Politieke situatie Bulgarije - Hoofdinhoud

Bron: IPU.org

Sinds 2021 zijn er in Bulgarije vijf keer verkiezingen geweest. In 2021 maar liefst drie keer. De meest recente verkiezingen vonden plaats in april 2023. De centrumrechtse partij GERB van Bojko Borisov i won de verkiezingen met ruim 25 procent van de stemmen. Borisov was al drie keer eerder premier en slaagde er in 2022 niet in een stabiele regeringscoalitie te smeden. Tot er een nieuwe regering is gevormd, is Galab Donev i de waarnemend premier. In mei 2023 kwamen GERB en de anti-corruptie partij PP-DB tot een akkoord om samen een coalitie te vormen met een roterend premierschap. De eerste negen maanden zal Nikolai Denkov i van PP-DB de coalitie leiden, en de negen maanden daaropvolgend voormalig Eurocommissaris Mariya Gabriel i van GERB.

Bulgarije werd na de val van het communisme in 1989 een democratische republiek. De eerste democratische verkiezingen van het land waren in 1990. De politieke richting van het land schommelde daarna per kabinetsperiode van centrumlinks naar centrumrechts. Aanvankelijk domineerden de socialistische partijen (met deels voormalige communisten) de Bulgaarse politiek, maar vrijwel altijd hadden kabinetten steun van de gematigd liberale partijen nodig. Tussen 2005 en 2009 was er een centrumlinks kabinet. Na 2009 wisselden centrum- en centrumrechtse kabinetten elkaar af.

Bulgarije is sinds 2007 lid van de Europese Unie. Het land was van januari tot en met juni 2018 voorzitter i van de Raad van de Europese Unie i.

Bulgarije is een parlementaire republiek, waarin de president het staatshoofd is. De minister-president is verantwoordelijk voor het regeringsbeleid. De president heeft de mogelijkheid om een wetsvoorstel terug te sturen naar het parlement. Op die manier kan hij het parlement dwingen om nog eens na te denken over het wetsvoorstel. Alleen als het parlement unaniem instemt met het voorstel kan de president gepasseerd worden.

De parlementsleden, die zitting hebben in de Nationale Assemblee (Narodno Sabranie), kunnen net als de regering wetsvoorstellen indienen.

Kiesstelsel

De Bulgaren kiezen zowel de volksvertegenwoordiging als de president. De Nationale Assemblee bestaat uit 240 volksvertegenwoordigers, waarvan er 209 via evenredige vertegenwoordiging voor een periode van vier jaar worden gekozen. De overige 31 vertegenwoordigen de provincies en de grootste steden door middel van het meerderheidsstelsel. De kiesdrempel in Bulgarije is 4%.

De president wordt voor een periode van vijf jaar rechtstreeks gekozen door de bevolking.

Partijen

De politieke partijen in Bulgarije werken veelvuldig samen rond verkiezingen. Daarom zijn er regelmatig coalities van kleinere partijen, die samen tegenover de grote partijen staan. Deze coalities verschillen van tijd tot tijd.

Aan de rechterzijde van het politieke spectrum staat de regeringspartij GERB, de partij staat bekend als pro-Europees. In het centrum vinden we de liberale partij DPS (de Beweging voor Rechten en Vrijheden), ze komen op voor de belangen van de Turkse minderheid in Bulgarije.

De enige linkse partij is de sociaaldemocratische BSP (de Bulgaarse Socialistische Partij). DB (Democratisch Bulgarije) is conservatief-liberaal en pro-Europees.

Sinds 2020 zijn er verschillende nieuwe populistische partijen bij gekomen: ITN (Er is zo'n volk), ISMV (Sta Op Mafia, Donder Op!) - later hernoemd naar IBG-NI (Sta Op Bulgarije! Wij komen er aan!) -, anticorruptiepartij PP (Wij gaan voor verandering), en Revival.

• * 

  Voor 2001 nam de Bulgaarse Socialistische Partij (BSP) als individuele partij deel aan de verkiezingen. Tussen 2001 en 2013 was het een onderdeel van KB.

** Sinds 2009 werkten ODS en DSB samen onder de vlag van SK.

*** Voor de verkiezingen van 2023 zijn de PP en DB samengegaan.