Parlementaire commissies Europees Parlement

Deze commissies bereiden de vergaderingen¹ van het Europees Parlement² inhoudelijk voor. Ze bestaan uit leden van het Europees Parlement. De commissies behandelen de voorstellen voor Europese richtlijnen³ en verordeningen⁴ van de Commissie⁵ en de Raad⁶, en eigen initiatieven van haar leden.

De beleidsterreinen zijn verdeeld tussen 20 vaste commissies en drie subcommissies⁷. Er is geen vast aantal tijdelijke en enquêtecommissies; deze worden ingesteld als het EP dat nodig vindt. In de commissies zijn in principe alle fracties vertegenwoordigd.

De commissies moeten niet worden verward met de parlementaire delegaties die zich richten op de relatie tussen de EU en individuele landen.

Net als de nationale parlementen kent het Europees Parlement diverse parlementaire commissies. De leden van elke commissie worden aan het begin van de zittingsperiode gekozen uit de Europese parlementariërs op grond van hun 'politieke kleur' en hun deskundigheid. Halverwege de zittingsperiode (na tweeënhalf jaar) worden de commissies opnieuw samengesteld.

De leden van het Parlement stellen het aantal en de bevoegdheden van de parlementaire commissies vast. Deze commissies houden zich bezig met een bepaald beleidsterrein (landbouw, werkgelegenheid, industrie, cultuur enz.). Als het Parlement dat nodig acht, kan het ook subcommissies⁷, tijdelijke commissies⁸ en enquêtecommissies⁹ instellen.

In de parlementaire commissies wordt het belangrijkste wetgevende werk van het Parlement verricht. De voornaamste rol van de vaste commissies bestaat uit de door de Europese Commissie ingediende voorstellen voor nieuwe wetgeving te bespreken en initiatiefverslagen op te stellen. Voor elk wetgevingsvoorstel of initiatief wordt een rapporteur¹⁰ aangewezen overeenkomstig een akkoord tussen de verschillende politieke fracties waaruit het Parlement is samengesteld. Het ontwerpverslag¹¹ van de rapporteur wordt binnen de betrokken parlementaire commissie besproken, eventueel gewijzigd en al dan niet goedgekeurd. Vervolgens wordt het verslag voorgelegd aan de plenaire vergadering, die eenmaal per maand in Straatsburg bijeenkomt en waar op basis van het betrokken verslag wordt gedebatteerd en gestemd.

Ook stellen de commissies vragen aan de Europese Commissie en de Europese Raad over wetgevingsvoorstellen en initiatieven.

Met het oog op de rol die het Europees Parlement speelt bij de benoeming van de Europese Commissie (de zogenaamde investituurstemming), organiseren de parlementaire commissies tevens de hoorzittingen met de beoogde commissarissen op hun bevoegdheidsterrein.

De commissies komen een of twee keer per maand samen in Brussel. De debatten die in de commissies worden gevoerd zijn voor het publiek toegankelijk en de vergaderdocumenten zijn openbaar.

Elke commissie kiest een voorzitter en drie ondervoorzitters voor tweeënhalf jaar en beschikt over een eigen bureau en een secretariaat.

De voorzitters van de commissies stemmen hun werkzaamheden af in de Conferentie van commissievoorzitters.

Het Europees Parlement kan tijdelijke commissies⁸ instellen waarin specifieke problemen worden behandeld. Ook kan het enquêtecommissies⁹ instellen in het kader van zijn controlebevoegdheden.

• 1. 

  De plenaire vergadering is de voltallige vergadering ofwel zitting van het Europees Parlement (EP). Deze vindt twaalf keer per jaar plaats van maandagmiddag tot en met donderdagmiddag in Straatsburg, en zes keer per jaar van woensdagmiddag tot en met donderdagmiddag in Brussel. De beraadslagingen van het Parlement zijn openbaar, tenzij de vergadering anders bepaalt.
   
• 2. 

  Het Europees Parlement (EP) vertegenwoordigt ruim 450 miljoen Europeanen en bestaat momenteel uit 720 afgevaardigden (inclusief voorzitter). Nederland heeft 31 zetels in het Europees Parlement. Het Europees Parlement wordt geacht een stem te geven aan de volkeren van de 27 landen die aan de Unie deelnemen, en vooral te letten op het belang van de Unie in zijn geheel.
   
• 3. 

  Dit bindende besluit van de Europese Unie bevat doelstellingen waar alle lidstaten van de Europese Unie aan moeten voldoen. De lidstaten zijn verplicht de doelstellingen te verwezenlijken; de wijze waarop staat de lidstaten vrij. Lidstaten zijn verantwoordelijk voor de juiste en tijdige implementatie van richtlijnen.
   
• 4. 

  Dit bindende besluit van de Europese Unie geldt rechtstreeks in alle lidstaten van de Europese Unie. Hierdoor hebben verordeningen dezelfde werking als een nationale wet. In geval van strijdigheid gaat de verordening echter boven nationaal recht. Daarmee is een verordening het meest verstrekkende wetgevingsinstrument van de Europese Unie.
   
• 5. 

  Deze instelling van de Europese Unie kan worden beschouwd als het 'dagelijks bestuur' van de EU. De leden van de Europese Commissie worden 'Eurocommissarissen' genoemd. Elke Eurocommissaris is verantwoordelijk voor één of meerdere beleidsgebieden.
   
• 6. 

  In deze instelling van de Europese Unie (kortweg 'de Raad van Ministers' of nog korter 'de Raad' genoemd) zijn de regeringen van de 27 lidstaten van de EU vertegenwoordigd. De Raad oefent samen met het Europees Parlement de wetgevings- en begrotingstaak uit.
   
• 7. 

  Subcommissies zijn Commissies van het Europees Parlement die onder een van de 20 vaste Parlementaire Commissies vallen.
   
• 8. 

  Het Europees Parlement kan op ieder moment tijdelijke commissies instellen om specifieke kwesties te behandelen. Zij bestaan maximaal twaalf maanden, maar verlenging is mogelijk.
   
• 9. 

  Het Europees Parlement kan enquêtecommissies instellen om inbreuken op of onjuiste toepassingen van het Gemeenschapsrecht te onderzoeken.
   
• 10. 

  Rapporteurs zijn leden van het Europees Parlement die verantwoordelijk zijn voor het inhoudelijk behandelen van wetgevende voorstellen, andere documenten van de Europese Commissie, of specifieke onderwerpen. Een rapporteur licht het Europees Parlement in over diens bevindingen door een verslag te presenteren tijdens de vergadering van de vakcommissie en het plenaire debat. Het Europees Parlement is door de verslaggeving beter in staat om een gericht debat te voeren over een onderwerp.
   
• 11. 

  In de parlementaire commissies van het Europees Parlement worden onderwerpen besproken aan de hand van een ontwerpverslag. Dat is een voorbereidend verslag, opgesteld door één van de leden van de parlementaire commissie: de rapporteur. Het geeft een toelichting op het te bespreken voorstel en bevat een voorstel (resolutie).