Kabinet-Van Zuylen van Nijevelt (1866-1868)

Source: Parlement.com.

Dit (koninklijke) minderheidskabinet bestond uit conservatieve ministers, onder wie een katholieke conservatief. Het kabinet, dat aanvankelijk ook bekend stond als kabinet-Mijer, ging na parlementaire nederlagen twee keer de strijd aan met de Tweede Kamer. Zowel in 1866 als 1868 werd de Kamer namelijk ontbonden. Pas na een derde nederlaag eindigde deze 'conflictentijd i' in een overwinning voor de (liberale) Kamermeerderheid.

Een belangrijk vraagstuk dat tijdens deze periode speelde, was de koloniale kwestie. Daarvoor werd echter geen oplossing gevonden. Verder stond de buitenlandse politiek centraal, en dan vooral de positie van Luxemburg, waarvan koning Willem III i groothertog was.

Het kabinet trad op 1 juni 1866 aan en werd op 4 juni 1868 opgevolgd door het kabinet-Van Bosse/Fock i.

Contents

  1. Data en feiten formatie
  2. Samenstelling kabinet
  3. Mutaties
  4. Bijzonderheden

1.

Data en feiten formatie

datum

wat

wie

tot en met

dagen

24 mei 1866

benoeming formateur

J.Ph.J.A. graaf van Zuylen van Nijevelt i

30 mei 1866

7

1 juni 1866

benoeming (nieuwe) ministers

koning Willem III i

27 april 1868

697

28 april 1868

kabinet demissionair

  

3 juni 1868

37

4 juni 1868

ontslag verleend

koning Willem III

    

2.

Samenstelling kabinet

Buitenlandse Zaken
minister: Mr. J.Ph.J.A. graaf van Zuylen van Nijevelt (Conservatieven)

Justitie
minister: Mr. E.J.H. Borret (Conservatief (katholiek)) (1 juni 1866 - 10 november 1867)
minister a.i.: Mr.Dr. J. Heemskerk (Conservatieven) (10 november 1867 - 4 januari 1868)
minister: Mr. W. Wintgens (Conservatief liberaal) (4 januari 1868 - 4 juni 1868)

Binnenlandse Zaken
minister: Mr.Dr. J. Heemskerk (Conservatieven)

Financiën
minister: Mr. R.J. graaf Schimmelpenninck van Nijenhuis (Conservatieven)

Oorlog
minister: J.A. van den Bosch (Technocraat)

Marine
minister: G.Ch.C. Pels Rijcken (Conservatieven)

Koloniën
minister: Mr. P. Mijer (Conservatieven) (1 juni 1866 - 17 september 1866)
minister: N. Trakranen (Conservatieven) (17 september 1866 - 20 juli 1867)
minister: J.J. Hasselman (Conservatieven) (20 juli 1867 - 4 juni 1868)

Rooms-Katholieke Eredienst
minister: Mr. A.F.X. Luyben (Conservatief (katholiek)) (15 januari 1868 - 4 juni 1868)

Zaken van de Hervormde en andere Erediensten, behalve die der Rooms-Katholieke
minister: Mr. C.Th. baron van Lynden van Sandenburg (Conservatief (protestants)) (15 januari 1868 - 4 juni 1868)

3.

Mutaties

Nadat de Tweede Kamer op 26 juni 1867 met 59 tegen 4 stemmen een amendement-Fransen van de Putte had aangenomen op het door Trakranen ingediende wetsontwerp inzake de uitgifte van gronden op Java, trad deze minister af. Hij werd opgevolgd door de Tielse burgemeester Hasselman, die eerder resident was in Nederlands-Indië.

In november 1867 overleed minister Borret. Zijn opvolger was het gematigd conservatieve Tweede Kamerlid Wintgens.

Na het opnieuw instellen van de departementen voor de erediensten werden een katholiek en antirevolutionair benoemd tot minister.

4.

Bijzonderheden

  • - 
    Minister Heemskerk besloot in 1867 dat tot bestrijding van de veepest vee moest worden onteigend en afgemaakt.
  • - 
    Op 11 mei 1867 werd in Londen een Verdrag gesloten over Luxemburg, waarin onder meer werd bepaald dat de Duitse Bond werd ontbonden, waardoor er een einde kwam aan de dubbele staatkundige positie van Limburg. Verder werd de neutraliteit van Luxemburg gegarandeerd.

Conflictenperiode 1866-1868

In de periode 1866-1868 ontstonden diverse conflicten tussen kabinet en Tweede Kamermeerderheid. Het kabinet ontbond na nederlagen twee keer de Tweede Kamer in de hoop na verkiezingen te kunnen doorregeren. In 1866 lukte dat, maar in 1868 dolf het kabinet uiteindelijk het onderspit.