Kwijtingsprocedure (DEC)

Deze procedure is één van de bijzondere wetgevingsprocedures¹ die in de Europese Unie gebruikt worden. De kwijtingsprocedure wordt gebruikt om goedkeuring te verlenen aan de kwijting van de begroting.

In het kort verloopt de procedure als volgt: het Europees Parlement² (EP) controleert de financiën, ondersteund door het jaarverslag van de Europese Rekenkamer³ en een aanbeveling van de Raad van Ministers⁴. Als het EP dat wil, kan het de Commissie vragen om een nadere toelichting op de uitgaven te geven. Daarna verleent het Europees Parlement wel of geen kwijting.

Stap 1: controle financiën (Raad)

De Europese Rekenkamer stuurt het jaarverslag naar de Raad van Ministers. De Rekenkamer kijkt naar de betrouwbaarheid van alle inkomsten en uitgaven. De Rekenkamer kan besluiten om een aparte beoordeling op te stellen over een specifiek beleidsterrein. In het jaarverslag van de Rekenkamer staan verder de reacties van alle gecontroleerde Europese instellingen⁵ op vragen van de Rekenkamer.

De Raad van Ministers geeft, mede op basis van het werk van de Rekenkamer, een positief of negatief advies over het verlenen van kwijting.

Stap 2: tweede controle financiën (EP)

Het Europees Parlement onderzoekt zelf ook alle stukken van de Rekenkamer.

Het Europees Parlement kan de Europese Commissie verzoeken om meer uitleg te geven over de gedane uitgaven of de manier waarop de uitgaven gecontroleerd zijn. De Commissie is verplicht haar uiterste best te doen om op alle vragen antwoord te geven.

Stap 3: besluiten over kwijting

Het Europees Parlement besluit na zijn controles met een meerderheid van uitgebrachte stemmen⁶ of ze wel of geen kwijting verleent.

Stap 4: gevolgen niet verlenen van kwijting

In de Europese verdragen⁷ staat niets over enige verdere procedure bij het niet verlenen van kwijting. In het reglement van orde van het Europees Parlement⁸ is wel geregeld hoe de procedure dan verder verloopt.

Wanneer het Europees Parlement geen kwijting verleent dan wordt het besluit een half jaar uitgesteld. In dat half jaar controleert de begrotingscommissie⁹ van het Europees Parlement alle jaarverslagen en andere stukken opnieuw.

Het Europees Parlement stemt dan voor een tweede keer over kwijting. Verleent het EP opnieuw geen kwijting dan wordt het proces toch afgesloten. Wel moet de Commissie dan bij de volgende zitting van het Europees Parlement een verklaring afleggen.

Stap 5: verbeteren controle na kwijting

Tijdens de gehele kwijtingsprocedure kan het Europees Parlement, mede op basis van het advies van de Raad, aanbevelingen doen om de controle op de financiën te verbeteren. Het Europees Parlement controleert bij alle Europese instellingen of zij iets met deze opmerkingen gedaan hebben.

Stemwijze

Voor alle stappen in deze procedure geldt dat het Europees Parlement besluit met meerderheid van de uitgebrachte stemmen¹⁰. De Raad van Ministers neemt besluiten met gekwalificeerde meerderheid van stemmen¹¹.

Deze procedure is uniek voor het verlenen van kwijting aan de jaarlijkse begroting. De begroting is ook het enige terrein waar het Europees Parlement een sterkere positie in de besluitvorming heeft dan de Raad van Ministers.

De kwijtingsprocedure is onveranderd in het Verdrag van Lissabon¹² opgenomen.

De kwijtingsprocedure vindt haar basis in het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie¹³.

• - 

  Algemeen kader: zesde deel VwEU titel II hoofdstuk 4 (procedure: art. 319¹⁴)
• - 

  Reglement van Orde Europees Parlement (bijlage VI)

• 1. 

  De bijzondere wetgevingsprocedure is een verzamelterm voor een groot aantal besluitvormingsprocedures in de Europese Unie. Wat al die besluitvormingsprocedures gemeen hebben is dat ze een uitzondering zijn op de gewone wetgevingsprocedure. Per bijzondere wetgevingsprocedure wordt aangegeven welke rol de verschillende Europese instellingen hebben in de besluitvorming; wie voorstellen mogen doen, wie er over mogen meebeslissen, en hoe er over voorstellen gestemd wordt.
   
• 2. 

  Het Europees Parlement (EP) vertegenwoordigt ruim 450 miljoen Europeanen en bestaat momenteel uit 720 afgevaardigden (inclusief voorzitter). Nederland heeft 31 zetels in het Europees Parlement. Het Europees Parlement wordt geacht een stem te geven aan de volkeren van de 27 landen die aan de Unie deelnemen, en vooral te letten op het belang van de Unie in zijn geheel.
   
