Staatssteun - Hoofdinhoud

Onder het begrip staatssteun vallen maatregelen die een nationale staat, provincie, gemeente of een waterschap neemt met het doel een onderneming economisch te ondersteunen. Er zijn verschillende vormen van staatssteun, zoals het geven van overheidsopdrachten, subsidies, leningen tegen een lage rente, goedkope verzekeringen, belastingvoordelen of het investeren in een onderneming.

In de Europese Unie i is staatssteun bijna nooit toegestaan. Door staatssteun kan de eerlijke concurrentie namelijk in het geding komen.

Criteria staatssteun

Er is sprake van staatssteun als aan de volgende criteria is voldaan:

• - 

  de staatssteun is betaald met staatsmiddelen;
• - 

  de staatssteun is gegeven aan één of meer ondernemingen of aan een vorm van productie;
• - 

  de staatssteun kan de concurrentie op de interne markt beïnvloeden;
• - 

  de staatssteun kan nadelige gevolgen hebben voor de handel tussen EU-lidstaten i.

Als de steun voldoet aan de bovenstaande criteria, dan zijn de EU-lidstaten verplicht de steunverlening aan de Europese Commissie i te melden. De Commissie zal nagaan of het geven van de staatssteun concurrentievervalsend is. Is dat het geval, dan verbiedt zij de staatssteun.

Uitzonderingen

De Commissie kan echter onder strenge voorwaarden akkoord gaan met het verlenen van staatssteun. In de volgende situaties mag de steun wel verleend worden:

• - 

  maatregelen die het doel hebben de schade van natuurrampen te herstellen;
• - 

  maatregelen die het doel hebben een economische recessie in een EU-lidstaat tegen te gaan;
• - 

  maatregelen ten behoeve van de ontwikkeling van kleine en middelgrote ondernemingen, onderzoek en ontwikkeling, milieubescherming, werkgelegenheid en opleiding.
• - 

  maatregelen ten behoeve van extreem laag ontwikkelde gebieden, die voldoen aan de Europese eisen.

Als een investering door de staat gepaard gaat met een investering door een particulier met reële economische betekenis op gelijke voorwaarden, dan is er naar de mening van de Commissie geen sprake van staatssteun.

Handhaving

Als de Commissie echter beslist dat de staatssteun niet is toegestaan en de EU-lidstaat geeft hier geen gevolg aan dan heeft de Commissie de bevoegdheid de zaak voor het Europees Hof van Justitie i te brengen.

De Commissie verleent ook bijstand aan nationale rechterlijke instanties wanneer die zich moeten uitspreken over onrechtmatig verleende steun. Bovendien onderzoekt de Commissie zelf gevallen die wellicht in strijd zijn met de vrije mededinging in de gemeenschappelijke markt. Als particulieren directe schade voorkomend uit staatssteun kunnen bewijzen, ze dit voor moeten leggen aan de nationale rechtbank. Deze neemt vervolgens een beslissing over een eventuele schadevergoeding.