Europees Agentschap voor Grootschalige IT-systemen (EU-LISA)

Dit agentschap¹ heeft als taak het bieden van een levensvatbare lange termijnoplossing voor het operationeel management van grootschalige IT-systemen op het gebied van binnenlandse zaken. Het agentschap is een onafhankelijke Europese instelling. Het is in december 2012 met zijn werk begonnen. Het hoofdkantoor bevindt zich in Tallinn, Estland. Het operationele centrum is in Straatsburg, Frankrijk.

Het agentschap is belast met het beheer van EURODAC², het visa-informatiesysteem VIS en het Schengen Informatiesysteem (SIS). Deze systemen zijn essentiële instrumenten in de implementatie van Europees asiel-, migratie- en grensbewakingsbeleid. Ook wordt er gewerkt aan de ontwikkeling van het inreis- en uitreissysteem (Entry/Exit System, EES), het Europees reisinformatie en -autorisatiesysteem (European Travel Information Authorisation System, ETIAS) en het Europees Strafregisterinformatiesysteem voor veroordeelde onderdanen van derde landen (European Criminal Records Information System - Third-Country Nationals, ECRIS-TCN).

De systemen waarvoor het agentschap verantwoordelijk is, moeten 24/7 beschikbaar zijn, zodat gegevens tussen nationale autoriteiten altijd probleemloos kunnen worden uitgewisseld.

Daarnaast is het agentschap verantwoordelijk voor het nemen van beveiligingsmaatregelen en het organiseren van trainingen in het werken met bovengenoemde systemen. Ook worden statistische gegevens gepubliceerd en wordt onderzoek gemonitord.

In een later stadium, wanneer voldoende expertise is opgebouwd, moet het centrum fungeren als expertisecentrum voor het ontwikkelen en operationeel beheren van andere toekomstige systemen op deze beleidsterreinen.

Het bestuur van het agentschap bestaat uit een vertegenwoordiger van elke lidstaat³ en twee vertegenwoordigers van de Europese Commissie⁴. Ook Zwitserland, IJsland, Noorwegen en Liechtenstein en de organisaties Europol⁵ en Eurojust⁶ zijn vertegenwoordigd.

• 1. 

  Een Europees agentschap is een instantie die zich bezighoudt met de ondersteuning en uitvoering van specifieke juridische, technische of wetenschappelijke overheidstaken. Hierbij werken zij nauw samen met de Europese Commissie en de nationale overheden van de EU-lidstaten, zonder direct deel uit te maken van nationale ministeries of de Europese instellingen. Daarnaast onderhouden zij ook banden met maatschappelijke organisaties en onderzoeksinstituten uit de lidstaten.
   
• 2. 

  Eurodac is een databank met vingerafdrukken van asielzoekers die wordt gebruikt ter ondersteuning van het gemeenschappelijk asielbeleid van de Europese Unie.
   
• 3. 

  Momenteel zijn 27 landen lid van de Europese Unie. De meest recente uitbreiding van de Unie vond plaats op 1 juli 2013, met de toetreding van Kroatië. Er wordt verder over uitbreiding gesproken met verschillende landen in Oost-Europa. Het Verenigd Koninkrijk is sinds 31 januari 2020 middernacht geen lid meer van de Europese Unie. Dat was het eerste land dat de EU verliet.
   
• 4. 

  Deze instelling van de Europese Unie kan worden beschouwd als het 'dagelijks bestuur' van de EU. De leden van de Europese Commissie worden 'Eurocommissarissen' genoemd. Elke Eurocommissaris is verantwoordelijk voor één of meerdere beleidsgebieden.
   
• 5. 

  Dit EU-agentschap verzamelt en analyseert inlichtingen over criminele activiteiten en probeert zo internationale criminaliteit in de Europese Unie tegen te gaan. Europol beheert een database met gegevens over criminelen en criminele netwerken in heel Europa. Het agentschap kan op deze manier de samenwerking tussen politiediensten in de Europese lidstaten ondersteunen, omdat het uitgebreide informatie biedt over internationale georganiseerde misdaadnetwerken.
   
• 6. 

  Dit agentschap heeft tot doel de bestrijding van zware, georganiseerde en grensoverschrijdende misdaad door de bevoegde instanties in de lidstaten te verbeteren. Eurojust ondersteunt en versterkt de coördinatie van onderzoeken en vervolgingen van ernstige criminaliteit waar twee of meer lidstaten bij betrokken zijn. Ook staat het de lidstaten bij om ervoor te zorgen dat onderzoek en vervolging doeltreffender worden. Eurojust bestaat uit officieren van justitie en andere openbare aanklagers, rechters en politieambtenaren.