Oostenrijks voorzitterschap Europese Unie 2e helft 2018 (Oostenrijks Voorzitterschap)

Van 1 juli tot en met 31 december 2018 vervulde Oostenrijk¹ het voorzitterschap² van de Raad van de Europese Unie³. Oostenrijk volgde hiermee Bulgarije⁴ op. Oostenrijk was al twee keer eerder voorzitter van de Raad, in 1998 en 2006.

De prioriteiten van het Oostenrijks voorzitterschap sloten aan bij de gemeenschappelijke doelen van een zogenoemde trojka⁵, die Oostenrijk samen met Bulgarije en Estland vormde. Die doelen waren met name gericht op Europese veiligheid, het versterken van de Europese buitengrenzen, economische groei en versterking van het concurrentievermogen. Het Oostenrijks voorzitterschap moest daarnaast een aantal uitdagingen op Europees niveau in goede banen leiden. Zo werd tijdens het voorzitterschap onderhandeld over de Europese meerjarenbegroting⁶ en over de brexit⁷.

Het motto van het Oostenrijks voorzitterschap was 'A Europe that protects'. Drie beleidsgebieden binnen dat thema kregen tijdens het voorzitterschap extra aandacht.

De drie beleidsgebieden die extra aandacht kregen van het Oostenrijks voorzitterschap waren:

• 1. 

  veiligheid en de bestrijding van illegale migratie
• 2. 

  welvaart en concurrentiekracht door middel van digitalisatie
• 3. 

  stabiliteit in de buurlanden - toenadering tot de Balkanlanden

• 1. 

  De Republiek Oostenrijk is een neutrale staat in Midden-Europa. Het land is sinds 1995 lid van de Europese Unie, maar maakt geen deel uit van de NAVO. In Wenen is het Internationaal Atoomagentschap gevestigd.
   
• 2. 

  Elk half jaar (van januari t/m juni en van juli t/m december) wordt de Europese Unie afwisselend voorgezeten door een lidstaat. Het land dat voorzitter is, leidt de vergaderingen van de Raad van de Europese Unie. Het Voorzitterschap van de Raad speelt een essentiële rol bij de sturing van het wetgevend en politiek besluitvormingsproces.
   
• 3. 

  In deze instelling van de Europese Unie (kortweg 'de Raad van Ministers' of nog korter 'de Raad' genoemd) zijn de regeringen van de 27 lidstaten van de EU vertegenwoordigd. De Raad oefent samen met het Europees Parlement de wetgevings- en begrotingstaak uit.
   
• 4. 

  Van 1 januari 2018 tot en met 30 juni 2018 vervult Bulgarije voor het eerst het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Bulgarije volgt hiermee Estland op. Bulgarije wil zich daarbij richten op de toekomst van de Europese Unie, de Westelijke Balkan, veiligheid en stabiliteit in Europa en de digitale economie.
   
• 5. 

  De trojka is het samenwerkingsverband tussen drie lidstaten die aaneengesloten het voorzitterschap van de Europese Unie bekleden. Ieder voorzitterschap geldt voor een periode van zes maanden, een trojka beslaat dus een periode van anderhalf jaar. Op die manier moet er meer samenhang komen in het beleid van de Europese Unie. Er worden afspraken gemaakt over het inhoudelijke (wetgevings)programma dat de landen willen volgen. Er wordt ook wel gesproken van 'trio' in plaats van trojka.
   
• 6. 

  Het Meerjarig Financieel Kader 2021-2027 (MFK) is het akkoord waarin de begroting van de Europese Unie voor een periode van zeven jaar op hoofdlijnen wordt vastgesteld. De EU legt in deze meerjarenbegroting vast wat de hoogte van het budget van de EU is, waar het geld aan uitgegeven wordt en hoeveel iedere lidstaat moet bijdragen. Het MFK voor 2021-2027 komt uit op 1.074,3 miljard euro. Om de economische gevolgen van de coronacrisis op te vangen is afgesproken dat er boven op de normale begroting een coronaherstelfonds komt van 750 miljard euro. In juni 2023 heeft de Commissie de lidstaten gevraagd om 66 miljard euro extra aan de meerjarenbegroting bij te dragen. Dit bedrag zou vooral nodig zijn om Oekraïne de komende jaren financieel te blijven steunen. Daarnaast zou het geld gebruikt worden voor het asiel- en migratiebeleid en voor subsidies aan Europese industrieën en technologieën.
   
• 7. 

  Het Verenigd Koninkrijk verliet op 31 januari 2020 de Europese Unie. Het is daarmee het eerste land ooit dat uit de Europese Unie stapte. Het vertrek van de Britten ('brexit') was de uitkomst van een referendum over het lidmaatschap van de EU in het Verenigd Koninkrijk in 2016. Nadien volgden lange onderhandelingen over de scheidingsvoorwaarden en de overgangsperiode na de brexit, die op 31 december 2020 afliep. Eind december 2020 bereikten de onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk een handels- en samenwerkingsovereenkomst. Die overeenkomst regelt vanaf 1 januari 2021 de relatie tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk.