Europees Agentschap voor Netwerk- en Informatiebeveiliging (ENISA)

ENISA is het Europees agentschap¹ voor netwerk- en informatiebeveiliging. Dit agentschap heeft als doel de maatschappij te beschermen tegen misbruik van communicatienetwerken. Het agentschap werd in 2004 opgericht met een tijdelijk mandaat. In 2019 is het, vanwege de steeds groter wordende dreiging van 'cyberwarfare' en het belang van internetveiligheid, omgezet naar een permanent mandaat.

Het agentschap helpt de Europese Commissie², de lidstaten³ en het bedrijfsleven te voldoen aan de vereisten op het gebied van netwerk- en informatiebeveiliging. Daarbij moet rekening gehouden worden met de eisen van de huidige en toekomstige EU-wetgeving.

ENISA is ook een expertisecentrum waar de lidstaten en de EU-instellingen terecht kunnen voor advies over netwerk- en informatiebeveiliging.

De belangrijkste taken zijn:

• - 

  het ondersteunen van de ontwikkeling, en de uitvoering van het beleid van de EU op het gebied van cyberbeveiliging.
• - 

  het ondersteunen van de lidstaten bij de uitvoering van specifieke cyberbeveiligingsaspecten van het EU-beleid zoals gegevensbescherming en privacy.
• - 

  het bevorderen van kennis, capaciteit en deskundigheid op het gebied van cyberbeveiliging van de EU en nationale overheden.
• - 

  het verzamelen en analyseren van informatie over veiligheidsincidenten, nieuwe risico's en relevante trends.
• - 

  het bevorderen en ondersteunen van samenwerking en crisisbeheersing tussen lidstaten zodat cyberveiligheidsproblematiek beter getackeld kan worden.
• - 

  het verzorgen van de samenwerking en coördinatie van het netwerk van Computer Security Incident Support Teams (CSIRT's) en nationale instanties.
• - 

  het coördineren van de openbaarmaking van kwetsbaarheden.
• - 

  het, samen met de commissie, opzetten en onderhouden van het EU-brede certificatiesysteem voor producten, processen en diensten.

Het Agentschap bestaat uit: een raad van bestuur, een uitvoerend directeur en een Permanente Groep van Belanghebbenden.

De raad van bestuur bestaat uit:

• - 

  één vertegenwoordiger per lidstaat
• - 

  drie door de Commissie benoemde vertegenwoordigers
• - 

  drie door de Commissie voorgedragen en door de Raad⁴ benoemde vertegenwoordigers, die ieder één van de volgende groepen vertegenwoordigen: de ICT-industrie, de consumentenorganisaties en universitaire deskundigen op het gebied van netwerk- en informatiebeveiliging
• - 

  drie vertegenwoordigers uit landen van de Europese Economische Ruimte⁵; zij hebben geen stemrecht

De voorzitter en de directeur worden door de raad van bestuur gekozen. De Permanente Groep van Belanghebbenden bestaat uit dertig deskundigen, aangewezen door de uitvoerend directeur.

Nederland wordt in het bestuur van het ENISA vertegenwoordigd door het Ministerie van Economische Zaken (directoraat-generaal Energie, Telecom en Mededinging).

• 1. 

  Een Europees agentschap is een instantie die zich bezighoudt met de ondersteuning en uitvoering van specifieke juridische, technische of wetenschappelijke overheidstaken. Hierbij werken zij nauw samen met de Europese Commissie en de nationale overheden van de EU-lidstaten, zonder direct deel uit te maken van nationale ministeries of de Europese instellingen. Daarnaast onderhouden zij ook banden met maatschappelijke organisaties en onderzoeksinstituten uit de lidstaten.
   
• 2. 

  Deze instelling van de Europese Unie kan worden beschouwd als het 'dagelijks bestuur' van de EU. De leden van de Europese Commissie worden 'Eurocommissarissen' genoemd. Elke Eurocommissaris is verantwoordelijk voor één of meerdere beleidsgebieden.
   
• 3. 

  Momenteel zijn 27 landen lid van de Europese Unie. De meest recente uitbreiding van de Unie vond plaats op 1 juli 2013, met de toetreding van Kroatië. Er wordt verder over uitbreiding gesproken met verschillende landen in Oost-Europa. Het Verenigd Koninkrijk is sinds 31 januari 2020 middernacht geen lid meer van de Europese Unie. Dat was het eerste land dat de EU verliet.
   
• 4. 

  In deze instelling van de Europese Unie (kortweg 'de Raad van Ministers' of nog korter 'de Raad' genoemd) zijn de regeringen van de 27 lidstaten van de EU vertegenwoordigd. De Raad oefent samen met het Europees Parlement de wetgevings- en begrotingstaak uit.
   
• 5. 

  De Europese Unie en drie van de landen van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA) - Liechtenstein, Noorwegen en IJsland - vormen samen de Europese Economische Ruimte (EER). In de EER gelden de regels voor de interne markt (het vrije verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal) en de regels voor mededinging en overheidssubsidies.