Memorie van toelichting - Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (V) voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota) - Hoofdinhoud
Deze memorie van toelichting i is onder nr. 2 toegevoegd aan wetsvoorstel 36470 V - Wijziging begroting Buitenlandse Zaken 2023 (Najaarsnota).
Inhoudsopgave
Officiële titel | Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (V) voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota); Memorie van toelichting; Memorie van toelichting |
---|---|
Documentdatum | 24-11-2023 |
Publicatiedatum | 24-11-2023 |
Nummer | KST36470V2 |
Kenmerk | 36470 V, nr. 2 |
Externe link | origineel bericht |
Originele document in PDF |
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Vergaderjaar 2023
2024
36 470 V
Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Buitenlandse Zaken voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)
Nr. 2
MEMORIE VAN TOELICHTING
INHOUDSOPGAVE
2 Wijzigingen in de omvang van de HGIS 5
3.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties 7
4.1 Artikel 1: Versterkte internationale rechtsorde 10
4.2 Artikel 2: Veiligheid en stabiliteit 12
4.3 Artikel 3: Effectieve Europese samenwerking 15
4.4 Artikel 4: Consulaire dienstverlening en uitdragen
5.2 Artikel 6: Nog onverdeeld 22
A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
Wetsartikelen 1 tot en met 3
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2023 wijzigingen aan te brengen in:
De departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (V).
De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).
De Minister van Buitenlandse Zaken,
H.G.J. Bruins Slot
De voorliggende tweede suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de Suppletoire Begroting Prinsjesdag 2023 van hoofdstuk V van de begroting van het Rijk.
In onderdeel 2 wordt een beknopte toelichting gegeven op de wijzigingen die zijn opgetreden binnen het totaal van de Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS).
In onderdeel 3 worden de belangrijkste mutaties op de begroting van Buitenlandse Zaken toegelicht.
Onderdeel 4 bevat per beleidsartikel een tabel budgettaire gevolgen van beleid. Na deze tabellen wordt een toelichting op de mutaties gegeven. Hierbij worden per artikel de mutaties die groter of gel ijk zijn aan de ondergrenzen in onderstaande staffel conform de Rijksbegrotingsvoorschriften toegelicht. De wijzigingen van de verplichtingen worden alleen toegelicht wanneer ze groter zijn dan 10% ten opzichte van de vorige stand op artikelniveau.
Tabel 1 Ondergrenzen |
conform RBV |
|
Omvang begrotingsartikel (stand Beleidsmatige mutaties ontwerpbegroting) in € miljoen (ondergrens in € miljoen) |
Technische mutaties (ondergrens in € miljoen) |
|
< 50 |
1 |
2 |
=> 50 en < 200 |
2 |
4 |
=> 200 en < 1000 |
5 |
10 |
=> 1000 |
10 |
20 |
In onderdeel 5 staan de tabellen van de niet-beleidsmatige artikelen.
2 Wijzigingen in de omvang van de HGIS
In deze paragraaf wordt geschetst welke wijzigingen zijn opgetreden in de omvang van de HGIS sinds de Voorjaarsnota 2023. Zoals uit de hiernavolgende tabellen blijkt, nemen de uitgaven per saldo toe met EUR 238,7 miljoen en nemen de ontvangsten toe met EUR 116,3 miljoen. Het ODA budget neemt toe met EUR 386,5 miljoen en het non-ODA budget neemt af met EUR 147,8 miljoen.
Tabel 2 Wijzigingen in HGIS uitgaven vanaf Voorjaarsnota 2023 (bedragen x EUR 1 miljoen) |
||
Uitgaven |
Totaal |
Wv. ODA |
Stand uitgaven VJN 2023 |
9.358,9 |
6.434,1 |
Totaal mutaties |
238.7 |
386,5 |
Stand uitgaven NJN 2023 |
9.597,6 |
6.820,7 |
De HGIS standen zijn inclusief EU- en asieltoerekening.
De toename is het gevolg van meerdere mutaties op de verschillende begrotingshoofdstukken. In de hiernavolgende tabel zijn deze nader uitgesplitst.
Tabel 3 Oorzaken uitgavenmutaties HGIS vanaf Voorjaarsnota 2023 (bedragen x EUR 1 miljoen) |
||
Uitgaven |
Totaal |
Wv. ODA |
|
172,8 |
166,2 |
|
86,4 |
130,8 |
|
69,9 |
21,6 |
|
2,6 |
67,9 |
|
|
0,0 |
|
|
0,0 |
Totaal |
238,7 |
386,5 |
Toelichting uitgaven:
Het uitgavenkader van de HGIS neemt per saldo toe met EUR 238,7 miljoen ten opzichte van de stand die in de Voorjaarsnota 2023 is gepresenteerd. Dit kent de volgende oorzaken:
-
1.Macrobijstellingen: op basis van de wijzigingen, zoals ze zijn opgenomen in de Macro Economische Verkenning voor het Bruto Nationaal Inkomen (ODA) en de prijscomponent van het Bruto Binnenlands Product, is de omvang van de HGIS bijgesteld. Hierdoor wordt het ODA budget met EUR 166,2 miljoen verhoogd en wordt het non-ODA budget met EUR 6,6 miljoen verhoogd.
-
2.Overboekingen van en naar de HGIS: er vindt een aantal overboekingen van en naar de HGIS plaats, waardoor het non-ODA-deel van het HGIS budget per saldo met EUR 44,5 miljoen afneemt. Dit komt voornamelijk doordat de Europese Vredesfaciliteit niet meer onder het HGIS-kader valt. De ophoging van de Europese Vredesfaciliteit staat namelijk conform Europese begrotingssystematiek in lopende prijzen op de begroting, waardoor het buiten de HGIS budgetten is geplaatst zodat de bedragen niet dubbel geïndexeerd worden.
De ODA-uitgaven nemen met EUR 130,8 miljoen toe. Dit is het gevolg van steunpakketten aan Oekraïne in het kader van steun en wederopbouw welke als ODA kwalificeren.
Per saldo neemt de HGIS toe met EUR 86,4 miljoen.
-
3.Desaldering op ontvangsten: de ontvangsten nemen per saldo toe met EUR 69,9 miljoen. Dit is met name het gevolg van extra ontvangsten op de begrotingen van BZ en BHOS. Op de BZ-begroting gaat het dan met name om hogere consulaire ontvangsten en een verwacht positief koersverschil. Op de BHOS-begroting gaat het om een onttrekking uit de FOM reserve en een verwacht positief koersverschil.
-
4.Kasschuif: op het terrein van non-ODA worden er middelen naar latere jaren geschoven op de begroting van Defensie om de steun aan Oekraïne in het juiste kasritme te zetten. Op het gebied van ODA stijgen de uitgaven met EUR 70 miljoen vanwege de kasschuif als gevolg van het aangenomen amendement Grinwis c.s.1
-
5.Toevoeging middelenafspraak huisvesting (verwachte onderuitputting op huisvesting): het huisvestingsbeleid van het Ministerie van Buitenlandse Zaken is gericht op het moderniseren, verduurzamen en rationaliseren van de vastgoedportefeuille. Om dit te bewerkstelligen is een middelenafspraak huisvesting gemaakt waarbij de opbrengst van de verkopen opnieuw kan worden ingezet in latere jaren. In dit kader wordt EUR 23,2 miljoen doorgeschoven naar volgende jaren. Uitvoering van de huisvestingsprojecten loopt vertraging op.
-
6.Eindejaarsmarge (verwachte onderuitputting): binnen de HGIS verwacht een aantal departementen lagere uitgaven dan geraamd. De belangrijkste mutaties zijn opgenomen in de begrotingen van Buitenlandse Zaken en Defensie. Deze middelen worden via de HGIS-eindejaarsmarge opgevraagd in de volgende jaren.
Tabel 4 Wijzigingen in HGIS ontvangsten vanaf Voorjaarsnota 2022 (bedragen x EUR 1 miljoen) |
||
Ontvangsten |
Totaal |
Wv. ODA |
Stand ontvangsten VJN 2022 |
153,8 |
26,1 |
Totaal mutaties |
116,3 |
21,6 |
Stand ontvangsten NJN 2022 |
270,1 |
47,7 |
-
-De ontvangsten nemen per saldo toe met EUR 116,3 miljoen. Dit is met name het gevolg van hogere ontvangsten op de begroting van Defensie, Buitenlandse Zaken en BHOS.
-
-Defensie raamt EUR 48 miljoen aan hogere ontvangsten. Dit betreft de verwachte ontvangsten aan cofinanciering voor een aantal militaire goederen dat aan Oekraïne wordt geleverd.
-
-Buitenlandse Zaken raamt hogere ontvangsten vanwege hogere consulaire ontvangsten op het gebied van visa's en paspoorten en een verwacht positief koersverschil.
-
-BHOS raamt hogere ontvangsten vanwege een extra onttrekking uit de FOM reserve en een verwacht positief koersverschil.
3.1 Overzicht belangri jke uitgaven- en ontvangstenmutatiesUitgaven
In dit wetsvoorstel is een aantal begrotingswijzigingen opgenomen dat leidt tot een verlaging van de geraamde uitgaven van Buitenlandse Zaken (V) met EUR 758,9 miljoen in 2023. De belangrijkste mutaties ten opzichte van de Incidentele Suppletoire Begroting Prinsjesdag worden onder de tabel toegelicht. Een uitgebreidere toelichting is opgenomen onder de desbetreffende beleidsartikelen.
Tabel 5 Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2023 (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000) |
||
Art. |
Uitgaven 2023 |
|
Vastgestelde begroting 2023 |
13.009.330 |
|
Stand 1e suppletoire begroting 2023 |
13.094.853 |
|
Stand suppletoire begroting Prinsjesdag 2023 |
12.794.804 |
|
Belangrijkste suppletoire mutaties |
||
|
1.1 |
4.172 |
|
1.3 |
|
|
2.4 |
|
|
2.5 |
1.088 |
|
3.1 |
|
|
7.1.13 |
27.900 |
|
7.1.14 |
|
|
|
|
Stand 2e suppletoire begroting 2023 |
12.035.881 |
Toelichting
Artikelonderdeel 1.1 Goed functionerende internationale instellingen met een breed draagvlak
De uitgaven voor dit artikelonderdeel stijgen doordat de betaling van de bijdrage aan het Internationaal Strafhof op verzoek van de organisatie vervroegd is en daardoor plaatsvindt in 2023 in plaats van in 2024.
Artikelonderdeel 1.3 Gastlandbeleid internationale organisaties De uitgaven voor het gastlandbeleid voor de internationale organisaties dalen doordat een deel van de geplande betalingen voor het Vredespaleis in 2024 gedaan wordt in plaats van in 2023.
Artikelonderdeel 2.4 Bevordering van veiligheid, stabiliteit en rechtsorde in internationaal verband
De uitgaven voor de bevordering van veiligheid, stabiliteit en rechtsorde in internationaal verband dalen in 2023. Dit is met name het gevolg van de contributie aan VN-vredesmissies die lager uitviel dan voorzien.
Artikelonderdeel 2.5 Transitie in prioritaire gebieden De uitgaven voor transitie in prioritaire gebieden worden naar boven bijgesteld. Dit is het gevolg van een verhoging op het Matra-programma voor aanvullende projecten ten behoeve van Oekraïne.
Artikelonderdeel 3.1 Afdrachten aan de Europese Unie De afdrachten aan de Europese Unie dalen met EUR 763 miljoen. Dit komt door de vierde aanvullende begroting (DAB4) en een nabetaling invoerrechten. Verder treedt er bij de invoerrechten gedurende het jaar onbedoeld een saldo-effect op, omdat aan de inkomsten- en uitgavenkant een andere raming wordt gebruikt, respectievelijk de raming van het ministerie van Financiën en de raming van de Europese Commissie. Er wordt drie keer per jaar een actualisatie geboekt op de invoerrechten en de perceptiekostenvergoeding om te corrigeren voor dit saldo-effect. Hierdoor worden de invoerrechten neerwaarts bijgesteld met EUR 324 miljoen.
Artikelonderdeel 7.1.13 Personele uitgaven
Deze stijging van het budget betreft een saldo van verschillende mutaties. Dit komt met name door een desaldering op het apparaatsbudget. Deze desaldering is onder andere het gevolg van een st ijging van de ontvangsten door hogerere consulaire ontvangsten van EUR 19 miljoen op het gebied van visa's en paspoorten. Verder is EUR 5 miljoen hiervan afkomstig van koerswinsten en EUR 3,7 miljoen van ingevorderde loonkosten uit 2022.
Artikelonderdeel 7.1.14 Materiele uitgaven
Er wordt EUR 10,1 miljoen doorgeschoven naar de komende jaren via de middelenafspraak huisvesting. Vanwege vertragingen zal niet al het budget in 2023 worden uitgegeven.
Tabel 6 Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2023 (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000) |
||
Art. |
Ontvangsten 2023 |
|
Vastgestelde begroting 2023 |
2.785.406 |
|
Stand 1e suppletoire begroting 2023 |
2.767.385 |
|
Stand suppletoire begroting Prinsjesdag 2023 |
1.375.691 |
|
Belangrijkste suppletoire mutaties |
||
|
2.40 |
3.906 |
|
3.10 |
|
|
4.20 |
18.000 |
|
9.807 |
|
Stand 2e suppletoire begroting 2023 |
1.334.351 |
In dit wetsvoorstel is een aantal begrotingswijzigingen opgenomen dat leidt tot een verlaging van de geraamde ontvangsten van Buitenlandse Zaken (V) met EUR 41,3 miljoen in 2023. De belangrijkste mutaties ten opzichte van de Incidentele Suppletoire Begroting Prinsjesdag worden onder de tabel toegelicht. Een uitgebreidere toelichting is opgenomen onder de desbetreffende beleidsartikelen.
Artikelonderdeel 2.40 Veiligheid en stabiliteit restitutie programma's De ontvangsten op artikelonderdeel 2.40 nemen toe als gevolg van een terugontvangen bedrag uit het NAVO Afghanistan National Army Trust Fund.
Artikelonderdeel 3.10 Diverse ontvangsten EU
In totaal worden de ontvangsten neerwaarts met EUR 73,1 miljoen bijgesteld. Dit komt enerzijds door de TEM-nabetaling aan de Europese
Unie. Deze leidt tot EUR 7,9 miljoen hogere perceptiekosten. Ten tweede wordt naar aanleiding van de actualisatie van de inkomstenraming van de TEM bij de Najaarsnota 2023 ook de raming van de perceptiekostenvergoeding geactualiseerd. Dit leidt tot een verlaging van EUR 81 miljoen.
Artikelonderdeel 4.20 Consulaire diensten aan vreemdelingen
Door meer visa uitgiften en een nieuw intern verrekentarief met de IND zijn de ontvangsten gestegen.
4.1 Artikel 1: Versterkte internationale rechtsordeBudgettaire gevolgen van beleid
Tabel 7 Budgettaire gevolgen van beleidsartikel 1 Versterkte internationale rechtsorde (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde |
||
begroting (incl. |
||
Suppletoire |
Stand 2e |
|
Begrotingen, |
Mutaties 2e |
suppletoire |
NvW en amende |
suppletoire |
begroting (3) = (1) |
menten) (1) |
begroting (2) |
|
2023 |
2023 |
2023 |
Verplichtingen
132 621 45 797 178 418
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal |
154 368 |
|
154 294 |
waarvan juridisch verplicht |
88% |
||
1.1 Goed functionerende internationale instellingen met een breed draagvlak |
70 804 |
4 172 |
74 976 |
Subsidies (regelingen) |
|||
Internationaal recht |
650 |
1 735 |
2 385 |
Opdrachten
Internationaal recht 2 550 - 1 350 1 200
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties |
|||
Verenigde Naties |
38 154 |
114 |
38 268 |
OESO |
7 955 |
23 |
7 978 |
Internationaal Strafhof |
3 910 |
4 390 |
8 300 |
Internationaal recht |
17 585 |
|
16 845 |
1.2 Bescherming en bevordering van mensenrechten |
67 777 |
1 000 |
68 777 |
Subsidies (regelingen)
Mensenrechtenfonds 20 517 - 535 19 982
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties |
|||
Mensenrechtenfonds |
37 110 |
685 |
37 795 |
Mensenrechten multilateraal |
10 150 |
850 |
11 000 |
15 787 - 5 246 10 541
1.3 Gastlandbeleid internationale organisaties
Subsidies (regelingen) |
|||
Carnegiestichting |
5 749 |
1 154 |
6 903 |
Bijdrage aan agentschappen |
|||
Vredespaleis |
6 750 |
|
433 |
Internationaal Strafhof 858 19 877
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, |
Mutaties 2e |
Stand 2e suppletoire |
|
NvW en amende- |
suppletoire |
begroting (3) = (1) |
|
menten) (1) |
begroting (2) |
|
|
2023 |
2023 |
2023 |
|
Speciaal Tribunaal Libanon |
1 800 |
|
1 487 |
Nederland Gastland |
630 |
211 |
841 |
De toename van het verplichtingenbudget wordt voornamelijk veroorzaakt door een vijfjarige overeenkomst die is afgesloten met de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). De nieuwe overeenkomst leidt tot een aanpassing van het verplichtingenritme over de jaren.
Artikelonderdeel 1.1
Het uitgavenbudget op Internationaal Strafhof wordt met EUR 4,4 miljoen verhoogd doordat de betaling van de bijdrage aan het Internationaal Strafhof op verzoek van de organisatie vervroegd is en daardoor plaatsvindt in 2023 in plaats van in 2024.
Artikelonderdeel 1.3
Het uitgavenbudget op Gastlandbeleid internationale organisaties is verlaagd met EUR 5,2 miljoen. Dit komt voornamelijk doordat een deel van de geplande betalingen voor het Vredespaleis in 2024 gedaan wordt in plaats van in 2023.
4.2 Artikel 2: Veiligheid en stabiliteit
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 8 Budgettaire gevolgen van beleidsartikel 2 Veiligheid en stabiliteit (Tweede suppletoire begroting)
(bedragen x € 1.000) |
|||
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1) |
Mutaties 2e suppletoire begroting (2) |
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2) |
|
2023 |
2023 |
2023 |
|
Verplichtingen |
349 068 |
24 153 |
373 221 |
Uitgaven
Programma-uitgaven totaal |
347 451 |
|
343 012 |
waarvan juridisch verplicht |
98% |
||
2.1 Goede internationale samenwerking ter bevordering van de eigen en bondgenootschappelijke veiligheid |
93 743 |
|
93 487 |
Subsidies (regelingen)
Atlantische Commissie 565 0 565
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties |
|||
NAVO |
13 150 |
0 |
13 150 |
WEU |
750 |
44 |
794 |
Programma Ondersteuning Buitenlands Beleid |
2 428 |
0 |
2 428 |
Veiligheidsfonds |
1 850 |
|
1 550 |
NAVO Oekraïne UCAP Trust Fund |
75 000 |
0 |
75 000 |
2.2 Bestrijding internationale criminaliteit en terrorisme |
17 252 |
0 |
17 252 |
Subsidies (regelingen) |
|||
Anti-terrorisme instituut |
650 |
150 |
800 |
Contra-terrorisme |
4 850 |
850 |
5 700 |
Cyber security |
4 032 |
|
3 872 |
Global Forum on Cyber Expertise |
1 250 |
1 000 |
2 250 |
Opdrachten |
|||
Global Forum on Cyber Expertise |
0 |
0 |
0 |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties |
|||
Contra-terrorisme |
3 600 |
|
2 100 |
Cyber security |
2 870 |
|
2 530 |
2.3 Wapenbeheersing |
13 022 |
675 |
13 697 |
Opdrachten |
|||
OPCW en andere ontwapeningsorganisaties |
465 |
0 |
465 |
Conferentie REAIM en follow up |
2 000 |
675 |
2 675 |
IAEA 7 317 0 7 317
Vastgestelde |
||
begroting (incl. |
||
Suppletoire |
Stand 2e |
|
Begrotingen, |
Mutaties 2e |
suppletoire |
NvW en amende |
suppletoire |
begroting (3) = (1) |
menten) (1) |
begroting (2) |
|
2023 |
2023 |
2023 |
OPCW en andere ontwapeningsorganisaties |
1 320 |
0 |
1 320 |
CTBTO |
1 920 |
0 |
1 920 |
190 293 - 5 946 184 347
2.4 Bevordering van veiligheid, stabiliteit en rechtsorde in internationaal verband
Subsidies (regelingen) |
|||
Nederland Helsinki Comité |
28 |
0 |
28 |
Stabiliteitsfonds |
25 000 |
0 |
25 000 |
Training buitenlandse diplomaten |
3 350 |
357 |
3 707 |
Opdrachten
Makandra 2 919 - 1 036 1 883
Bijdrage aan agentschappen |
|||
Makandra |
320 |
|
298 |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties |
|||
OVSE |
6 000 |
0 |
6 000 |
Stabiliteitsfonds |
55 432 |
13 206 |
68 638 |
VN-contributie voor crisisbeheersingsoperaties |
91 353 |
|
78 793 |
Overige |
1 891 |
|
0 |
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken |
|||
Inzet hoog-risico posten |
0 |
0 |
0 |
Nog te verdelen
Nog te verdelen 4 000 - 4 000 0
33 141 1 088 34 229
2.5 Bevordering van transitie in prioritaire gebieden
Subsidies (regelingen) |
|||
Nederlands Fonds voor Regionale Partnerschappen MATRA |
15 582 |
635 |
16 217 |
Nederlands Fonds voor Regionale Partnerschappen Shiraka |
3 939 |
|
3 069 |
Opdrachten |
|||
Nederlands Fonds voor Regionale Partnerschappen Shiraka |
4 463 |
1 050 |
5 513 |
Bijdrage aan agentschappen |
|||
Nederlands Fonds voor Regionale Partnerschappen Shiraka |
678 |
0 |
678 |
Nederlands Fonds voor Regionale Partnerschappen MATRA |
0 |
453 |
453 |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties |
|||
Nederlands Fonds voor Regionale Partnerschappen Shiraka |
8 479 |
|
8 299 |
Ontvangsten |
1 000 |
3 906 |
4 906 |
2.10 Doorberekening Defensie diversen |
0 |
0 |
0 |
Vastgestelde |
|||
begroting (incl. |
|||
Suppletoire |
Stand 2e |
||
Begrotingen, |
Mutaties 2e |
suppletoire |
|
NvW en amende- |
suppletoire |
begroting (3) = (1) |
|
menten) (1) |
begroting (2) |
|
|
2023 |
2023 |
2023 |
|
2.40 Restituties programma's |
1 000 |
3 906 |
4 906 |
Het verplichtingenbudget stijgt in 2023. Dit is met name het gevolg van het vastleggen van nieuwe meerjarige verplichtingen voor het Matra- programma.
Artikelonderdeel 2.4
Het budget voor de bevordering van veiligheid, stabiliteit en rechtsorde in internationaal verband daalt in 2023. Dit is met name het gevolg van de contributie aan VN-vredesmissies die lager uitviel dan voorzien.
Op het Stabiliteitsfonds worden terugontvangen middelen uit het NAVO Afghanistan National Army (ANA) Trust Fund opnieuw ingezet ten behoeve van het NAVO Ukraine Comprehensive Assistance Package (UCAP) Trust Fund. De ombuiging op het Stabiliteitsfonds als gevolg van de asieltegen-valler wordt deels teruggedraaid door EUR 4 miljoen over te hevelen vanuit het budget voor nog te verdelen middelen naar het Stabiliteitsfonds ODA.
Artikelonderdeel 2.5
Het budget voor de bevordering van transitie in prioritaire gebieden stijgt in 2023 met EUR 1,1 miljoen. Dit is het gevolg van een verhoging op het Matra-programma voor aanvullende projecten ten behoeve van Oekraïne.
Artikelonderdeel 2.40
De ontvangsten stijgen in 2023 door een restitutie vanuit het NAVO Afghanistan National Army Trust Fund.
4.3 Artikel 3: Effectieve Europese samenwerking
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 9 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 3 Effectieve Europese samenwerking (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde |
||
begroting (incl. |
||
Suppletoire |
Stand 2e |
|
Begrotingen, |
Mutaties 2e |
suppletoire |
NvW en amende |
suppletoire |
begroting (3) = (1) |
menten) (1) |
begroting (2) |
|
2023 |
2023 |
2023 |
Verplichtingen
11 582 018 - 760 760 10 821 258
3.4 Versterkte Nederlandse positie in de Unie
4 996 253 5 249
Uitgaven
Programma-uitgaven totaal |
11 178 082 |
|
10 415 103 |
waarvan juridisch verplicht |
100% |
||
3.1 Afdrachten aan de Europese Unie |
11 003 570 |
|
10 240 946 |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties |
|||
BNI-afdrachten |
4 546 290 |
|
4 068 708 |
BTW-afdrachten |
1 409 353 |
0 |
1 409 353 |
Invoerrechten |
4 814 712 |
|
4 529 670 |
Plastic-grondslag |
233 215 |
0 |
233 215 |
3.2 Europees Ontwikkelingsfonds |
100 313 |
|
98 094 |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties |
|||
Europees Ontwikkelingsfonds |
100 313 |
|
98 094 |
3.3 Een hechtere Europese waardengemeenschap |
32 800 |
1 611 |
34 411 |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties |
|||
Raad van Europa |
11 000 |
1 628 |
12 628 |
Kapitaalaanvullingen bij regionale ontwikkelingsbank |
21 800 |
|
21 783 |
Subsidies (regelingen)
EIPA 348 0 348
Opdrachten |
|||
Europa College beurzenprogamma |
190 |
0 |
190 |
Programmatische ondersteuning: Taskforce Verenigd Koninkrijk |
0 |
8 |
8 |
EU-sanctiebeleid |
208 |
0 |
208 |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties |
|||
Benelux bijdrage |
4 250 |
245 |
4 495 |
3.5 Europese Vredesfaciliteit |
36 403 |
0 |
36 403 |
Vastgestelde |
|||
begroting (incl. |
|||
Suppletoire |
Stand 2e |
||
Begrotingen, |
Mutaties 2e |
suppletoire |
|
NvW en amende- |
suppletoire |
begroting (3) = (1) |
|
menten) (1) |
begroting (2) |
|
|
2023 |
2023 |
2023 |
|
Europese Vredesfaciliteit |
36 403 |
0 36 403 |
1 284 546 - 72 946 1 211 600
Ontvangsten
3.10 Diverse ontvangsten EU |
1 284 296 |
|
1 211 243 |
Invoerrechten |
1 200 515 |
|
1 127 462 |
Overige ontvangsten EU |
83 781 |
0 |
83 781 |
3.11 Europees herstelfonds |
0 |
0 |
0 |
3.30 Restitutie Raad van Europa |
250 |
107 |
357 |
Het verplichtingenbudget voor artikel 3 Effectieve Europese Samenwerking neemt af. De mutaties op de verplichtingen houden verband met de mutaties zoals onder de uitgaven toegelicht.
Artikelonderdeel 3.1
De neerwaartse bijstelling van de raming van de EU-afdrachten van EUR 762,6 miljoen betreft een optelsom van verschillende mutaties. Deze worden hieronder toegelicht.
BNI-afdrachten
In de vierde aanvullende begroting (DAB4) voor 2023 stelt de Commissie het uitgavenniveau naar beneden bij als gevolg van vertraging in de betalingen van de cohesiefondsen. Normaal gesproken is de raming van de EU-afdrachten gebaseerd op het MFK-betalingenplafond en de maximale inzet van de speciale instrumenten bij het MFK. Omdat DAB4 de laatste aanvullende begroting van 2023 is, is besloten hiervan af te wijken en in plaats daarvan het betalingenniveau zoals door de Commissie in DAB4 geraamd over te nemen. Dit is de meest realistische inschatting van de uitputting van de EU-begroting voor 2023. Op EU-niveau ligt de raming van de betalingen onder de MFK-hoofdstukken en voor de speciale instrumenten samen circa EUR 8 miljard onder de betalingenmaxima. Deze bijstelling betekent een verlaging van de raming van de Nederlandse bni-afdracht in 2023 met EUR 477,6 miljoen. Het is hierbij van belang om te melden dat het verschil tussen de daadwerkelijke betalingen en de MFK-maxima in enig jaar via het Enkelvoudige marge-instrument (Single Margin Instrument; SMI) mag worden opgeteld bij de betalingenplafonds van toekomstige MFK-jaren. Dit gebeurt ieder jaar in de technische aanpassing die in juli verschijnt. In juli 2024 zal dus naar verwachting de raming van de Nederlandse bni-afdracht voor de jaren 2024-2027 met een vergelijkbaar bedrag naar boven worden bijgesteld. Per saldo stijgt of daalt de raming van de Nederlandse EU-afdrachten over het gehele MFK genomen dus niet.
Nabetaling invoerrechten
Er is een Traditionele Eigen Middelen (TEM)-nabetaling van bruto EUR 39 miljoen in 2023 gedaan aan de Europese Unie naar aanleiding van een herbeoordeling van dossiers. Dit is het saldo van nabetalingen van verschillende dossiers, waaronder een dossier m.b.t. zonnepanelen. Deze middelen zijn na aftrek van de perceptiekostenvergoeding overgeheveld vanaf de reservering op de aanvullende post naar de BZ-begroting. Van deze bruto betalingen is EUR 28,8 miljoen onder voorbehoud en EUR 10,2 miljoen definitief.
Actualisatie invoerrechten
Bij de invoerrechten treedt gedurende het jaar onbedoeld een saldo-effect op, omdat aan de inkomsten- en uitgavenkant een andere raming wordt gebruikt, respectievelijk de raming van het Ministerie van Financiën en de raming van de Europese Commissie. Er wordt drie keer per jaar een actualisatie geboekt op de invoerrechten en de perceptiekostenvergoeding om te corrigeren voor dit saldo-effect. Hierdoor worden de invoerrechten neerwaarts bijgesteld met EUR 324 miljoen.
Artikelonderdeel 3.3
Het uitgavenbudget op artikelonderdeel 3.3, een hechtere Europese waardengemeenschap, is gestegen met EUR 1,6 miljoen. Deze stijging is het gevolg van een verhoogde contributie aan de Raad van Europa, met name om het wegvallen van de jaarlijkse bijdrage van Rusland te compenseren.
Artikelonderdeel 3.10
In totaal worden de ontvangsten neerwaarts met EUR 73 miljoen bijgesteld. Dit komt enerzijds door de TEM-nabetaling aan de Europese Unie. Deze leidt tot 7,9 miljoen euro hogere perceptiekosten. Ten tweede wordt naar aanleiding van de actualisatie van de inkomstenraming van de TEM bij de Najaarsnota 2023 ook de raming van de perceptiekostenvergoeding geactualiseerd. Dit leidt tot een verlaging van EUR 81 miljoen.
Het bedrag aan perceptiekostenvergoeding is als een gewogen gemiddelde berekend aan de hand van een samengesteld percentage. Op dossiers die hun oorsprong vinden in de periode vóór 1 januari 2021 bedraagt het perceptiekostenpercentage 20%. Op dossiers die vanaf 1 januari 2021 zijn ontstaan rust een percentage van 25%.
4.4 Artikel 4: Consulaire dienstverlening en uitdragen Nederlandse waarden
Tabel 10 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 4 Consulaire dienstverlening en uitdragen Nederlandse waarden (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde |
||
begroting (incl. |
||
Suppletoire |
||
Begrotingen, NvW |
Stand 2e |
|
en |
Mutaties 2e |
suppletoire |
amendementen) |
suppletoire |
begroting (3) = (1) |
(1) |
begroting (2) |
|
2023 |
2023 |
2023 |
Verplichtingen
70 192 - 137 70 055
Uitgaven
Programma-uitgaven totaal |
72 191 |
|
67 265 |
waarvan juridisch verplicht |
99% |
||
4.1 Consulaire dienstverlening Nederlanders in het buitenland |
13 423 |
|
10 818 |
Subsidies (regelingen) |
|||
Gedetineerdenbegeleiding |
2 260 |
|
1 255 |
Inkomenso verdrachten
Gedetineerdenbegeleiding 540 0 540
Opdrachten |
|||
Consulaire bijstand |
394 |
0 |
394 |
Reisdocumenten en verkiezingen |
2 441 |
0 |
2 441 |
Consulaire opleidingen |
400 |
|
100 |
Consulaire informatiesystemen |
7 388 |
|
6 088 |
Loket buitenland |
0 |
0 |
0 |
23 738 - 2 927 20 811
4.2 Samen met (keten) partners het personenverkeer reguleren
Opdrachten |
|||
Ambtsberichtenonderzoek |
150 |
0 |
150 |
Visumverlening |
2 858 |
|
2 058 |
Legalisatie en verificatie |
80 |
0 |
80 |
Consulaire informatiesystemen |
19 622 |
|
17 422 |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties |
|||
Asiel en migratie |
1 028 |
73 |
1 101 |
4.3 Grotere buitenlandse bekendheid met de Nederlandse cultuur |
8 237 |
343 |
8 580 |
Subsidies (regelingen) |
|||
Internationaal Cultuurbeleid |
4 589 |
|
4 448 |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties |
|||
Internationaal cultuurbeleid |
3 648 |
484 |
4 132 |
4.4 Uitdragen Nederlandse waarden en belangen |
26 793 |
263 |
27 056 |
Subsidies (regelingen) |
|||
Instituut Clingendael |
800 |
0 |
800 |
Programma ondersteuning buitenlands beleid |
3 872 |
1 000 |
4 872 |
Internationale manifestaties en diverse bijdragen |
49 |
22 |
71 |
Publieksdiplomatie |
2 229 |
29 |
2 258 |
Onderzoeksprogramma |
100 |
0 |
100 |
Academische Leerstoel Anton de Kom |
344 |
|
205 |
Opdrachten
Adviesraad Internationale vraagstukken |
635 |
74 |
709 |
Instituut Clingendael |
3 071 |
|
2 989 |
Bezoeken VIPS en uitgaven CD en Internationale organisaties |
1 000 |
110 |
1 110 |
Algemene voorlichting |
1 590 |
0 |
1 590 |
Koninklijk Huis - inkom. en uitg. bezoeken, off. ontvangsten |
2 000 |
650 |
2 650 |
China-strategie |
27 |
2 |
29 |
Onderzoeksprogramma |
2 212 |
0 |
2 212 |
Conferentie uitdragen Nederlandse waarden en belangen |
4 000 |
|
3 000 |
Bijdrage aan agentschappen
Algemene voorlichting |
1 200 |
30 |
1 230 |
Publieksdiplomatie |
0 |
0 |
0 |
Verkeersnotificaties |
400 |
|
350 |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties |
|||
Europese bewustwording |
868 |
|
268 |
Publieksdiplomatie |
2 396 |
217 |
2 613 |
47 374 19 000 66 374
Ontvangsten
4.10 |
Consulaire dienstverlening Nederlanders in het buitenland |
9 200 |
1 000 |
10 200 |
4.20 |
Consulaire dienstverlening aan vreemdelingen |
37 900 |
18 000 |
55 900 |
4.40 |
Doorberekening Defensie diversen |
74 |
0 |
74 |
4.41 |
Ontvangsten verkeersnotificaties |
200 |
0 |
200 |
Het verplichtingenbudget neemt af met EUR 1 miljoen. De verplichtingen mutaties houden verband met de uitgavenmutaties zoals hieronder toegelicht.
Artikelonderdeel 4.1
Het budget voor consulaire dienstverlening wordt naar beneden bijgesteld, omdat betalingen voor een aantal projecten doorschuiven naar 2024.
Dit betreft onder andere de subsidie voor gedetineerdenbegeleiding en consulaire informatiesystemen.
Artikelonderdeel 4.2
Het budget wordt naar beneden bijgesteld. Dit komt met name doordat de BMVI middelen, die vallen onder consulaire informatiesystemen, pas in 2024 uitgegeven worden.
Artikelonderdeel 4.4
Voor het uitdragen van de Nederlandse waarden is het budget gestegen. Dit komt onder andere door het Programma Ondersteuning Buitenland Beleid. Er is gebleken dat de nieuwe geopolitieke realiteit de afgelopen jaren om extra inzet van dit instrument vraagt. Daarnaast zijn de kosten voor de conferentie van het Feministisch Buitenland Beleid lager dan voorzien.
Artikelonderdeel 4.10
De paspoortontvangsten zijn hoger dan voorzien.
Artikelonderdeel 4.20
De ontvangsten voor consulaire dienstverlening aan vreemdelingen vallen hoger uit, doordat er meer visa zijn verstrekt.
Tabel 11 Niet-beleidsartikel 5 Geheim (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
Vastgestelde |
||
begroting (incl. |
||
Suppletoire |
Stand 2e |
|
Begrotingen, |
Mutaties 2e |
suppletoire |
NvW en amende |
suppletoire |
begroting (3) = (1) |
menten) (1) |
begroting (2) |
|
2023 |
2023 |
2023 |
Verplichtingen
Uitgaven
Ontvangsten
5.10 Geheim
Verplichtingen, uitgaven en ontvangsten
Geen toelichting.
Tabel 12 Niet-beleidsartikel 6 Nog onverdeeld (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
Vastgestelde |
||
begroting (incl. |
||
Suppletoire |
Stand 2e |
|
Begrotingen, |
Mutaties 2e |
suppletoire |
NvW en amende |
suppletoire |
begroting (3) = (1) |
menten) (1) |
begroting (2) |
|
2023 |
2023 |
2023 |
Verplichtingen 7 427 - 7 427 0
Uitgaven
Uitgaven totaal 7 427 - 7 427 0
6.1 Nog onverdeeld (HGIS) 7 427 - 7 427 0
Als gevolg van de prijsontwikkeling van het Bruto Binnenlands Product is het HGIS non-ODA budget afgelopen najaar gestegen met EUR 6,6 miljoen. Dit is verwerkt in de suppletoire begroting Prinsjesdag. Aan het einde van dit jaar valt het bedrag op artikel 6 vrij binnen de HGIS en wordt het via de eindejaarsmarge van de HGIS opgevraagd in de volgende jaren.
Tabel 13 Niet-beleidsartikel 7 Apparaat (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Stand 2e suppletoire
Mutaties 2e suppletoire begroting (3) = (1) begroting (2) + (2)
2023
2023 2023
Verplichtingen |
1 048 385 |
7 822 |
1 056 207 |
|
Uitgaven |
1 035 285 |
20 922 |
1 056 207 |
|
7.1.13 |
Personele uitgaven |
656 372 |
27 953 |
684 325 |
7.1.13.1 |
Eigen personeel |
644 372 |
27 953 |
672 325 |
7.1.13.2 |
Inhuur extern |
12 000 |
0 |
12 000 |
7.1.13.3 |
overige personeel |
0 |
0 |
0 |
7.1.14 |
Materiele uitgaven |
378 913 |
|
371 882 |
7.1.14.1 |
ICT |
72 197 |
1 004 |
73 201 |
7.1.14.2 |
Bijdragen aan SSO's |
54 147 |
0 |
54 147 |
7.1.14.3 |
Overige materieel |
252 569 |
|
244 534 |
7.2
Koersverschillen
0
0
0
Ontvangsten |
42 771 |
8 700 |
51 471 |
|
7.10 |
Diverse ontvangsten |
42 771 |
3 700 |
46 471 |
7.11 |
Koersverschillen |
0 |
5 000 |
5 000 |
Binnen het apparaatsartikel zijn de verplichtingen gelijk aan de uitgaven.
Artikelonderdeel 7.1.13
Deze stijging van het budget met EUR 27,9 miljoen betreft een saldo van verschillende mutaties. Dit komt met name door een desaldering op het apparaatsbudget. Deze desaldering is onder andere het gevolg van een stijging van de ontvangsten door hogerere consulaire ontvangsten van EUR 19 miljoen op het gebied van visa's en paspoorten. Verder is EUR 5 miljoen hiervan afkomstig van koerswinsten en EUR 3,7 miljoen van ingevorderde loonkosten uit 2022.
Artikel onderdeel 71.14
De mutatie op materiële uitgaven bestaat uit de volgende onderdelen:
-
-De onderuitputting op het huisvestingsbudget van EUR 10,1 miljoen wordt doorgeschoven naar de komende jaren via de middelenafspraak huisvesting. Vanwege vertragingen zal niet al het budget in 2023 worden uitgegeven.
-
-Verder wordt er een bedrag van EUR 2,7 miljoen overgeheveld van programma naar apparaat in verband met hogere uitgaven op materieel. In het jaar 2024 vindt een omgekeerde overheveling plaats.
Artikelonderdeel 7.10
Deze mutatie betreft een ontvangst van ingevorderde loonkosten uit 2022. Artikelonderdeel 7.11
Buitenlandse Zaken werkt met een vooraf vastgestelde wisselkoers ten opzichte van buitenlandse valuta (de corporate rate). Deze koers wordt samen met de presentatie van de begroting vastgesteld. Omdat bij betalingen in buitenlandse valuta gedurende het jaar echter een verschil ontstaat als gevolg van de werkelijk geldende koers, ontstaat er een saldo. Dit saldo wordt verantwoord op het apparaatsartikel maar geldt voor de gehele BZ-begroting. Als gevolg van koersontwikkelingen ten opzichte van de Euro, zijn de koersverschillen vooralsnog per saldo EUR 5 miljoen positief.
Tweede Kamer, vergaderjaar 2023-2024, 36 470 V, nr. 2 24
Kamerstukken II, 36435-XVII-15