Hongaars voorzitterschap Europese Unie 1e helft 2011

Van 1 januari tot en met 30 juni 2011 vervulde Hongarije het voorzitterschap¹ van de Raad van de Europese Unie². Hongarije nam het stokje over van België³. Tijdens het voorzitterschap werkte Hongarije nauw samen in een trojka⁴ met België en Spanje, die Hongarije vooraf gingen.

Polen⁵ nam op 1 juli 2011 het voorzitterschap over.

Hongarije werd voorzitter op het moment dat het economisch herstel nog niet overal in Europa is ingezet. Hiernaast blijkt dat er drastische maatregelen genomen moeten worden om de crisis verder te bestrijden. De stabilisering van de economie is dan ook een van de hoofddoelen van het Hongaars voorzitterschap. Hiernaast zijn de onderhandelingen met kandidaat-lidstaten, de energievoorziening en de integratie van Roma prioriteiten van het Hongaars voorzitterschap.

Uitvoering van de 2020- & Donau-strategie

Het Hongaars voorzitterschap richtte zich vooral op de uitvoering van de 2020-strategie⁶, vastgesteld onder Spaans voorzitterschap⁷, waarbij de nadruk kwam te liggen op het midden- en kleinbedrijf, gezinsbeleid en de bestrijding van armoede onder kinderen. Ook de Europese Donau-strategie zou verder ontwikkeld worden.

Gemeenschappelijke energiebeleid

De organisatie van een buitengewone Raad in februari 2011 in het kader van het gemeenschappelijk Europees energiebeleid. Daar moesten de kaders worden uitgezet voor een nieuwe strategie.

Burger, veiligheid en grenzen

Een 'burgervriendelijke Europese Unie', waarbij de nadruk lag op het verder implementeren van het Stockholm-programma, de uitbreiding van het Schengengebied met Roemenië en Bulgarije en het beschermen van culturele diversiteit.

Meerjarenbegroting

Voor aanvang verwachtte het Hongaars Voorzitterschap een fikse discussie over de meerjarenbegroting 2014-2020⁸. De Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken Janos Martonyi noemde het onwenselijk dat rijkere en armere EU-lidstaten⁹ hierin twee kampen leken te vormen. Binnen de context van het nieuwe financiële kader speelde het debat rond de toekomst van het regionale beleid een belangrijke rol. Ook de hervorming van het landbouwbeleid hing hiermee samen.

Hongaarse mediawet

In de aanloop naar het Hongaars voorzitterschap nam het Hongaarse parlement een omstreden nieuwe mediawet aan. De wet voorzag in een nieuwe media-autoriteit, bemand door mensen uit de regeringspartij Fidesz, die boetes mocht uitdelen wanneer media niet 'moreel' en 'objectief' berichtten. De Duitse bondskanselier Angela Merkel¹⁰ had de Hongaren gewaarschuwd en verwees naar hun bijzondere verantwoordelijkheid als het toekomstige gezicht van de EU.

Lees meer over de kwestie aangaande de Hongaarse mediawet¹¹.

Hongarije vormde samen met Spanje en België een 'trojka'. Dat betekent dat deze landen naast een eigen programma en de eigen prioriteiten ook een aantal zaken samen hebben aangepakt.

De bestrijding van de economische crisis, het behoud van banen en juist een groei van de werkgelegenheid waren voor de hele periode van groot belang. Hiernaast waren het klimaat¹² en een nieuwe Europese strategie voor energie belangrijke prioriteiten voor alle drie de voorzitterschappen. Ook moest er verder worden gegaan met de uitbreiding, met de nadruk op de toetreding van Kroatië en de nieuwe aanvragen van Albanië, Montenegro en IJsland. Gaandeweg werden de hervorming van het landbouwbeleid en de onderhandelingen over de meerjarenbegroting van de Unie ook steeds belangrijker.

