Procedure macro-economische onevenwichtigheden - Hoofdinhoud

Met deze procedure wil de Europese Unie i voorkomen dat er problemen ontstaan in de economieën van de lidstaten i. De Europese Commissie i verzamelt gegevens over de economische ontwikkeling van alle lidstaten en onderzoekt waar problemen kunnen ontstaan, zogeheten macro-economische onevenwichtigheden. Wanneer onevenwichtigheden worden gevonden, doet de EU voorstellen om die problemen aan te pakken. Indien een lidstaat uit de eurozone i geen maatregelen neemt kan uiteindelijk een forse boete worden opgelegd.

Deze procedure vult de afspraken aan over maximaal toelaatbare overheidstekorten en staatsschulden, het Stabiliteits- en groeipact i. Verder raakt de procedure over macro-economische onevenwichtigheden aan het Europees semester i, dat er eveneens op gericht is een gezonde economische ontwikkeling te bevorderen.

Er wordt gekeken naar een aantal belangrijke economische indicatoren. Wanneer bepaalde grenzen worden overschreden, wordt die indicator als mogelijk risico voor de economische ontwikkeling van een land gezien. De meest belangrijke indicatoren staan hieronder. De totale set indicatoren is beperkt, zodat er snel een beeld ontstaat van hoe een land ervoor staat.

Voor de meeste indicatoren geldt dat er pas van een structureel probleem wordt gesproken wanneer een lidstaat gemiddeld over meerdere jaren een grens overschrijdt.

Naast deze indicatoren wordt ook gekeken naar een aantal andere zaken zoals bijvoorbeeld de algehele economische groei, de ontwikkeling van de arbeidsproductiviteit en de buitenlandse investeringen in een land.

Alertering

De Commissie verzamelt data van de lidstaten. Op basis daarvan kan de Commissie vaststellen of er sprake is van onevenwichtigheden in de economie van een lidstaat en of die een risico vormen. De bevindingen worden gepubliceerd in het zogeheten Alert Mechanism Report. Naast de indicatoren wordt gekeken naar een beperkt aantal andere macro-economische cijfers om een beter beeld van de economie in zijn geheel te krijgen. Mogelijke knelpunten die de economische ontwikkeling van een lidstaat belemmeren worden vervolgens nader onderzocht. Bij het onderzoek worden ook eerdere adviezen van Europese instellingen en mogelijk al lopende hervormingsprogramma's meegenomen.

Indien de Commissie vaststelt dat maatregelen nodig zijn om macro-economische onevenwichtigheden te corrigeren, volgt een set aanbevelingen aan de lidstaat. Die aanbevelingen vallen onder het regime van het Europees semester. In gevallen waarin de onevenwichtigheden gevaarlijke proporties aannemen volgt een strengere procedure.

Afdwingen van hervormingen

Het zwaardere deel van de procedure geldt alleen voor lidstaten die de euro als munt hebben. Het begint met een set aanbevelingen van de Commissie die door de Raad van Ministers i, de andere lidstaten dus, moeten worden bekrachtigd. Daarin wordt de lidstaat verzocht om de ernstige macro-economische onevenwichtigheden met de juiste maatregelen aan te pakken, of goede plannen te maken om dat snel te doen. Het kenmerk van die plannen is dat ze de meest ernstige onevenwichtigheden gericht aanpakken. Is dat het geval, dan wordt de procedure tot nader order stop gezet.

Wanneer lidstaten geen adequate hervormingsplannen hebben liggen of niet genoeg werk maken van die plannen, dan wordt de procedure doorgezet. De Raad besluit dan of de lidstaat in kwestie een bedrag gelijk aan 0,1% van het BBP over moet maken op een aparte rekening. De Raad besluit vervolgens nogmaals over een door de Commissie opgestelde set aanbevelingen, en stelt een deadline waarop de lidstaat met adequate maatregelen moet komen. Indien de lidstaat na het verstrijken van de deadline nog steeds geen voortgang maakt in het bestrijden van de macro-economische onevenwichtigheden en/of geen geschikte plannen daartoe kan presenteren, neemt de Raad een besluit of het eerder overgemaakte bedrag wordt omgezet in een jaarlijkse boete.

Gebruikte besluitvormingsprocedures

Voor het deel wat de alertering betreft wordt gebruikt gemaakt van raadpleging zonder deelname Europees Parlement i.

Voor het deel van de procedure waar dwingende maatregelen kunnen worden afgedwongen wordt dezelfde procedure gevolgd, maar de stemwijze in de Raad is aangepast:

• 1. 

  de Raad moet binnen tien dagen nadat de Commissie een voorstel indient over het voorstel beslissen; heeft de Raad geen besluit genomen wordt het voorstel als aangenomen beschouwd
• 2. 

  de Raad kan maatregelen alleen afkeuren, en heeft daar een gekwalificeerde meerderheid van stemmen voor nodig, anders wordt de maatregel aangenomen

De lidstaat die onderwerp is van de maatregelen is uitgesloten van stemming.

Er is voor deze manier van stemmen gekozen om te zorgen dat het bijzonder lastig is om dwingende maatregelen tegen lidstaten tegen te houden.

Het deel wat de alertering betreft vindt op basis plaats van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie:

• - 

  procedure: derde deel VwEU titel VIII hoofdstuk 1 art. 121 i

Het deel wat de dwingende maatregelen betreft is gebaseerd op hetzelfde artikel met verder aanvullende afspraken.