Europa Vandaag: Zweden blikt vooruit op voorzitterschap

Bron: Raad van de Europese Unie

EU en ASEAN toasten op samenwerking

Tijd voor een multicultureel feestje! De allereerste top tussen de leiders van de EU en de ASEAN-lidstaten staat in het teken van 45 jaar diplomatieke betrekkingen. ASEAN is een organisatie van tien landen in Zuidoost-Azië en is sinds 2020 strategisch partner van de EU. De top is voor de EU de perfecte gelegenheid om het belang van dit strategisch partnerschap te benadrukken, en dit zal voorzitter Charles Michel¹ dan ook volmondig doen. Met de veranderende wereldorde is het voor de EU van geopolitiek belang om goede relaties met landen over de gehele wereld te onderhouden.

Ook wordt er vooruitgeblikt op de komende jaren met het actieplan van de EU-ASEAN voor de periode 2023 tot 2027. Denk hierbij aan samenwerking op het gebied van duurzame handel, herstel na de pandemie en stimuleren van fatsoenlijk werk. En het zou natuurlijk geen feestje zijn zonder ook wat te eten. Na alle serious business wordt er vanaf 7 uur een heus galadiner gehouden, waarbij de deelnemers informeel verder kunnen praten over de samenwerking.

Bron: European Commission

Wat kunnen we verwachten van Zweden?

Het is bijna zover: het Zweeds voorzitterschap van de Raad van de EU³. Vanaf 1 januari mag de regering van Ulf Kristersson⁴ het stokje overnemen van Tsjechië. Om een idee te krijgen van wat we kunnen verwachten presenteert de premier vandaag de Zweedse prioriteiten aan de Riksdag, het Zweedse parlement. Eerder heeft Zweden al aangekondigd dat ze onder meer willen focussen op het versterken van het concurrentievermogen van de EU en de veiligheid van EU-burgers te vergroten. De timing van het Zweeds voorzitterschap is ook wel noemenswaardig: na jaren het land geleid te hebben moesten de sociaaldemocraten in oktober ruimte maken voor een nieuwe rechtse regering. Deze coalitie regeert onder meer met gedoogsteun van een radicaal-rechtse partij, en daarom wordt er ook wel met wat bezorgdheid gekeken naar het land vanuit de EU: zal het anti-immigratie standpunt van deze partij ook merkbaar zijn tijdens het Zweeds voorzitterschap?

Bron: Fotograaf: Sophie Semenowicz / PDC

Prijs voor Oekraïne, kritiek op de VS

Dag drie van de plenaire week van het Europees Parlement⁶ wordt gekenmerkt door de uitreiking van een bijzondere prijs: de Sacharovprijs. Sinds 1988 wordt deze prijs uitgereikt aan mensen en organisaties die de mensenrechten en fundamentele vrijheden verdedigen. Dit jaar gaat de prijs naar de bevolking van Oekraïne. Bij bekendmaking van deze winnaar sprak voorzitter van het EP Roberta Metsola⁷ de woorden: "Ik weet dat het dappere volk van Oekraïne niet zal opgeven en wij ook niet". Oekraïne kan zich in een rijtje voegen met onder meer Nelson Mandela, Malala Yousafzai, en, de winnaar van vorig jaar, Alexei Navalny.

Verder moet er natuurlijk ook gedebatteerd worden, van de Europese Raad tot aan mensenrechtenschendingen. Ook interessant: het debat over een EU-antwoord op de Inflation Reduction Act van de Verenigde Staten. Deze wet heeft voor wat ongenoegen gezorgd bij de EU⁸, omdat de maatregelen gezien worden als protectionisme en de Europese markt kunnen verstoren. Zal het EP pleiten voor een strenge aanpak van de VS?

En verder...

Eurocommissaris Schinas⁹ houdt een openingsspeech bij de viering van 35 jaar Erasmus+. Deze samenwerking op gebied van onderwijs en sport geeft jongeren in de gehele EU de kans zich te ontwikkelen.

Europa in een oogopslag

• 1. 

  Charles Michel (1975) is vanaf 1 december 2019 vaste voorzitter van de Europese Raad. Van 11 oktober 2014 tot en met 27 november 2019 was hij minister-president van België. Hij was leider van de Waalse liberalen en was eerder minister van Ontwikkelingssamenwerking (2007-2011). Charles Michel, zoon van oud-minister en oud-eurocommissaris Louis Michel, werd in 1999 op 23-jarige leeftijd Kamerlid. Hij was verder minister in de Waalse regering en burgemeester van Waver.
   
