Houvast in een onzekere wereld - Hoofdinhoud

Afgelopen week bracht ik, samen met minister Ploumen en generaal Middendorp, een bezoek aan Irak. Van Bagdad naar Fallujah. Van Erbil naar het casualty collection point (CCP) nabij Mosul. Weer hebben we met eigen ogen kunnen zien hoe Nederlandse militairen, samen met partners en bondgenoten, hét verschil maken. De strijd tegen ISIS doet er toe, en meer dan dat.

Na een lange en intensieve strijd, waarbij ook Nederlandse F-16’s volop werden ingezet, wist Fallujah zich afgelopen zomer aan ISIS te ontworstelen. De vernielingen die ISIS in Fallujah heeft aangericht zijn met geen pen te beschrijven. Geen huis is onbeschadigd gebleven, scholen en ziekenhuizen verwoest. Vlak voordat ISIS het veld moest ruimen, werd de fik erin gezet. De wil tot vernietigen is echt ongekend.

Fallujah

Na lange tijd in opvangkampen te hebben gebivakkeerd, keerden de afgelopen maanden steeds meer mensen vol verwachting terug naar hun hometown Fallujah. Zij kwamen van een koude kermis thuis. Niet of nauwelijks bewoonbare huizen en basisvoorzieningen, als stromend water en elektriciteit, zijn nog altijd slechts zeer beperkt voor handen. De inwoners worden, met andere woorden, ook nu weer zwaar op de proef gesteld.

Minister Hennis spreekt met schoolmeisjes in een heropende school in Fallujah.

Beeld: ©ANP

Onlangs werd een basisschool heropend, en zo ook de spoedeisende hulp van het ziekenhuis. Dat is goed nieuws. Maar de stappen voorwaarts gaan moeizaam en traag. Tempo is nu van belang. Juist om de inwoners perspectief te bieden waardoor zij weer met vertrouwen hun samenleving kunnen opbouwen.

Mosul

Nabij Mosul is het CCP ingericht, in een voormalig woonhuis van een Iraakse familie. Het huis is nog redelijk in tact, de familie al lang geleden gevlucht voor de vernietigende kracht van ISIS. Alles herinnert aan het gezin dat hier ooit woonde, de directe omgeving onbegaanbaar door de vele booby traps die ISIS heeft achtergelaten.

Minister Jeanine Hennis-Plasschaert en Commandant der Strijdkrachten generaal Tom Middendorp bezochten de Nederlandse special forces op het Casualties Collection Point (CCP) in de buurt van het Iraakse Mosul.

Beeld: ©ANP

Iedere dag worden vele gewonden binnen gebracht. Ook Nederlandse militairen leveren hier, onder zeer primitieve omstandigheden, een cruciale bijdrage. Mensenlevens worden gered. Ik sprak kort met een gewonde Irakees en vroeg hem of hij naar huis wilde. ‘My unit, is my home’, zo zei hij. Verdere behandeling in een regulier ziekenhuis lag voor de hand, maar liever keerde hij onmiddellijk terug naar het front. Zijn vastberadenheid om de strijd voort te zetten, dwong diep respect af. Die vastberadenheid zal er overigens toe doen. ISIS heeft het afgelopen jaar weliswaar fors aan terrein ingeboet, maar de strijd is nog niet gestreden. Verre van dat.

Onveilige wereld

Ook de komende jaren zullen we gezamenlijk, dichtbij en ver weg, álle zeilen moeten bijzetten om veilig te blijven in een onveilige wereld. Het tij ten goede keren, gaat simpelweg niet vanzelf. Ook daarom acht ik de verdere versterking van onze krijgsmacht de komende jaren hard nodig.

De afgelopen jaren hebben we belangrijke stappen in de goede richting gezet. De opeenvolgende intensiveringen lopen inmiddels op tot zo’n 870 miljoen euro structureel. Wel kost de doorvertaling hiervan naar de operationele werkvloer tijd, en dus worden nog vooral de bezuinigingen uit het verleden gevoeld. Maar er is wel degelijk perspectief. We klimmen uit het dal en gaan omhoog. Het is van belang om dit op het netvlies te houden.

2017

Daarmee zijn we er echter nog niet. We zullen nog diverse vervolgstappen moeten maken. Niet voor niets hamer ik keer op keer op dat veelbesproken meerjarig perspectief. Met onder meer de verkiezingen op 15 maart aanstaande, wordt 2017 onmiskenbaar een belangrijk en spannend jaar. Ook voor Defensie.

Eén ding is zeker: de krijgsmacht is en blijft een belangrijke houvast in een onzekere wereld. Van achterover leunen kan aldus geen sprake zijn. Defensie beschermt wat ons dierbaar is, en is het waard om 24/7 vol voor te gaan.

Het gaat hier immers om een opgave die voortvloeit uit onze meest wezenlijke waarde en belangen. Ook van een volgend kabinet, wat de samenstelling daarvan ook zal zijn.

Jeanine Hennis-Plasschaert

Minister van Defensie

Januari 2017