Leefbaar Nederland (LN)

Leefbaar Nederland was een democratische partij¹ die op 21 maart 1999 werd opgericht als landelijke voortzetting van Leefbaar Hilversum en Leefbaar Utrecht. Zij streefde naar een hoger democratisch gehalte van de Nederlandse samenleving. Burgers moesten meer zeggenschap krijgen over hun leefomgeving, maar ook worden aangesproken op hun verantwoordelijkheden. De partij was voorstander van de rechtstreeks gekozen burgemeester en van referenda. Voormannen waren Jan Nagel², Fred Teeven³ en, korte tijd, Pim Fortuyn⁴.

Bij de Tweede Kamerverkiezingen⁵ van 2002⁶ wist de partij 2 zetels⁷ te halen. Bij de verkiezingen op 22 januari 2003⁸ haalde Leefbaar Nederland geen zetels. In de Eerste Kamer⁹ is Leefbaar Nederland nooit vertegenwoordigd geweest.

Haitske van de Linde¹⁰ was lijsttrekker bij de verkiezingen van 2003. De partij deed niet mee aan de verkiezingen van 2006.

In 2002⁶ en 2003⁸ nam Leefbaar Nederland deel aan de Tweede Kamerverkiezingen⁵.

• * 

  (nog) niet beschikbaar

De geschiedenis van Leefbaar Nederland is, behalve met VARA-programmamaker Jan Nagel, nauw verbonden met Pim Fortuyn. Nadat hij was aangezocht als lijsttrekker leek de partij af te stevenen op een enorm succes bij de Tweede Kamerverkiezingen. Uitspraken van Fortuyn over onder meer de islam leidde echter tot een breuk, waarna Fortuyn besloot met een eigen lijst te komen. Veel leden en kandidaten gingen over naar de Lijst Pim Fortuyn.

Leefbaar Nederland koos toen de Amsterdamse officier van justitie Fred Teeven als nieuwe lijsttrekker. Bij de verkiezingen van mei 2002 wist de partij slechts twee zetels te halen. Naast Teeven werd de voormalige Rijswijkse wethouder Dick Jense¹¹ gekozen. Voormalig CDA-minister Tjerk Westerterp¹² viel net buiten de boot.

Voor de verkiezingen van januari 2003 ontstond onrust in de partij, omdat vrij onverwacht Emile Ratelband door de partijleiding naar voren werd geschoven als kandidaat-lijsttrekker. Fred Teeven, die als Kamerlid veel waardering had verworven, trok zich uiteindelijk terug. Op een tumultueus verlopen congres wees de partij vervolgens de jeugdige Haitske van der Linde¹⁰ aan als lijsttrekker.

De partij verloor bij de verkiezingen van 2003 de beide zetels, waarna de partij een min of meer stille dood stierf.

Meer over

Kijk voor meer informatie over Leefbaar Nederland op de website van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen.

• 1. 

  Een politieke partij is een groep van politieke geestverwanten. Politieke partijen streven vaak meer dan één doel na, zoals bevordering van werkgelegenheid, een eerlijke inkomensverdeling, een schoon milieu of het bestrijden van criminaliteit. Omdat niet iedereen deze doelen op dezelfde wijze nastreeft, zijn er meer partijen ontstaan.
   
• 2. 

  Politicus die ruim een halve eeuw actief was op vele fronten en bij meerdere partijen, vanaf 2011 bij 50PLUS. Begon bij de PvdA-jongeren, werd voorman van Nieuw Links en was later Eerste Kamerlid voor die partij. Was jarenlang programmamaker bij de VARA en lange tijd een prominent partijbestuurder van de PvdA. Stapte later uit die partij en richtte de lokale partij Leefbaar Hilversum op, die succesvol was bij de gemeenteraadsverkiezingen, waarna hij in 2001 wethouder werd. Medeoprichter van Leefbaar Nederland, waarvan hij ook voorzitter werd. Haalde Pim Fortuyn in de politiek. Na mislukte pogingen een nieuwe partij op te richten, keerde hij in 2011 terug in het politieke centrum als medeoprichter van 50PLUS. Was als voorzitter naast Henk Krol voorman van die partij en acht jaar Eerste Kamerlid. Schaker, die wist hoe in Hilversum en Den Haag 'de hazen liepen' en volop gebruikmaakte van die kennis.
   
• 3. 

  Kamerlid en staatssecretaris, die daarvoor als officier van justitie naam had gemaakt als 'crimefighter'. Was in 2002-2003 fractievoorzitter van Leefbaar Nederland en toonde zich toen een gedegen Kamerlid. In 2010 keerde hij terug in de Tweede Kamer, maar nu voor de VVD. Als staatssecretaris van Veiligheid van Justitie verdedigde hij in het parlement meer dan de minister veel justitiewetgeving. In het kabinet-Rutte II had hij de lastige portefeuille asielbeleid. Trad in maart 2015 af toen minister Opstelten viel over de 'bonnetjesaffaire' over de deal uit 2000 die Teeven als OvJ met een crimineel had gesloten. Hij keerde kort daarna terug als Tweede Kamerlid. Ongecompliceerde, hardwerkende politicus, die na zijn vertrek uit de politiek als buschauffeur en ondernemer aan de slag ging.
   
