Mr. C.Th. (Theo) graaf van Lynden van Sandenburg

foto Mr. C.Th. (Theo) graaf van Lynden van Sandenburg
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer
Source: Parlement.com.

Tamelijk ijdele, maar innemende en politiek 'handige' Utrechts edelman, die enkele malen minister was. Behoorde tot de orthodox-protestantse conservatieven, die sympathiseerden met de antirevolutionairen. Aanvankelijk advocaat en in 1866 Tweede Kamerlid. In het 'koninklijke' kabinet-Van Zuylen i minister voor Hervormde Eredienst. Als minister van Justitie in het door hem en Heemskerk i geleide kabinet (1874-1877) voerde hij een nieuwe rechterlijke indeling in. Het door hem in 1879 geformeerde fusiekabinet i van conservatieven en gematigde liberalen had een zwakke parlementaire basis. Hij was daarin minister van Buitenlandse Zaken en later van Financiën. Regelde in 1879 de huwelijksvoorwaarden bij het huwelijk van Willem III met Emma. Werd nog tijdens zijn ministerschap tot graaf verheven en was later nog enige tijd senator.

Conservatief (protestants)
functie(s) in de periode 1866-1885: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer, minister

1.

Personal data

Surnames
Constantijn Theodoor (Theo)

Changes in name or title
  • Mr. C.Th. baron van Lynden van Sandenburg, until 24 August 1882
  • Mr. C.Th. graaf van Lynden van Sandenburg, from 24 August 1882

Place and date of birth
Utrecht, 24 February 1826

Place and date of death
Neerlangbroek (gem. Langbroek), 8 November 1885

Place and date of burial
Neerlangbroek, 13 November 1885

2.

Party/Movement

Party/Movement
antirevolutionair/christelijk-historisch, conservatief

3.

Main functions and occupations

  • landeigenaar en ambachtsheer
  • rechter-plaatsvervanger Arrondissementsrechtbank te Utrecht, from 1 October 1856 until 15 January 1868
  • lid Provinciale Staten van Utrecht, from 3 July 1860 until 15 January 1868 (voor het kiesdistrict Amerongen)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 7 August 1866 until 1 October 1866 (voor het kiesdistrict Arnhem)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 19 November 1866 until 4 January 1868 (voor het kiesdistrict Arnhem)
  • minister voor de Zaken van de Hervormde en andere Erediensten, behalve die der Rooms-Katholieke, from 15 January 1868 until 3 June 1868
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 20 September 1869 until 18 September 1871 (voor het kiesdistrict Tiel)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 17 October 1871 until 26 August 1874 (voor het kiesdistrict Tiel)
  • minister van Justitie, from 27 August 1874 until 3 November 1877
  • ambteloos, from 3 November 1877 until 19 August 1979
  • minister van Buitenlandse Zaken, from 20 August 1879 until 15 September 1881 (benoemd per 19 augustus 1879)
  • voorzitter van de ministerraad, from 21 August 1879 until 23 April 1883 (formeel tijdelijk)
  • minister van Financiën ad interim, from 13 June 1881 until 15 September 1881 (na het aftreden van minister Vissering)
  • minister van Financiën, from 15 September 1881 until 21 April 1883
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 18 September 1883 until 11 October 1884 (voor de provincie Utrecht)
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 17 November 1884 until 8 November 1885 (voor de provincie Utrecht)

Formal job title
  • minister van staat, from 29 April 1883 until 8 November 1885

cabinet formation
  • kabinetsformateur, from 29 April 1868 until 1 May 1868 (poging mislukte)
  • kabinetsformateur, August 1873 (na ontslagaanvrage kabinet-De Vries; poging mislukte)
  • kabinetsformateur, from 28 July 1879 until 18 August 1879
  • kabinetsformateur, from 8 August 1882 until 12 August 1882 (na tussentijdse crisis, die eindigde met terugkomen op de ontslagaanvrage)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Other positions

  • hoofdingeland waterschap Langbroek, around 1884
  • voorzitter commissie van beheer van goederen en fondsen, Hervormde gemeente te Neerlangbroek, around 1884

Derived functions (2/5)
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from December 1883 until April 1884
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from December 1884 until July 1885

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5.

