rol van ACER versterkt waar het gaat om het identificeren van overtredingen en het fungeren als scheidsrechter voor nationale regelgevende instanties. Daarnaast zijn de operationele capciteiten van ACER flink uitgebreid om de werklast voor nationale regelgevers te verkleinen.

Het Europees agentschap voor samenwerking tussen energieregelgevers is een adviserend en coördinerend agentschap, met beperkte wetgevende macht. De doelstelling is vooral om energieregelgevers in de EU-lidstaten³ te ondersteunen bij het implementeren van de verschillende EU verordeningen⁵ die de Europese energiemarkt verder dienen te liberaliseren. Het agentschap is met name gericht op het functioneren van de markt in gas- en elektriciteitsvoorziening.

De belangrijkste taken zijn:

• - 

  complementeren en coördineren van het werk van nationale energieregelgevers
• - 

  deelnemen aan het opstellen van regelgeving in het Europees energienetwerk
• - 

  onder voorwaarden, en in beperkte mate, beslissingen nemen omtrent de uitvoer van grensoverschrijdende infrastructurele projecten
• - 

  advies uitbrengen omtrent diverse energie-gerelateerde zaken aan de EU-instituties. Advies over maatregelen in het kader van verduurzaming of het ondersteunen van consumenten valt hier ook onder; uiteindelijk heeft beleid over die onderwerpen ook impact op de inrichtingen van de Europese energienetwerken
• - 

  toezicht houden en onderzoek doen naar ontwikkelingen op energiemarkten in de lidstaten

De publicaties van ACER zijn openbaar.

Het agentschap bestaat uit een administratieve raad, een raad van regelgevers, een directeur en een kamer van beroep.

• - 

  De administratieve raad bestaat uit negen leden, waarvan twee gekozen door de Europese Commissie⁶, twee door het Europees Parlement⁷ en vijf door de Raad van de Europese Unie⁸. Deze raad blijft in een periode van vier jaar aan en zal de organisatie en werkzaamheden van het agentschap coördineren, de raad van regelgevers benoemen en de werkzaamheden van de directie controleren.
• - 

  De raad van regelgevers bestaat uit vertegenwoordigers van de nationale regelgevers en een lid van de Europese Commissie. Deze raad blijft voor een periode van vijf jaar aan en vertegenwoordigt belangen van de EU-lidstaten binnen het agentschap.
• - 

  De directeur vertegenwoordigt het agentschap binnen en buiten de EU, en is hoofdverantwoordelijke voor de uitvoering van de werkzaamheden.
• - 

  De kamer van beroep bestaat uit zes leden uit de nationale energie- en mededingings-autoriteiten in de lidstaten. De kamer heeft tot doel wetgevingsgeschillen op te lossen of door te verwijzen naar het Europese Hof⁹.

• 1. 

  Een Europees agentschap is een instantie die zich bezighoudt met de ondersteuning en uitvoering van specifieke juridische, technische of wetenschappelijke overheidstaken. Hierbij werken zij nauw samen met de Europese Commissie en de nationale overheden van de EU-lidstaten, zonder direct deel uit te maken van nationale ministeries of de Europese instellingen. Daarnaast onderhouden zij ook banden met maatschappelijke organisaties en onderzoeksinstituten uit de lidstaten.
   
• 2. 

  De Europese Unie (EU) is het belangrijkste samenwerkingsverband in Europa. De deelnemende landen hebben voor deze Unie een aantal organisaties opgericht waaraan zij een deel van hun eigen bevoegdheden hebben overgedragen. Dit zijn onder meer het Europees Parlement, de Europese Commissie, de Raad en het Europese Hof van Justitie.
   
• 3. 

  Momenteel zijn 27 landen lid van de Europese Unie. De meest recente uitbreiding van de Unie vond plaats op 1 juli 2013, met de toetreding van Kroatië. Er wordt verder over uitbreiding gesproken met verschillende landen in Oost-Europa. Het Verenigd Koninkrijk is sinds 31 januari 2020 middernacht geen lid meer van de Europese Unie. Dat was het eerste land dat de EU verliet.
   
• 4. 

  Slovenië ligt aan de zuidrand van de Alpen. Op 1 mei 2004 trad Slovenië toe tot de Europese Unie. Bij de parlementsverkiezingen van 25 april 2022 verloor de partij van minister-president Janez Jansa veel stemmen en werd de partij van een politieke nieuwkomer, Robert Golob, de grootste in het parlement. Op 25 mei 2022 werd Robert Golob door het parlement verkozen tot nieuwe minister-president van Slovenië.
   
• 5. 

  Dit bindende besluit van de Europese Unie geldt rechtstreeks in alle lidstaten van de Europese Unie. Hierdoor hebben verordeningen dezelfde werking als een nationale wet. In geval van strijdigheid gaat de verordening echter boven nationaal recht. Daarmee is een verordening het meest verstrekkende wetgevingsinstrument van de Europese Unie.
   
• 6. 

  Deze instelling van de Europese Unie kan worden beschouwd als het 'dagelijks bestuur' van de EU. De leden van de Europese Commissie worden 'Eurocommissarissen' genoemd. Elke Eurocommissaris is verantwoordelijk voor één of meerdere beleidsgebieden.
   
• 7. 

  Het Europees Parlement (EP) vertegenwoordigt ruim 450 miljoen Europeanen en bestaat momenteel uit 720 afgevaardigden (inclusief voorzitter). Nederland heeft 31 zetels in het Europees Parlement. Het Europees Parlement wordt geacht een stem te geven aan de volkeren van de 27 landen die aan de Unie deelnemen, en vooral te letten op het belang van de Unie in zijn geheel.
   
• 8. 

  In deze instelling van de Europese Unie (kortweg 'de Raad van Ministers' of nog korter 'de Raad' genoemd) zijn de regeringen van de 27 lidstaten van de EU vertegenwoordigd. De Raad oefent samen met het Europees Parlement de wetgevings- en begrotingstaak uit.
   
• 9. 

  Het in 1952 opgerichte Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ-EU) moet ervoor zorgen dat de wetten en regels die in Europa gemaakt worden, goed worden toegepast. De Europese wetten - het gemeenschapsrecht - moeten in alle lidstaten hetzelfde worden uitgevoerd. Het Hof van Justitie ziet er verder op toe dat het EU-recht in alle lidstaten op dezelfde manier wordt toegepast.
   
• 10. 

  De Europese Unie was in 2013 voor ruim de helft van haar energiebehoeften afhankelijk van import uit landen waarmee de relatie moeizaam is (Rusland) en/of uit instabiele regio's (het Midden-Oosten). Dat maakt de economie en veiligheid van de EU kwetsbaar. In het kader van het Europees milieubeleid wordt er ook nadruk gelegd op het investeren in duurzame energie. In 2050 moet de EU volledig klimaatneutraal zijn.