• 2. 

  Sinds het begin van de Europese samenwerking in 1951 is Europa op steeds meer terreinen actief geworden op het wereldtoneel. Wat ooit begon als een samenwerkingsverband van handel en economie is inmiddels uitgegroeid tot een veel politiekere unie, die internationaal een belangrijke rol speelt op het gebied van humanitaire hulp, armoedebestrijding en diplomatie.
   
• 3. 

  In deze instelling van de Europese Unie (kortweg 'de Raad van Ministers' of nog korter 'de Raad' genoemd) zijn de regeringen van de 27 lidstaten van de EU vertegenwoordigd. De Raad oefent samen met het Europees Parlement de wetgevings- en begrotingstaak uit.
   
• 4. 

  Ulf Kristersson (1963) is sinds 18 oktober 2022 minister-president van Zweden. Hij leidt een centrumrechts minderheidskabinet, met gedoogsteun van de rechtse Zweden Democraten. Kristersson is sinds 2014 parlementslid (eerder was hij dat in 1991-2000) en sinds 2017 leider van de conservatief-liberale partij Moderata. Hij was minister van sociale zekerheid in het kabinet-Reinfeldt (2010-2014).
   
• 5. 

  Van 1 januari tot en met 30 juni 2023 vervult Zweden het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Zweden is onderdeel van een trojka, waarin Frankrijk aftrapte, Tsjechië volgde en Zweden afsluit.
   
• 6. 

  Het Europees Parlement (EP) vertegenwoordigt ruim 450 miljoen Europeanen en bestaat momenteel uit 720 afgevaardigden (inclusief voorzitter). Nederland heeft 31 zetels in het Europees Parlement. Het Europees Parlement wordt geacht een stem te geven aan de volkeren van de 27 landen die aan de Unie deelnemen, en vooral te letten op het belang van de Unie in zijn geheel.
   
• 7. 

  Roberta Metsola (1979) is sinds 18 januari 2022 voorzitter van het Europees Parlement. Zij is een Maltese christendemocrate, die sinds april 2013 lid van het Europees Parlement is. Sinds november 2020 was zij vicevoorzitter van het parlement. Mevrouw Metsola is advocaat en was internationaal secretaris van de Nationale Partij en medewerker van Hoge Vertegenwoordiger Catharine Ashton.
   
• 8. 

  BRUGGE (ANP/AFP) - Ook de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, heeft problemen met economische plannen van de Verenigde Staten. Een wet waarmee de Amerikaanse president Joe Biden honderden miljarden dollars vrijmaakt voor de overgang naar milieuvriendelijkere technologieën zorgt volgens haar voor "verstoringen" die de Europese Unie moet tegengaan. Andere Europese leiders leverden eerder ook al kritiek op de maatregelen, die ze zien als een vorm van protectionisme.
   
• 9. 

  Margaritis Schinas (1962) is sinds 1 december 2019 lid van de Europese Commissie namens Griekenland. In de Commissie-Von der Leyen is hij belast met het bevorderen van de Europese manier van leven. De heer Schinas is lid van de centrumpartij Nieuwe Democratie en was twee jaar lid van het Europees Parlement. Hij was geruime tijd ambtenaar bij de Europese Commissie en onder meer adviseur van Commissievoorzitter Barroso. Verder was hij plaatsvervangend directeur van het directoraat-generaal Communicatie.
   
• 10. 

  Het lidmaatschap van de Europese Unie brengt niet voor ieder lidstaat dezelfde voor- en nadelen met zich mee. De meningen over de voor- en nadelen van het lidmaatschap verschillen niet alleen per lidstaat, ook binnen lidstaten zijn de meningen verdeeld. Door het lidmaatschap van de Europese Unie kunnen de regeringen van de lidstaten niet langer over alle onderwerpen zelf beslissen en zijn er regels waar alle lidstaten zich aan moeten houden. Tegelijkertijd betekent dit dat er allerlei rechten zijn die voor alle burgers van de EU gelden.
   
• 11. 

  Elk half jaar (van januari t/m juni en van juli t/m december) wordt de Europese Unie afwisselend voorgezeten door een lidstaat. Het land dat voorzitter is, leidt de vergaderingen van de Raad van de Europese Unie. Het Voorzitterschap van de Raad speelt een essentiële rol bij de sturing van het wetgevend en politiek besluitvormingsproces.
   
• 12. 

  09:00 - 11:50   KEY DEBATES