Education

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activities

as Member of the Parliament
  • Sprak als Tweede Kamerlid over uiteenlopende onderwerpen (justitie, landbouw, koloniale zaken, onderwijs)
  • Stemde in 1866 tegen de motie-Keuchenius waarin afkeuring werd uitgesproken over het vertrek van minister Mijer vanwege diens benoeming tot Gouverneur-Generaal
  • Stemde in 1867 vóór de (verworpen) begroting van Buitenlandse Zaken

Policy-making activities as minister
  • Diende in 1882 een wetsvoorstellen over belastingherziening. De belasting op deuren, vensters en kachels in de Wet op de personele belasting diende te vervallen. Verder stelde hij een belasting voor op inkomen uit roerend kapitaal en omwerking van de patentbelasting tot een bedrijfsbelasting. De grondbelasting zou op zes procent komen en voorts werden wijzigingen voorgesteld van het zegelrecht en successierecht. Gemeenten mochten ter compensatie hogere opcenten heffen. De wetsvoorstellen bleven onafgedaan.

Legislative activities as minister (3/6)
  • Bracht in 1876 de Wet inzake de coöperatieve verenigingen (Stb. 227) tot stand. Hierdoor konden ook dergelijke vereniging rechtspersoonlijkheid verkrijgen.
  • Bracht in 1877 de wet inzake de samenstelling van de rechtbanken en kantongerechten en tot regeling van de bezoldiging van hun leden en van het Openbaar Ministerie (Stb. 79) tot stand.
  • Bracht in 1880 een wet tot goedkeuring van een verdrag met Luxemburg tot stand over afhandeling van wederzijdse vorderingen. De Tweede Kamer dwong af dat diplomatieke vertegenwoordiging slechts mocht optreden voor belangen van particulieren.

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

7.

Miscellaneous

algemeen
  • Het door hem in 1879 geformeerde kabinet stond zwak in de Tweede Kamer en kwam in mei 1882 ten val. Omdat geen ander kabinet kon worden gevormd, bleef het kabinet uiteindelijk toch aan. Op 26 februari 1883 verwierp de Tweede Kamer evenwel een voorstel om de kiesrechtwijziging in behandeling te nemen, waarna het kabinet alsnog zijn ontslag aanbood en werd vervangen.

Private life (3/7)
  • Zijn tweede huwelijk werd ingezegend door Ds. Nicolaas Beets
  • Was in 1879 na het overlijden van prins Hendrik, stadhouder van Luxemburg, diens executeur-testementair
  • Verloor op 59-jarige leeftijd zijn gezichtsvermogen en werd ernstig ziek, ten gevolge waarvan hij overleed. Hij was in april 1885 voor het laatst aanwezig in de Eerste Kamer.

Anecdotes and citations
  • De rede die hij als minister van Financiën uitsprak bij de aanbieding van de begroting leerde hij geheel uit zijn hoofd, omdat zijn ogen te slecht waren om te kunnen lezen

Campaign trail (3/11)
  • Was in 1878 kandidaat bij de verkiezing in het district Goes (uitbreiding zeteltal). Viel als derde kandidaat af na de eerste ronde.
  • Versloeg in 1883 bij de verkiezing van een Eerste Kamerlid in Provinciale Staten van Utrecht in de tweede stemmingsronde met 21 tegen 18 stemmen W.K.F.P. graaf van Bylandt
  • Versloeg in 1884 bij de verkiezing van Eerste Kamerleden in Provinciale Staten van Noord-Holland met 21 tegen 19 stemmen W.K.F.P. graaf van Bylandt

Pseudonyms and nicknames
"de geparfumeerde antirevolutionair"

Titles of nobility
  • baron, from 24 February 1826 until 24 August 1882
  • graaf, 24 August 1882 (titel van graaf en gravin verleend op alle afstammelingen)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

8.

Publications

Publications
  • Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel IV, 937
  • M.W. Jurriaanse, "De Nederlandse ministers van Buitenlandse Zaken 1813-1900"
  • F. Vogelzang, "C.Th. van Lynden van Sandenburg (1816-1885). Minister", in: Utrechtse Biografieën. Het Kromme Rijngebied, p.129

9.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.