Begin april 2011 lieten verschillende Hongaarse ministers weten zeer tevreden zijn met de eerste drie maanden van het Hongaars voorzitterschap. De economische problemen in Europa, volgens premier Orbán de meest serieuze problemen sinds de val van het communisme, waren voortvarend aangepakt en Hongarije had hiermee laten zien een waardevolle speler in Europa te zijn. Andere door de ministers genoemde wapenfeiten waren onder andere het ontwikkelen van een lange termijnstrategie voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en het tot stand komen van een richtlijn¹³ voor patiëntenrechten. Daarnaast memoreerde de minister voor Europese Zaken Gyori¹⁴ het succesvol inspelen op de aardbeving in Japan en op de onrust in de Arabische wereld.

Succes of niet?

Het Hongaars voorzitterschap was zelf zéér tevreden over hun optreden. Op veel terreinen die op de agenda stonden is ook vooruitgang geboekt. Feit is dat de werkzaamheden van het voorzitterschap bijna volledig werden overschaduwd door de crisis rond de euro, en de problemen rond Griekenland¹⁵ in het bijzonder. In die crisis was het voorzitterschap weinig zichtbaar.

• 1. 

  Elk half jaar (van januari t/m juni en van juli t/m december) wordt de Europese Unie afwisselend voorgezeten door een lidstaat. Het land dat voorzitter is, leidt de vergaderingen van de Raad van de Europese Unie. Het Voorzitterschap van de Raad speelt een essentiële rol bij de sturing van het wetgevend en politiek besluitvormingsproces.
   
• 2. 

  In deze instelling van de Europese Unie (kortweg 'de Raad van Ministers' of nog korter 'de Raad' genoemd) zijn de regeringen van de 27 lidstaten van de EU vertegenwoordigd. De Raad oefent samen met het Europees Parlement de wetgevings- en begrotingstaak uit.
   
• 3. 

  Van 1 juli tot en met 31 december 2010 vervulde België het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. België nam het stokje over van Spanje. Tijdens het voorzitterschap werkte België nauw samen in een trojka met Spanje en Hongarije, die België voorging, respectievelijk opvolgde.
   
• 4. 

  De drie achtereenvolgende EU-voorzitterschappen Spanje, België en Hongarije werkten samen als Trojka. Ze hadden een gezamenlijk beleidsprogramma opgesteld waar zij als voorzittende landen aan hebben gewerkt.
   
• 5. 

  Van 1 juli tot en met 31 december 2011 vervulde Polen het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Polen nam het stokje over van Hongarije. Tijdens het voorzitterschap werkte Polen nauw samen in trojka met Denemarken en Cyprus, die na Polen het voorzitterschap van de EU bekleedden.
   
• 6. 

  De EU 2020-strategie was de langetermijnstrategie van de Europese Unie voor een sterke en duurzame economie met veel werkgelegenheid. Deze strategie bouwde voort op de Lissabon-strategie (2000-2010) en moest ervoor zorgen dat de Europese economie zich ontwikkelde tot een zeer concurrerende, sociale en groene markteconomie. Net als bij de Lissabon-strategie was de looptijd van de EU 2020-strategie tien jaar.
   
• 7. 

  Van 1 januari tot en met 30 juni 2010 vervulde Spanje het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Spanje nam het stokje over van Zweden. Tijdens het voorzitterschap werkte Spanje nauw samen in een trojka met België en Hongarije, die na Spanje het voorzitterschap van de EU bekleedden.
   
• 8. 

  Het Europees financieel kader 2014-2020 is het akkoord waarin de maxima voor de begrotingen van de Europese Unie zijn vastgelegd voor de periode 2014-2020. In het meerjarig financieel kader worden eisen vastgelegd waaraan de Europese begroting moet voldoen, om ervoor te zorgen dat de begroting van de EU op orde blijft. Daarnaast zorgt het vaststellen van deze kaders voor een soepeler verloop van de EU-begrotingsprocedure en sterkere samenwerking tussen EU-instellingen op budgettair gebied. De meerjarenbegroting wordt uitgewerkt in jaarlijkse begrotingen. Voor de volledige zeven jaar kwam de meerjarenbegroting uit op een bedrag van 960 miljard euro. Dat is 1 procent van het BNP van alle EU-lidstaten bij elkaar. Daar is nog 10 miljard euro bijgekomen vanwege de toetreding van Kroatië tot de Europese Unie op 1 juli 2013.
   
