Situatie sloopschepen nog zorgelijk

Europarlementariër² Hans Blokland³ speechte deze week over de zorgelijke situatie rondom sloopschepen. Blokland roept op tot een goed verdrag in Hong Kong over een paar maanden, maar hij ziet ook een lichtpuntje nu de regering van Bangladesh op korte termijn gevaarlijke sloopwerven wil sluiten.

In de plenaire vergadering van mei vorig jaar, nam het Europees Parlement⁴ al duidelijk stelling tegen de mensonwaardige en milieuverwoestende situaties rond het ontmantelen van schepen. Op verschillende stranden in Zuid-Azië liggen echter nog steeds enorme afgedankte zeeschepen die onder milieuonvriendelijke maar ook mensonvriendelijke omstandigheden worden gesloopt. In Bangladesh bijvoorbeeld voldoet geen van 36 slooplocaties aan de minimale milieu- en veiligheidsnormen.

Positief is dat een week geleden het hooggerechtshof om deze reden de regering van Bangladesh heeft opgedragen om deze zogenaamde sloopwerven binnen twee weken te sluiten. Tevens heeft hetzelfde hooggerechtshof bepaald dat geen enkel schip met gevaarlijke stoffen Bangladesh binnen mag. Bovendien moet de minister van milieu van Bangladesh binnen drie maanden regels vaststellen voor de recycling van sloopschepen die voldoen aan het Verdrag van Basel.

Dit zijn nu precies de belangrijke maatregelen die het Europees Parlement, conform de resolutie van vorig jaar, voorstaat. Je zou haast denken dat het hooggerechtshof in Bangladesh onze resolutie gelezen heeft. Ik zie deze uitspraak als een belangrijke overwinning in de strijd tegen de eerder genoemde onaanvaardbare praktijken.

Wereldwijde oplossing

Het is natuurlijk erg belangrijk dat de regering van Bangladesh de juridische uitspraken goed opvolgt. Dat geldt natuurlijk niet alleen voor Bangladesh, maar ook voor andere Aziatische landen. Eerder heb ik al opgemerkt dat de inzet van individuele staten niet voldoende zal zijn. Een mondiale oplossing voor het probleem van de sloopschepen blijft dringend noodzakelijk. In mei van dit jaar zal er in Hong Kong een mondiale conferentie worden gehouden door de Internationale Maritieme Organisatie (IMO). Doel van deze conferentie is dat er een mondiaal akkoord wordt gesloten inzake de recycling van sloopschepen. De resolutie van de milieucommissie moet er voor zorgen dat de Raad⁵ en de Commissie⁶ een duidelijke boodschap meekrijgen voor de onderhandelingen, met als doel om een zo goed mogelijk resultaat te bereiken. Ten opzicht van de resolutie van vorig jaar is het van belang om de volgende vijf zaken toe te voegen:

• 1. 

  het moet duidelijk zijn dat afgedankte schepen met gevaarlijke stoffen erin verwerkt als gevaarlijk afval aangemerkt dienen te worden en zodoende onder het verdrag van Basel dienen te vallen. Het blijven discussiëren over de definities is in deze niet in het belang van milieubescherming. Amendement 1 van de EVP-fractie zwakt deze stellingname enigszins af en kan ik daarom niet steunen.
• 2. 

  het stranden van schepen voor ontmanteling ter plekke moet als niet aanvaardbaar worden aangemerkt
• 3. 

  het is noodzakelijk dat, voordat de langdurige ratificatieperiode is afgerond, er maatregelen worden uitgevoerd, vooral in verband met de uitfasering van enkelwandige tankers.
• 4. 

  certificering van sloopwerven wordt toegejuicht
• 5. 

  een verplicht fonds dient in het kader van de producentenverantwoordelijkheid een onderdeel van de maatregelen te blijven. Dit heeft het Europees Parlement vorig jaar al aangegeven. Het lijkt er echter op dat de Europese Commissie⁶ op dit standpunt terugkomt. Ik wil van de Europese Commissie horen dat zij nog steeds bereid is om een sloopfonds op te richten.

Vedrag Hong Kong

Met deze resolutie, gevoegd bij de resolutie van vorig jaar, zetten we als Europees Parlement een heldere lijn uit richting een oplossing van genoemde problemen. Ik ben verheugd dat er in de milieucommissie en in de transportcommissie een grote mate van overeenstemming is over dit onderwerp. Ik spreek de hoop uit dat de Raad en de Commissie zich ook zo eensgezind zullen inspannen om over twee maanden in Hong Kong een goed verdrag te sluiten waarbij de belangen inzake veiligheid, milieu en volksgezondheid goed gewaarborgd zijn. Graag hoor ik van de Europese Commissie of ze deze heldere lijn zullen gebruiken als inzet voor de onderhandeling bij de IMO-conferentie, alsmede welke maatregelen de Europese Commissie gaat treffen voor een tijdige implementatie en uitvoering van het te sluiten verdrag.

• 1. 

  De ChristenUnie is een christelijke partij, met op sociaal en ecologisch gebied progressieve en op ethisch gebied behoudender standpunten. Politiek leider van de ChristenUnie is sinds januari 2023 Mirjam Bikker. De partij ontstond in januari 2000 als samenwerkingsverband tussen het Gereformeerd Politiek Verbond (GPV) en de Reformatorische Politieke Federatie (RPF). Per 22 januari 2000 zijn de partijen gefuseerd.
   
• 2. 

  De leden van het Europees Parlement zijn rechtstreeks gekozen volksvertegenwoordigers die de belangen behartigen van de bevolking van de 27 lidstaten van de Unie. Het Europees Parlement telt 720 leden, onder wie de voorzitter.
   
• 3. 

  Hans Blokland (1943) was in 1994-2009 lid van het Europees Parlement voor de GPV en later de ChristenUnie. De heer Blokland was onder meer wethouder in Capelle aan den IJssel en universitair docent. Hij was tien jaar voorzitter van het GPV. In het Europees Parlement was de heer Blokland actief op het gebied van milieuvraagstukken. Hij diende rapporten in over onder meer Europese normen voor afvalverwerking en -transporten, de handel in broeikasgas-emissierechten, de inzameling van lege batterijen, en geluiddempingsystemen voor vliegtuigen.
   
• 4. 

  Het Europees Parlement (EP) vertegenwoordigt ruim 450 miljoen Europeanen en bestaat momenteel uit 720 afgevaardigden (inclusief voorzitter). Nederland heeft 31 zetels in het Europees Parlement. Het Europees Parlement wordt geacht een stem te geven aan de volkeren van de 27 landen die aan de Unie deelnemen, en vooral te letten op het belang van de Unie in zijn geheel.
   
• 5. 

  In deze instelling van de Europese Unie (kortweg 'de Raad van Ministers' of nog korter 'de Raad' genoemd) zijn de regeringen van de 27 lidstaten van de EU vertegenwoordigd. De Raad oefent samen met het Europees Parlement de wetgevings- en begrotingstaak uit.
   
• 6. 

  De Europese Commissie kan worden beschouwd als het 'dagelijks bestuur' van de Europese Unie. Iedere lidstaat van de EU levert één lid van de Europese Commissie. De Commissie mag als enige EU-instelling wetsvoorstellen indienen en controleert of de Europese wetgeving juist wordt toegepast in de lidstaten. Daarnaast onderhandelt zij in internationale organisaties over de handel van de Unie met het 'buitenland' en is zij verantwoordelijk voor het beheer van de Europese begroting.