Eurocommissaris voor Nabuurschap en Uitbreiding

Deze functie wordt sinds december 2019 vervuld door Olivér Várhely¹. Hij neemt de taken van Johannes Hahn² uit de Commissie-Juncker³ over. Voorheen heette deze functie Eurocommissaris voor Nabuurschapsbeleid en Uitbreidingsonderhandelingen.

De Eurocommissaris⁴ voor Nabuurschap en Uitbreiding valt in Commissie-Von der Leyen onder het team van de Hoge-vertegenwoordiger⁵. Samen met de Hoge Vertegenwoordiger is de Eurocommissaris verantwoordelijk voor de coördinatie van de betrekkingen met de Europese Economische Ruimte.⁶ Daarnaast vertegenwoordigt de Eurocommissaris de Commissie in de Raad Buitenlandse Zaken⁷. Het directoraat-generaal Uitbreiding⁸ ondersteunt de Eurocommissaris in zijn werkzaamheden.

De Eurocommissaris zal zich de komende jaren richten op de Westelijke Balkanlanden, Turkije, het Oostelijke Partnerschap⁹ en het Zuidelijke Nabuurschap. Hierin heeft hij onder meer als taak:

• - 

  Zorgen voor een geloofwaardig perspectief van toetreding voor de Westelijke Balkanlanden
• - 

  Het versnellen van structurele en institutionele hervormingen in de Westelijke Balkanlanden met een focus op de grondbeginselen van de rechtsstaat, economische ontwikkelingen, hervormingen van het openbaar bestuur en bestrijding van corruptie
• - 

  Samenwerken met de Hoge Vertegenwoordiger⁵ in de relatie met Turkije
• - 

  Het versterken van de relatie met de zes landen in het Oostelijk Partnerschap
• - 

  Het samenstellen van nieuwe langetermijndoelen voor het Oostelijk Partnerschap
• - 

  Het versnellen van de implementatie van de Associatieovereenkomsten¹⁰ en diepgaande en uitgebreide vrijhandelszones met Oekraïne, Georgië en Moldavië
• - 

  Het bijwerken van de prioriteiten op de Associatieagenda met partners in het Zuidelijk Nabuurschap
• - 

  Bij vertrek van het Verenigd Koninkrijk een bijdrage leveren aan een strategisch Partnerschap met het Verenigd Koninkrijk
• - 

  Partnerschappen ontwikkelen met de buurlanden met betrekking tot migratie, als ook het ondersteunen van economische groei

• 1. 

  Oliver Várhelyi (1972) is sinds 1 december 2019 lid van de Europese Commissie. In de Commissie-Von der Leyen is hij belast met beleid buurlanden en uitbreiding. De heer Várhelyi studeerde Europees recht, was ambtenaar en diplomaat. In 2001 kwam hij te werken bij de Hongaarse vertegenwoordiging bij de Europese Unie. Hij werkte verder onder meer bij de Europese Commissie. In 2015-2019 was de heer Várhelyi de Hongaarse ambassadeur bij de Europese Unie.
   
• 2. 

  De Oostenrijker Johannes (Gio) Hahn (1957) is sinds februari 2010 lid van de Europese Commissie. In de Commissie-Von der Leyen is hij belast met begroting en personeelszaken. In de Commissie-Juncker was hij verantwoordelijk voor beleid buurlanden en uitbreiding. Daarvoor was hij in de Commissie-Barroso II belast met regionaal beleid. Hahn, die doctor in de filosofie is, bekleedde diverse bestuursfuncties bij de -VP, de christendemocratische partij. Daarnaast was hij werkzaam in het bedrijfsleven. Tussen 1997 en 2003 was hij directeur van Novomatic. Verder was Hahn (deel)gemeenteraadslid in Wenen en lid van de Landdag van Bondsland Wenen. In 2007 werd hij minister voor Wetenschap en Onderzoek.
   
• 3. 

