Eurocommissaris

Een Eurocommissaris is één van de 27 leden van de Europese Commissie¹ en heeft als taak het behartigen van het algemeen belang van de Europese Unie². Iedere commissaris heeft een eigen portefeuille. Een aantal Eurocommissarissen zijn tevens vicevoorzitter van de Commissie.

Iedere lidstaat kandideert, in samenspraak met de voorzitter van de Europese Commissie³, één Eurocommissaris. Na goedkeuring door het Europees Parlement⁴ en de Europese Raad⁵ wordt de commissaris geïnstalleerd. Een Eurocommissaris vertegenwoordigt echter niet het belang van één lidstaat, maar moet het belang van de Europese Unie als geheel voorop stellen.

Aanvankelijk, in 1958, waren er negen Eurocommissarissen. Duitsland, Frankrijk en Italië, en later het Verenigd Koninkrijk en Spanje, hadden twee commissarissen. Tot 1967 bestonden er overigens ook afzonderlijke commissies voor de EGKS⁶ en Euratom⁷. Het aantal commissarissen werd in de loop der jaren (vanaf 1973) uitgebreid door de toetreding van nieuwe lidstaten. In 1981 waren er bijvoorbeeld veertien commissarissen en in 1995 twintig. Sinds 2004 heeft iedere lidstaat nog slechts één commissaris.

Eurocommissarissen mogen geen andere hoofd- of nevenfuncties vervullen.

Binnen de Commissie is iedere Eurocommissaris verantwoordelijk voor een of enkele beleidsterreinen. De Eurocommissarissen worden hierin ondersteund door een of meerdere directoraten-generaal⁸ of afdelingen van een directoraat-generaal, en mogelijk ook nog Europese agentschappen⁹ die actief zijn op het beleidsterrein van de Eurocommissaris. De Eurocommissarissen kunnen daarnaast speciale adviseurs benoemen om hen te bij te staan op specifieke onderwerpen.

• 1. 

  Deze instelling van de Europese Unie kan worden beschouwd als het 'dagelijks bestuur' van de EU. De leden van de Europese Commissie worden 'Eurocommissarissen' genoemd. Elke Eurocommissaris is verantwoordelijk voor één of meerdere beleidsgebieden.
   
• 2. 

  De Europese Unie (EU) is het belangrijkste samenwerkingsverband in Europa. De deelnemende landen hebben voor deze Unie een aantal organisaties opgericht waaraan zij een deel van hun eigen bevoegdheden hebben overgedragen. Dit zijn onder meer het Europees Parlement, de Europese Commissie, de Raad en het Europese Hof van Justitie.
   
• 3. 

  Deze functie wordt sinds 1 december 2019 vervuld door de Duitse Ursula von der Leyen. Zij is de opvolger van de Luxemburger Jean-Claude Juncker.
   
• 4. 

  Het Europees Parlement (EP) vertegenwoordigt ruim 450 miljoen Europeanen en bestaat momenteel uit 720 afgevaardigden (inclusief voorzitter). Nederland heeft 31 zetels in het Europees Parlement. Het Europees Parlement wordt geacht een stem te geven aan de volkeren van de 27 landen die aan de Unie deelnemen, en vooral te letten op het belang van de Unie in zijn geheel.
   
• 5. 

  De Europese Raad bestaat uit de regeringsleiders of staatshoofden van de 27 lidstaten van de Europese Unie, de vaste voorzitter en de voorzitter van de Europese Commissie. Alleen de regeringsleiders of staatshoofden hebben stemrecht tijdens de vergaderingen. De Europese Raad heeft geen wetgevingstaak, maar stelt wel de politieke richting van de EU vast.
   
• 6. 

  Dit verdrag regelde de gemeenschappelijke controle over de zware industrie en mijnbouw in zes Europese landen: de Beneluxlanden, Duitsland, Frankrijk en Italië. Het in augustus 1952 ondertekende verdrag was een eerste stap naar Europese integratie. De EGKS had een Hoge Autoriteit die als supranationaal college fungeerde en een eigen parlement, bestaande uit parlementariërs uit de lidstaten.
   
• 7. 

  Het Euratom-verdrag is gesloten om de onderzoeksprogramma's van de lidstaten voor vreedzaam gebruik van kernenergie te coördineren. Het tekort aan traditionele energiebronnen in de jaren '50 heeft de zes landen die Euratom hebben opgericht (Duitsland, België, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Nederland) ertoe aangezet kernenergie te ontwikkelen als middel om op energiegebied onafhankelijk te worden. Omdat de investeringskosten voor kernenergie te hoog lagen voor elk land afzonderlijk, hebben deze zes landen zich verenigd om Euratom op te richten.
   
• 8. 

  Directoraten-generaal (DG's) zijn de grootste zelfstandige eenheden binnen het ondersteunend apparaat van de Europese Commissie. De directoraten-generaal zijn onderverdeeld in directoraten, die weer zijn onderverdeeld in administratieve eenheden. Daarnaast zijn er nog een aantal diensten, zoals de Juridische dienst.
   
• 9. 

  Een Europees agentschap is een instantie die zich bezighoudt met de ondersteuning en uitvoering van specifieke juridische, technische of wetenschappelijke overheidstaken. Hierbij werken zij nauw samen met de Europese Commissie en de nationale overheden van de EU-lidstaten, zonder direct deel uit te maken van nationale ministeries of de Europese instellingen. Daarnaast onderhouden zij ook banden met maatschappelijke organisaties en onderzoeksinstituten uit de lidstaten.