Snel, flexibel en slagvaardig - Hoofdinhoud

Onlangs bezocht ik Polen. Een bijzonder land. Polen belichaamt de enorme verandering die Europa, sinds het afbrokkelen van het Sovjet-regime eind jaren '80, heeft doorgemaakt. Dit land laat zien wat de kracht van democratie is. En zo ook de kracht van een vrije markt. Polen is in toenemende mate een economische factor van belang.

Hiervoor hebben de Polen een hoge prijs betaald. De jaren van onderdrukking achter het ijzeren gordijn hebben onmiskenbaar diepe sporen achtergelaten. Lech Walesa, de voormalig vakbondsleider en ex-president van Polen, zei in 2005: “We hold our heads high, despite the price we have paid, because freedom is priceless.” Het besef dat de huidige vrijheid, veiligheid en welvaart niet uit het niets is gekomen, zit diep bij de Poolse bevolking.

Flitsmacht

Met onder meer de ontwikkelingen aan de oostflank van het NAVO-Verdragsgebied, voelen zij de urgentie om het veiligheidsbeleid verder te versterken. Nationaal én internationaal. De Polen staan hierin niet alleen. De NAVO-bondgenoten hebben tijdens de Top in Wales, vorig jaar september, niet bepaald voor de bühne het Readiness Action Plan (RAP) aangenomen.

Snel, flexibel en slagvaardig handelen als het gaat om dreigingen aan de randen van het NAVO-Verdragsgebied, is hierbij het uitgangspunt. Zo voorziet het plan in de oprichting van de Very High Readiness Joint Task Force (VJTF), ook wel ‘flitsmacht’ genoemd. Duitsland, Noorwegen en Nederland besloten die flitsmacht vrijwel onmiddellijk handen en voeten te geven.

Eerste stap

De voorhoede van de VJTF moet binnen 48 uur gereed zijn voor verplaatsing. Vorige week kreeg die voorhoede, gevormd door militairen van de Luchtmobiele Brigade uit Schaarsbergen, een eerste oefening voor de kiezen. 200 militairen moesten binnen de afgesproken 48 uur volledig bepakt en bezakt klaar staan op Vliegbasis Eindhoven, om met militair transport naar een conflictgebied te vliegen. Onze militairen zijn met vlag en wimpel voor deze test geslaagd. Een mooie prestatie. In juni volgt in Polen de volgende stap, daadwerkelijke verplaatsing en inzet. De eenheid moet volgend jaar volledig operationeel zijn.

Dit zijn belangrijke stappen in de richting van die zo gewenste snel inzetbare NAVO-reactiemacht. En Nederland zet zich hier met overtuiging voor in. De komende jaren zal het stokje door andere bondgenoten moeten worden overgenomen. Om het concept te laten slagen, is het immers van belang dat alle 28 bondgenoten bijdragen, militair en/of financieel.

Zij aan zij

Over enkele weken vieren we in Nederland de 70-jarige bevrijding van het naziregime. Ook de Poolse militairen speelden hierin een zeer belangrijke rol, onder andere bij de bevrijding van Breda en tijdens Operatie Market Garden. Zij vochten in Nederland. In een ander land. Voor een ander volk.

Vandaag de dag onderhouden Polen en Nederland intensieve politieke, economische en culturele betrekkingen, zijn we trouwe bondgenoten in zowel de NAVO als de Europese Unie.

Het is niet meer dan logisch dat bondgenoten ook op het terrein van veiligheid en weerbaarheid nauw blijven samenwerken. De oprichting van de VJTF, en de voortrekkersrol van Nederland in dezen, is hier een goed voorbeeld van. Zij aan zij. Voor én met elkaar.

Jeanine Hennis-Plasschaert

Minister van Defensie

April 2015