W.A. baron Schimmelpenninck van der Oye

foto W.A. baron Schimmelpenninck van der Oye
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Beeldbank Nationaal Archief
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Tweede Kamerlid en minister onder Willem II, die toen voorstander was van enige hervorming van het staatsbestel. In 1847 Gouverneur van Gelderland. Was in die tijd bevriend met Thorbecke. Deze achtte, toen hijzelf minister was geworden, de in zijn ogen te conservatieve Schimmelpenninck echter ongeschikt om Commissaris des Konings te blijven en ontsloeg hem daarom (zeer tegen de zin van de koning). Daarmee kwam ook hun vriendschap ten einde. Hij kreeg daarna hoge hoffuncties en keerde terug in de Tweede Kamer, waarvan hij zelfs kort voorzitter was. Nadien nog, als vertrouweling van de koning, Eerste Kamerlid.

Moderaat of gematigd liberaal, Regeringsgezind ten tijde van Willem II, Pragmatisch liberalen, Conservatieven
functie(s) in de periode 1831-1872: lid Tweede Kamer, voorzitter Tweede Kamer, lid Eerste Kamer, minister, Provinciaal Gouverneur, Commissaris van de Koning(in)

1.

Personalia

geboorteplaats en -datum
Doesburg, 6 januari 1800

overlijdensplaats en -datum
Voorst (Gld.), 12 december 1872

2.

Partij/stroming

stroming(en)
  • regeringsgezind, maar voor gematigde hervormingen (ten tijde van Willem I en Willem II)
  • "pragmatisch liberaal", tot 1853
  • conservatief, vanaf 1853

3.

Hoofdfuncties/beroepen (11/15)

  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 oktober 1831 tot 18 oktober 1841 (voor Gelderland)
  • minister van Binnenlandse Zaken, van 1 juni 1841 tot 15 februari 1846
  • minister van Buitenlandse Zaken ad interim, van 21 september 1843 tot 15 oktober 1843
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 20 maart 1846 tot 18 oktober 1847
  • Gouverneur van Gelderland, van 16 oktober 1847 tot 1 augustus 1850 (benoemd bij K.B. van 6 september 1847)
  • Commissaris des Konings in Gelderland, van 1 augustus 1850 tot 1 januari 1853
  • opperceremoniemeester, van 1 januari 1853 tot 1 februari 1853
  • opperhofmaarschalk, van 1 februari 1853 tot 12 december 1872
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 24 juni 1853 tot 1 april 1860 (voor het kiesdistrict Zutphen)
  • voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 april 1858 tot 19 september 1858
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 1 juni 1860 tot 12 december 1872 (voor Gelderland)

ambtstitel
  • minister van staat, van 15 februari 1846 tot 12 december 1872

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Nevenfuncties

  • lid Staatscommissie inzake de financiële gevolgen van de overeenkomst met België, van 9 mei 1839 tot januari 1841
  • lid Raad van Toezicht Maatschappij tot Bevordering van Landbouw en Landontginning in Nederland, omstreeks 1857

afgeleide functies, presidia etc. (2/17)
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van september 1866 tot december 1866
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van juli 1868 tot november 1868

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activiteiten

als parlementariër (3/15)
  • Stemde in 1869 tegen het voorstel tot afschaffing van het dagbladzegel
  • Stemde in 1870 tegen het voorstel tot afschaffing van de doodstraf
  • Behoorde in 1871 tot de 12 leden die tegen de begroting van Buitenlandse Zaken stemden vanwege het door amendering schrappen van de post voor het gezantschap bij de paus

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


als bewindspersoon (wetgeving)
  • Verdedigde in 1844 met succes in de Tweede Kamer het wetsvoorstel tot aanvulling van de instructie voor de Algemene Rekenkamer. Het wetsvoorstel werd met 28 tegen 15 stemmen aangenomen.

7.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/6)
  • Werd in november 1852, ondanks bezwaren van de koning, als Commissaris des Konings ontslagen, omdat hij volgens Thorbecke te weinig in de geest van de nieuwe Grondwet bestuurde
  • Versloeg op 14 april 1858 bij het opmaken van de voordracht voor het Tweede Kamervoorzitterschap W.H. Dullert. Hij kreeg in de tweede stemronde 26 stemmen, tegen 25 voor Dullert.
  • Werd in september 1858 als derde op de voordracht voor het Tweede Kamervoorzitterschap gezet. Versloeg in de vierde stemronde K.A. Meeussen met 38 tegen 22 stemmen.

uit de privésfeer
  • Een zoon van hem was gehuwd met een dochter van H.W. baron van Aylva van Waardenburg en Neerijnen, Eerste Kamerlid
  • Zijn vader was burgemeester van Hattem, raad in het Hof van Gelre (1793) en president van het Hof van Justitie te Batavia

verkiezingen (3/4)
  • Versloeg in 1856 bij de periodieke verkiezingen jhr. C.A.E.A. van Panhuys (lib.) en J.J.L. van der Brugghen (a.r.)
  • Werd in 1860 bij een tussentijdse verkiezing van een Eerste Kamerlid in Provinciale Staten van Gelderland met 34 van de 52 stemmen gekozen
  • Werd in 1865 bij de periodieke verkiezing van Eerste Kamerleden in Provinciale Staten van Gelderland met 48 van de 57 stemmen herkozen

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

8.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel IX, 984

9.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.