• 4. 

  Voormalige hoogleraar en columnist die in 2001 op stormachtige wijze de politiek betrad en die op een onconventionele wijze politiek bedreef. Hedonistische, flamboyante, enigszins dandy-achtige man, die omstreden uitspraken niet schuwde, maar daarom ook fel werd bestreden. Had een grote geldingsdrang, die hem ertoe bracht de politiek in te gaan. Werd in 2001 gekozen tot lijsttrekker van Leefbaar Nederland. Zeer succesvol bij de gemeenteraadsverkiezingen in Rotterdam. Na een conflict met Leefbaar Nederland kwam hij met een eigen lijst, de Lijst Pim Fortuyn. Fel bestrijder van het 'paarse kabinet' en het 'poldermodel'. Leek af te stevenen op een grote verkiezingswinst en had ambitie om minister-president te worden. Werd kort voor de verkiezingen vermoord; een moord die de gehele politiek schokte.
   
• 5. 

  De leden van de Tweede Kamer worden in principe eens in de vier jaar gekozen op basis van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging. Ook na de val van een kabinet worden bijna altijd verkiezingen gehouden. Kiesgerechtigd zijn alle Nederlanders die op de dag van de kandidaatstelling 18 jaar of ouder zijn, mits niet het kiesrecht vanwege een veroordeling is ontnomen.
   
• 6. 

  Op 15 mei 2002 waren er reguliere (vierjaarlijkse) verkiezingen voor een nieuwe Tweede Kamer, maar er lagen ook grondwetsvoorstellen voor, zoals over de kroonbenoemingen. Grote winnnaars waren nieuwkomer LPF, van de op 6 mei vermoorde Pim Fortuyn, en het CDA. De LPF kreeg als nieuwkomer 26 zetels, het CDA werd onder leiding van Jan Peter Balkenende de grootste. De drie regeringspartijen verloren 43 zetels, waarbij voor de PvdA fors achteruit ging. Naast de LPF was Leefbaar Nederland met twee zetels een nieuwkomer.
   
• 7. 

  Leefbaar Nederland was van 23 mei 2002 tot 31 januari 2003 vertegenwoordigd in de Tweede Kamer. De fractie had twee leden: Fred Teeven en Dick Jense.
   
• 8. 

  Op 22 januari 2003 werden er vervroegde Tweede Kamerverkiezingen gehouden. De verkiezingen waren nodig na de val van het kabinet-Balkenende I. Deze val kwam doordat het CDA en de VVD het vertrouwen in hun coalitiepartner LPF hadden opgezegd. De verkiezingen stonden in het teken van de vraag of het door CDA, VVD en LPF uitgestippelde beleid kon worden voortgezet. De LPF verloor echter fors. De PvdA van Wouter Bos herstelde zich sterk ten opzichte van 2002. Het CDA bleef wel de grootste partij.
   
• 9. 

  De Eerste Kamer is deel van de volksvertegenwoordiging en heeft met name een rol op wetgevend gebied. Over een wetsvoorstel moet, als de Tweede Kamer het heeft aangenomen, ook door de Eerste Kamer worden gestemd. De Eerste Kamer kan een wetsvoorstel nog tegenhouden.
   
• 10. 

  Jeugdige fractiemedewerkster van Leefbaar Nederland die na het afhaken van Fred Teeven en de nederlaag van Emile Ratelband onverwacht lijsttrekker van Leefbaar Nederland werd.
   
• 11. 

  Uit de Rijswijkse gemeentepolitiek afkomstig Tweede Kamerlid voor Leefbaar Nederland. Was werkzaam bij TNO en in zijn woonplaats acht jaar wethouder. Had tevens zitting in Provinciale Staten van Zuid-Holland. In de Tweede Kamer hield hij zich bezig met onder meer onderwijs, sociale zaken, verkeer en waterstaat, volkshuisvesting, milieubeheer en volksgezondheid en was hij spoedig een gedegen afgevaardigde. Nadat Leefbaar Nederland uit de Kamer was verdwenen, keerde hij terug als wethouder van Rijswijk.
   
• 12. 

  Katholieke politicus, die vijftien jaar actief was in de landspolitiek. In 1963 Tweede Kamerlid na journalist en Europees ambtenaar te zijn geweest. Verklaarde na de Nacht van Schmelzer dat hij zich niet gerealiseerd had dat de motie-Schmelzer tot een kabinetscrisis zou leiden, en dat hij daarom vóór had gestemd. Staatssecretaris van Europese Zaken in de kabinetten-Biesheuvel. Als minister van Verkeer en Waterstaat in het kabinet-Den Uyl verantwoordelijk voor de afsluiting met een pijlerdam van de Oosterschelde. Nam verder diverse maatregelen om de verkeersveiligheid te vergroten. Stapte in 1978 over naar het bedrijfsleven. Man met onstuitbare dadendrang, zeer intelligent en succesvol, maar ook onberekenbaar en opportunistisch. Na zijn pensionering nog kort actief als politicus voor Leefbaar Nederland.
   
• 13. 

  Diverse partijen zijn ooit vertegenwoordigd geweest in het Nederlandse parlement, maar nadien opgeheven. Een aantal daarvan zijn opgegaan in nieuwe partijen, waarvan sommige nog bestaan.