• 9. 

  Momenteel zijn 27 landen lid van de Europese Unie. De meest recente uitbreiding van de Unie vond plaats op 1 juli 2013, met de toetreding van Kroatië. Er wordt verder over uitbreiding gesproken met verschillende landen in Oost-Europa. Het Verenigd Koninkrijk is sinds 31 januari 2020 middernacht geen lid meer van de Europese Unie. Dat was het eerste land dat de EU verliet.
   
• 10. 

  Angela Merkel (1954) was van 22 november 2005 tot 8 december 2021 bondskanselier van Duitsland. Zij leidde sinds 2018 een coalitie van CDU/CSU met de SPD. Zij is scheikundige en werkte als wetenschapper in de DDR. In 1990 werd zij voor de CDU lid van de Bondsdag. In 1991-1994 was Angela Merkel minister voor vrouwen- en jeugdzaken en in 1994-1998 minister van milieu. In 2000 volgde zij Helmut Kohl op als voorzitter van de CDU.
   
• 11. 

  De Europese Commissie en het Europees Parlement zijn bezorgd over de staat van de rechtsstaat in Hongarije. Premier Viktor Orbán (Fidesz) bracht de media steeds meer onder zijn controle, legde de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht steeds verder aan banden, versterkte zijn grip op de centrale bank en liet na corruptie aan te pakken. Daarnaast nam hij de rechten van de lhbti-gemeenschap regelmatig onder vuur. Vanuit de Commissie is een aantal keer actie ondernomen om omstreden voorstellen van tafel te krijgen of besluiten terug te draaien, maar de Commissie boekte hierin weinig echte successen.
   
• 12. 

  De meeste wetenschappers zijn het er over eens dat de aarde door de uitstoot van broeikasgassen opwarmt en dat extreme weersomstandigheden vaker voorkomen. Deze klimaatverandering zet de leefbaarheid van veel gebieden op aarde onder druk en heeft grote gevolgen voor onder andere natuur en landbouw. Om de gevolgen te beperken is internationaal afgesproken de wereldwijde temperatuurstijging te beperken tot 2°C ten opzichte van het pre-industriële tijdperk. Ook de Europese Unie spant zich zowel op Europees niveau als op mondiaal niveau in om klimaatverandering tegen te gaan.
   
• 13. 

  Dit bindende besluit van de Europese Unie bevat doelstellingen waar alle lidstaten van de Europese Unie aan moeten voldoen. De lidstaten zijn verplicht de doelstellingen te verwezenlijken; de wijze waarop staat de lidstaten vrij. Lidstaten zijn verantwoordelijk voor de juiste en tijdige implementatie van richtlijnen.
   
• 14. 

  Enikő Győri () is sinds 2 juli 2019 lid van het Europees Parlement. Győri maakt namens "Fidesz-Magyar Polgári Szövetség-Kereszténydemokrata Néppárt" deel uit van de Fractie Europese Volkspartij en komt uit Hongarije.
   
• 15. 

  In 2010 werd duidelijk dat het Griekse begrotingstekort nog veel hoger was dan eerder gemeld. Griekenland was een financieel risico geworden en de rentes voor staatsleningen schoten omhoog. Midden in de financiële crisis die Europa op dat moment in haar greep hield dreigde Griekenland om te vallen. De stabiliteit van de euro was in gevaar en de andere eurolanden en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) schoten het land vanaf 2010 herhaaldelijk te hulp met pakketten noodleningen. In augustus 2018 kon deze steun worden beëindigd en stond Griekenland formeel weer op eigen benen.