• 3. 

  Dit orgaan controleert de wettigheid en regelmatigheid van alle inkomsten en uitgaven van de Europese Unie. In bredere zin moet zij de financiële belangen van de burger behartigen. De Europese Rekenkamer gaat na of de Europese middelen zo effectief, efficiënt en spaarzaam mogelijk worden ingezet. In die zin is deze instelling het financiële geweten van Europa dat erop toeziet dat de burgers 'waar voor hun geld krijgen'.
   
• 4. 

  In deze instelling van de Europese Unie (kortweg 'de Raad van Ministers' of nog korter 'de Raad' genoemd) zijn de regeringen van de 27 lidstaten van de EU vertegenwoordigd. De Raad oefent samen met het Europees Parlement de wetgevings- en begrotingstaak uit.
   
• 5. 

  De Europese Unie (EU) is het belangrijkste samenwerkingsverband in Europa. De deelnemende landen hebben voor deze Unie een aantal organisaties opgericht waaraan zij een deel van hun eigen bevoegdheden hebben overgedragen, zoals de Europese Commissie en het Europese Hof van Justitie. De bevoegdheden van de EU-instellingen zijn vastgelegd in het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VwEU)
   
• 6. 

  Het Europees Parlement neemt een voorstel aan wanneer de helft plus één van het totaal aantal Europarlementariërs vóór het voorstel stemt. Dat betekent dat elk voorstel minimaal 353 stemmen vóór moet halen. Dat houdt ook in dat tenminste de helft plus één van het aantal leden van het Europees Parlement een stem uit moet brengen, wil een voorstel aangenomen kunnen worden.
   
• 7. 

  De geschiedenis van de Europese verdragen begint bij de oprichting van de eerste "Gemeenschap", de Europese Gemeenschap voor kolen en staal (de EGKS). Tussen 1952 (EGKS) en 2007 ("Lissabon") zijn negentien verdragen gesloten tussen een steeds toenemend aantal lidstaten.
   
• 8. 

  Op grond van artikel 232 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie heeft het Europees Parlement een Reglement vastgesteld. Dit reglement bevat alle regels voor de interne organisatie en werking van het Parlement.
   
• 9. 

  Deze parlementaire commissie houdt zich bezig met de begroting van inkomsten en uitgaven van de Europese Unie. De commissie komt regelmatig bijeen om te debatteren over de jaarlijkse begroting en de financiële meerjarenplanning van de EU.
   
• 10. 

  Het Europees Parlement neemt een voorstel aan als de helft plus één van alle uitgebrachte stemmen vóór het voorstel zijn. Het gaat hier alleen om de uitgebrachte stemmen, niet om het aantal leden van het Europees Parlement.
   
• 11. 

  De Raad van Ministers kan met gekwalificeerde meerderheid een voorstel aannemen wanneer 55% van het aantal lidstaten, met een minimum van vijftien, vóór stemt. Ook moet in de lidstaten die voor zijn, ten minste 65% van de totale bevolking van de Europese Unie wonen. Met het huidige aantal lidstaten (27) betekent 55% dat minimaal vijftien lidstaten voor moeten stemmen.
   
• 12. 

  Dit Europese verdrag voerde een aantal hervormingen door om de Europese Unie democratischer en beter bestuurbaar te maken nadat in 2004 en 2007 twaalf nieuwe landen lid zijn geworden van de Europese Unie. Het Verdrag van Lissabon is op 1 december 2009 in werking getreden.
   
• 13. 

  Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VwEU) is een gewijzigde versie van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap (EG). De gewijzigde versie is in 2009 van kracht geworden. In het VwEU staat wat de bevoegdheden zijn van de Europese Unie, en op welke manier de Europese Unie die bevoegdheden kan uitoefenen. Dit verdrag vormt samen met het Verdrag betreffende de Europese Unie de basis van de Europese Unie.
   
• 14. 

  1. Op aanbeveling van de Raad verleent het Europees Parlement aan de Commissie kwijting voor de uitvoering van de begroting. Te dien einde onderzoekt het, na de Raad, de rekeningen, de financiële balans en het evaluatieverslag genoemd in artikel 318, het jaarverslag van de Rekenkamer tezamen met de antwoorden van de gecontroleerde instellingen op de opmerkingen van de Rekenkamer, de in artikel 287, lid 1, tweede alinea, genoemde verklaring, alsmede de relevante speciale verslagen van de Rekenkamer.
   
• 15. 

  De Europese Unie kent verschillende procedures om besluiten te nemen. Naast de gewone wetgevingsprocedure gelden er voor een aantal onderwerpen bijzondere wetgevingsprocedures. Daarnaast zijn er een aantal aparte procedures voor het vaststellen van afgeleide regelgeving.