In gesprek met vluchtelingen in Ter Apel - Hoofdinhoud

Het bestuur van PerspectieF heeft de afgelopen dagen met lede ogen de ontwikkelingen in Ter Apel aangezien. De situatie van buiten slapende vluchtelingen en ontbrekende hygiëne vinden we mensonterend. Hierom wilden we zelf zien hoe het eraan toegaat in Ter Apel en van de vluchtelingen zelf horen wat ze meemaken. Gisteren ben ik, Evelijn, naar Ter Apel geweest.

Door Evelijn Zandberg, Bestuurslid Lokaal en Leden, namens het bestuur van PerspectieF

Opvallend aan de gesprekken met vluchtelingen was dat ze moeilijk kunnen begrijpen wat er gebeurt. Ze krijgen geen uitleg en bij vragen horen ze dat morgen meer duidelijk zal worden. Maar morgen horen ze hetzelfde verhaal opnieuw. Dit komt doordat medewerkers van het COA zelf ook de antwoorden niet weten, zo gaven ze aan. Als PerspectieF vinden wij dit schrijnend. De afgelopen jaren is er structureel bezuinigd op COA en IND. Bij pieken in vluchtelingenstromen moet vervolgens worden opgeschaald en onder enorme druk opvanglocaties worden geregeld. De snelheid waarmee dit bij pieken moet gebeuren, is niet haalbaar vanwege een tekort aan geschoold personeel en de slechte kwaliteit van de opvanglocaties. Het viel me op dat vluchtelingen mij vertelden dat ze heel graag juist naar Nederland wilden. Een jonge moeder, die haar kleine dochters een toekomst wil geven, vertelde mij dat ze hoopte in Nederland terecht te kunnen. Maar wat er nu gebeurt in Ter Apel is alles behalve hoopgevend. Zo moest Artsen zonder Grenzen voor de eerste keer hulp bieden in Nederland. Het is op geen enkele manier te verantwoorden dat het zo ver heeft moeten komen. Wat ik in Ter Apel zag, ken ik van Moria, maar het is in Nederland.

PerspectieF roept het kabinet dan ook op om niet af te schalen in de asielketen in tijden dat er geen pieken zijn in het aantal vluchtelingen dat naar Nederland komt. Vluchtelingenstromen zijn een golfbeweging. We weten dus dat na dalen weer pieken komen. Dit kunnen we voorzien. Daarnaast is bekend dat er opvanglocaties zijn die op dit moment niet worden gebruikt. In de media wordt gezegd dat vluchtelingen niet mee willen uit angst dat ze hun registratiemoment missen. Dit komt niet overeen met wat ik van de vluchtelingen zelf hoorde in Ter Apel. Bij een deel speelt dit, maar voor veruit de meeste vluchtelingen is onduidelijk wat er gebeurt. Het was lastig met hen te praten gisteren, omdat ze logischerwijs geen Nederlands spreken en vaak ook geen Engels. Ook de vluchtelingen van onze leeftijd spreken vaak geen Engels. Er is maar één tolk per paar honderd mensen. Het probleem dat vluchtelingen niet naar andere opvanglocaties gaan, komt doordat er geen vervoer wordt geregeld. Er stoppen amper bussen om vluchtelingen naar opvanglocaties te brengen. Wanneer deze wel stoppen, keren ze geregeld leeg terug. Een jonge vluchteling vertelde dat hij heeft gezien dat er een bus vrouwen en kinderen op kwam halen bij een locatie voor alleenstaande mannen. De mannen mochten niet mee en de bus keerde onverrichter zake terug.

PerspectieF is relatief blij met de ontwikkelingen van afgelopen nacht waarbij bussen werden ingezet om vluchtelingen naar opvanglocaties te brengen. Wel moet gezegd worden dat dit natuurlijk veel te laat is gekomen. De bussen hadden eerder en op grotere schaal moeten worden ingezet. Ieder mens verdient een dak boven zijn hoofd en als Nederland dragen wij verantwoordelijkheid voor de vluchtelingen in ons land. Deze verantwoordelijkheid moet helder worden en vervolgens goed georganiseerd worden. Helaas hebben vluchtelingen vannacht waarschijnlijk weer buiten geslapen, omdat de ingezette bussen niet iedereen konden vervoeren. Het buiten slapen moet per direct stoppen en er moet orde komen in de chaos. Ik heb gisteren in Ter Apel gezien hoe Vluchtelingenwerk, Artsen zonder Grenzen en het Rode Kruis zich inzetten. Zij werken keihard en doen nobel werk, maar ze gaven zelf aan dat organisatorisch elke vorm van structuur ontbreekt. Zij zien dat er niemand is die het overzicht heeft of de boel aanstuurt. De vluchtelingen moeten zelf orde in de chaos vinden.

En dan kwam gisteren de brief naar de Kamer. De inhoud van deze brief kan PerspectieF niet rijmen met de identiteit van de ChristenUnie. De ChristenUnie noemt zich een gezinspartij, maar zit in een kabinet dat de wettelijke termijn voor gezinshereniging wil rekken tot het maximale. Als PerspectieF vinden wij dat gezinshereniging niet kan wachten. Vluchtelingen komen in een nieuw land waar ze niks kennen en hun enige stabiele factor is nog het contact met elkaar. Uit onderzoek weten we dat kinderen hooguit een half jaar zonder een ouder kunnen, voordat de onduidelijkheid ze boven het hoofd groeit. Als kinderen langer dan een half jaar zonder ouder leven, heeft dit gevolgen voor hun hechting, zelfbeeld en kunnen psychosomatische klachten opkomen. Dit alles door de stress die het niet hebben van een ouder met zich meebrengt. Zeker voor kinderen is gezinshereniging daarom een vereiste. PerspectieF ziet de christelijke naastenliefde die de ChristenUnie wil nastreven niet terug in het maximaliseren van de wettelijke termijn. Naastenliefde is zo snel mogelijk zorgen dat de mensen waar iemand om geeft, bij hem in de buurt zijn.

Bovendien los je met dit plan helemaal niet het probleem op, je stelt het alleen maar uit. Ongeveer 30% van de vluchtelingenstroom naar Nederland betreft gezinshereniging, een aanzienlijk deel van het totaal. Wij begrijpen niet waarom hotspot Ter Apel niet wordt ontlast. Haast iedere vluchteling moet zich daar nu melden. Om de druk op Ter Apel te verlichten zou er een tweede aanmeldcentrum ergens anders in Nederland moeten komen. PerspectieF roept het kabinet dan ook op een tweede aanmeldcentrum te openen.

Als PerspectieF willen we afsluiten met een oproep voor gebed. Een oproep om te bidden voor de vluchtelingen in Ter Apel en alle mensen op de vlucht. Dat ze duidelijkheid mogen krijgen en mogen leven in goede omstandigheden. Laten we hierin meenemen dat er vrijwilligers in Ter Apel zijn die zich vruchtbaar inzetten om wat aan de mensonterende omstandigheden te doen. Laten we bidden dat zij hun werk mogen voortzetten. Ook bidden we voor het kabinet, de betrokken Kamerleden en lokale bestuurders, dat zij in wijsheid en met compassie hun werk zullen doen.