  Deze Europese Commissie was in functie van 1 november 2014 tot 1 december 2019 en volgde de Commissie-Barroso II op. Voorzitter was de Luxemburgse oud-premier Jean-Claude Juncker. De Nederlandse Frans Timmermans was één van de vicevoorzitters en was belast met betere regelgeving, relaties met de Europese instellingen, rechtsregels, fundamentele rechten en duurzame ontwikkeling.
   
• 4. 

  Een Eurocommissaris is één van de 27 leden van de Europese Commissie en heeft als taak het behartigen van het algemeen belang van de Europese Unie. Iedere commissaris heeft een eigen portefeuille. Een aantal Eurocommissarissen zijn tevens vicevoorzitter van de Commissie.
   
• 5. 

  De Hoge Vertegenwoordiger (HV) geeft de Europese Unie internationaal gezien één gezicht en één stem op het terrein van het buitenlands en veiligheidsbeleid. Zo moet er meer samenhang in het externe optreden en het buitenlandse beleid van de Europese Unie komen. De HV deelt het podium met de Vaste voorzitter van de Europese Raad. Deze onderhoudt namens de EU de contacten op het niveau van staatshoofden en regeringsleiders.
   
• 6. 

  De Europese Unie en drie van de landen van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA) - Liechtenstein, Noorwegen en IJsland - vormen samen de Europese Economische Ruimte (EER). In de EER gelden de regels voor de interne markt (het vrije verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal) en de regels voor mededinging en overheidssubsidies.
   
• 7. 

  De raadsformatie Buitenlandse Zaken (RBZ) bestaat uit de ministers van buitenlandse zaken, defensie en/of ontwikkelingssamenwerking. Deze Raad is verantwoordelijk voor het externe optreden van de Europese Unie en vergadert minstens elke maand, ook informele bijeenkomsten zijn mogelijk. Namens Nederland sluit doorgaans minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) aan.
   
• 8. 

  Dit directoraat-generaal hield zich bezig met de toetreding van nieuwe lidstaten tot de Europese Unie en de voorbereidingen daarvoor. De uitbreiding moet leiden tot verspreiding van vrede en stabiliteit, vrijheid en democratie, welvaart en solidariteit over heel Europa. Dit DG viel onder verantwoordelijkheid van de eurocommissaris voor Nabuurschapsbeleid en uitbreidingsonderhandelingen.
   
• 9. 

  Het Oostelijk Partnerschap is een samenwerkingsverband van de Europese Unie met Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Moldavië, Oekraïne en Belarus. Onderwerpen die aan de orde komen zijn onder meer vrijhandelsakkoorden, financiële hulp, garanties over de energievoorziening en visumvrij reizen. Het Oostelijk Partnerschap, opgericht in Praag op 7 mei 2009, is ook bedoeld om het controversiële onderwerp van toetreding tot de EU te vermijden. Op 28 juni 2021 heeft president Loekasjenko van Belarus aangekondigd de deelname van Belarus aan het Oostelijk Partnerschap te willen opschorten.
   
• 10. 

  Associatieovereenkomsten (ook wel 'associatieverdragen' of 'associatie-akkoorden' genoemd) zijn bindende afspraken die de Europese Unie met derde landen sluit. Het is een specifiek soort internationale overeenkomst, gericht op verregaande samenwerking tussen de EU en het betreffende land. De overeenkomsten zijn met name gericht op economische samenwerking en handel, maar raken vaak aan veel andere onderwerpen, zoals versterking van de rechtsstaat en bescherming van de mensenrechten.
   
• 11. 

  Dit directoraat-generaal houdt zich bezig met nabuurschapsbeleid van de Europese Unie en de onderhandelingen over mogelijke uitbreiding. Het doel van het nabuurschapsbeleid is om partnerlanden van de EU te ondersteunen in het doorvoeren van democratische hervormingen, het ontwikkelen van een rechtsstaat en het creëren van inclusieve economische groei. Dit moet leiden tot een verspreiding van vrede en stabiliteit, vrijheid en democratie, en welvaart en solidariteit in Europa. Ook coördineert DG NEAR de beleidsafspraken met de landen die zijn aangesloten bij de Europese Economische Ruimte.