Mr. J.H. Appelius

foto Mr. J.H. Appelius
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Zeeuwse patriot, die in de Bataafs-Franse Tijd diverse belangrijke functies vervulde (onder meer lid van de Staatsraad). Onder Lodewijk Napoleon minister van Justitie en Politie. Speelde als directeur-generaal voor de belastingen en later als minister van Financiën een belangrijke rol bij de financiële politiek van Willem I. Kon de verlangens van de noordelijke zeeprovincies echter niet verenigen met die van de zuidelijke industrieprovincies. De door hem verdedigde Stelselwet leidde tot heftig verzet van de Belgen.

moderaat, Regeringsgezind ten tijde van Willem I
functie(s) in de periode 1798-1828: minister 1801-1814, algemeen secretaris van staat, lid voorlopig bestuur zuidelijke Nederlanden, lid Eerste Kamer Vertegenwoordigend Lichaam (1798-1801), minister, lid Raad van State

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Jean Henry

geboorteplaats en -datum
Middelburg, 30 april 1767

overlijdensplaats en -datum
's-Gravenhage, 12 april 1828

2.

Partij/stroming

stroming(en)
  • patriottisch (tijdens de Republiek)
  • moderaat (in de periode 1795-1813)
  • regeringsgezind (na 1813)

3.

Hoofdfuncties/beroepen (5/30)

  • directeur-generaal van 's Rijks indirecte belastingen, van 16 september 1815 tot 28 februari 1818
  • directeur-generaal voor in- en uitgaande rechten en accijnzen, van 28 februari 1818 tot 1 januari 1821
  • directeur-generaal van de generale directie van de ontvangsten, van 1 januari 1821 tot 30 maart 1824
  • minister van Financiën, van 30 maart 1824 tot 12 april 1828
  • voorzitter Amortisatiesyndicaat, van 30 maart 1824 tot 12 april 1828

ambtstitel
  • minister van staat, van 21 december 1820 tot 12 april 1828

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Nevenfuncties (2/3)

  • lid Syndicat de Hollande, van 8 november 1810 tot november 1813
  • staatsraad in buitengewone dienst, Raad van State, van 15 september 1815 tot 12 april 1828

afgeleide functies, presidia etc.
lid sectie wetgeving en algemene zaken (Staatsraad), van 14 december 1807 tot 8 januari 1808

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activiteiten

als bewindspersoon (wetgeving)
  • Bracht in 1821 een nieuw stelsel van belastingen, accijnzen en invoerrechten tot stand. De belastingen bestaan uit directe belastingen op bebouwde en onbebouwde grond, personeel (huurwaarde, deuren en vensters, kachels, meubels, dienstboden en paarden) en patenten. Voorts waren er indirecte belastingen op zegel, registratie en successie en een aantal accijnzen en in- en uitvoerrechten.

7.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Verdedigde in april 1819 met Falck een wijziging van het belastingstelsel waarbij vooral de invoer werd belast. Dit voorstel ondervond felle oppositie in het Noorden. Vanwege dit wetsvoorstel werd hij in Rotterdam lijfelijk bedreigd. Er werden heffingen (accijnzen en invoerrechten) ingevoerd op zout, buitenlands gedistilleerd, wijn, bier, steenkolen, turf, lastgeld, koffie en thee.
  • Verdedigde in juni 1821 in de Tweede Kamer de ontwerp-Stelselwet, omdat de minister van Financiën, Elout, ziek was. Het wetsvoorstel werd door vrijwel alle zuidelijke Tweede Kamerleden fel bestreden vanwege de nadelen voor de industrie in het Zuiden. De wet trad op 1 januari 1823 in werking.

uit de privésfeer
  • Een zus van zijn echtgenote was gehuwd met E.A. Daendels, lid Vertegenwoordigend Lichaam
  • Zijn vader was Waals predikant en commissaris van de Franse kostschool te Middelburg

8.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • H. van Roijen, "Bij de ter aarde bestelling van Jean Henri Appelius, op de begraafplaats bij Scheveningen, den 16. April 1828", 1828
  • J.M.G. van der Poel, "Ter eere van Jean Henri Appelius" (1954)
  • A.M. Elias en P.C.M. Schölvinck, "Volksrepresentanten en wetgevers" (1991)
  • Levensbericht door M. Siegenbeek, in Levensberichten van leden van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, 1828, 50
  • Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel VII, 16

Biografisch Woordenboek(en)
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
  • biografie opgenomen in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek

9.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.