€ 2 miljard extra voor armoedebestrijding - Hoofdinhoud

Het kabinet maakt structureel € 2 miljard extra per jaar vrij om kwetsbare huishoudens te ondersteunen. Hierdoor stijgt het aantal mensen in armoede niet en daalt het aantal kinderen dat in armoede opgroeit. Dit wordt voor het grootste gedeelte betaald uit herverdeling, waarbij mensen met een hoger inkomen iets meer belasting betalen. Hoewel de ontwikkeling van de staatsschuld vooralsnog beperkt blijft, vraagt de stijging van het begrotingstekort om aandacht. Dit begrotingstekort komt in 2024 naar verwachting uit op 2,9%.

In de Miljoenennota 2024 geeft het kabinet invulling aan de afspraken uit de Voorjaarsnota 2023: er worden middelen vrijgemaakt voor de aanpak van het klimaat, voor de versterking van de rechtsstaat en voor de verbetering van het sociaal minimum op Caribisch Nederland. Ook de ouders die gedupeerd zijn in de toeslagenaffaire, de mensen in het Groningse aardbevingsgebied en de Oekraïners houden allemaal - hoe verschillend ook - recht op de onverminderde steun van het kabinet.

Minister Kaag: “Door de demissionaire status past het kabinet terughoudendheid. Dat neemt niet weg dat we een verantwoordelijkheid hebben om te streven naar een goed bestaan voor iedereen. Nu en in de toekomst. Totdat er een nieuw kabinet aantreedt, nemen we de maatregelen die noodzakelijk zijn. Daarom hebben we een evenwichtig pakket samengesteld met oog voor de kwetsbare mensen in de samenleving.”

Staatssecretaris Van Rij: “Belastinggeld innen is noodzakelijk, zodat we als overheid uitgaven kunnen doen. Voor onderwijs, voor infrastructuur en voor veiligheid. Ook gaan we door met het beter en eenvoudiger maken van het belastingstelsel voor burgers, ondernemers en de uitvoerende instanties.”

Staatssecretaris De Vries: “Het kabinet blijft doorwerken aan oplossingen voor problemen waar mensen tegenaan lopen. Ik ben blij dat, ook al zijn we demissionair, dit kabinet een gericht pakket aan inkomensondersteunende maatregelen presenteert. We blijven daarnaast knelpunten oplossen in het toeslagenstelsel, maar ook bij de Douane voor ondernemers die handeldrijven over de grens.”

Koopkracht- en armoedemaatregelen

Het kabinet heeft aandacht voor de ontwikkeling van de koopkracht van lagere inkomens. De koopkracht stijgt komend jaar voor de meeste mensen. De gemiddelde Nederlander gaat er 1,7% op vooruit. Wel zijn er verschillen in koopkrachtontwikkeling tussen groepen. Eén van de manieren om dat via de belastingen te voorkomen, is het verhogen van de arbeidskorting met € 115. Hierdoor houden werkenden met een inkomen tussen het minimumloon en een modaal inkomen netto meer geld over.

Ook gezinnen met kinderen gaan erop vooruit. Het kindgebonden budget gaat omhoog met maximaal € 750 voor het eerste kind, met maximaal € 883 voor het tweede en volgende kind en met € 400 voor kinderen tussen 12 en 17 jaar. Vanaf 2025 past het kabinet het toeslagpartnerbegrip aan. Dat zorgt er bijvoorbeeld voor dat grootouders die bij hun kind gaan wonen in een mantelzorgsituatie, niet meer gekort worden op hun toeslagen.

Verder stijgen de uitkeringen volledig mee met het minimumloon, doordat de dubbele heffingskorting in de bijstand in 2024 niet wordt afgebouwd. En ook komend jaar is er een gratis schoolontbijt op scholen met veel kinderen uit financieel kwetsbare huishoudens. Hiervoor komt € 165 miljoen vrij. De huurtoeslag gaat omhoog met maximaal € 416. En mensen die hun energierekening niet kunnen betalen, kunnen een beroep doen op het Tijdelijk Noodfonds Energie.

Door deze maatregelen blijft het aantal Nederlanders dat in armoede leeft gelijk op 4,8% van de bevolking. Dat is 1,3% lager dan bij de start van het kabinet. Het aantal kinderen dat opgroeit in armoede daalt naar 5,1%. Dat is 2,1% minder dan bij de start van het kabinet.

Overheidsfinanciën

De Miljoenennota 2024 is de begroting voor volgend jaar. De uitgaven in 2024 zijn naar verwachting ruim € 430 miljard, de inkomsten ruim € 402 miljard. Het begrotingstekort komt naar verwachting in 2024 uit op 2,9% van het bruto binnenlands product (bbp). De staatsschuld komt uit op 47,3% van het bbp in 2024. Dit is ruim onder de Europese grenswaarde van 60%.

De komende jaren loopt de schuld wel op, tot 52,9% in 2028. Het kabinet blijft hier aandacht voor houden, omdat het belangrijk is voor komende generaties dat de overheidsfinanciën gezond blijven. Daarom heeft het kabinet het koopkrachtpakket van dekking voorzien.

Pakket Belastingplan 2024

In het Belastingplan staan dit jaar noodzakelijke maatregelen voor de samenleving en het belastingstelsel. Koopkracht en armoedebestrijding zijn daar een belangrijk onderdeel van. En natuurlijk de maatregelen die nodig zijn om deze uitgaven te betalen. Deze worden voor een deel betaald door meevallers in 2024.

Tegelijkertijd zijn extra belastinginkomsten nodig door financiële tegenvallers op ander vlakken. Daarom gaan mensen met een hoger inkomen meer belasting betalen. Onder andere doordat zij iets eerder in het hoogste belastingtarief vallen. Ook verhogen we - onder andere uit gezondheidsoverwegingen - de accijns op alcohol, rooktabak en sigaretten. Omdat het huidige systeem in box 3 minder oplevert, wordt het heffingsvrije vermogen in box 3 niet geïndexeerd en stijgt het belastingtarief een jaar eerder naar 34%. Verder gaat de winstvrijstelling voor mkb’ers omlaag van 14 naar 12,7%. Dit maakt ook het fiscale verschil tussen werknemers en zzp’ers kleiner.

Het kabinet neemt ook maatregelen om het belastingstelsel beter en eenvoudiger te maken. Werknemers kunnen vanaf volgend jaar van hun werkgever een hogere onbelaste vergoeding voor reiskosten krijgen. Het huidige box 3-stelsel wordt verbeterd door meer vormen van vermogen te beschouwen als spaargeld.

Verder neemt het kabinet de financiële prikkel weg bij rechtsbijstandverleners om namens burgers en bedrijven bezwaar te maken. Onder andere tegen WOZ-beschikkingen en aangiften aanschafbelasting (bpm). Ook gaat het kabinet een aantal fiscale regelingen verbeteren of afschaffen, zoals in de motorrijtuigenbelasting en aanschafbelasting (bpm). Daarnaast kiest het kabinet ervoor om de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) te behouden. Maar wel op een aantal punten beter te laten aansluiten op het doel ervan. Namelijk: voorkomen dat het voortbestaan van een bedrijf in gevaar komt door een bedrijfsoverdracht.

Ondernemers die onopzettelijk een fout maken in hun douaneaangifte, worden voor deze fout niet langer strafrechtelijk vervolgd. Zij ontvangen in plaats daarvan een bestuurlijke boete. De periode waarover nagevorderd wordt gaat van 5 naar 3 jaar.

De vergroening van het belastingstelsel is een belangrijk onderdeel van dit Belastingplan. De klimaatopgave waar we als samenleving voor staan is fors. Daarom kunnen we ons door de gemaakte afspraken op klimaatgebied geen stilstand veroorloven. Het kabinet zet daarom, waar mogelijk en effectief, stappen om fiscale vrijstellingen en verlaagde tarieven voor gebruik van fossiele grondstoffen af te bouwen.

Caribisch Nederland 2024

In het Belastingplan 2024 zit ook het Belastingplan ‘BES-eilanden 2024’ van de eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Hierin staan maatregelen om het belastingstelsel beter en eenvoudiger te maken. Ook wordt het gebruikelijke loon voor directeur-grootaandeelhouders aangepast. Voor de verbetering van de koopkracht in Caribisch Nederland komt € 32 miljoen structureel per jaar extra vrij.