Pieter Omtzigt dient initiatiefnota in voor constitutionele toetsing

DEN HAAG (PDC) - Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt¹ heeft een initiatiefnota² ingediend om de Grondwet te wijzigen zodat rechters wetten kunnen toetsen aan de Grondwet. Nederland is het enige land in Europa dat geen constitutioneel hof heeft en kan niet meer achterblijven, aldus Omtzigt.

De initiatiefnota van Omtzigt omvat tien voorstellen ter verbetering van de constitutionele toetsing. Dit betreft het schrappen van artikel 120 van de Grondwet, dat rechters verbied wetten te toetsen aan de Grondwet, de oprichting van een constitutioneel hof en de bevoegdheden hiervan, maar ook de instelling van een Algemene Commissie voor grondrechten en constitutionele toetsing bij de Tweede Kamer.

Het kabinet heeft inmiddels al een stap gezet om het toetsen van wetten aan de Grondwet mogelijk te maken. Dit is ook vastgelegd in het coalitieakkoord. Hierbij gaat het echter alleen om toetsing van de zogenaamde vrijheidsrechten aan de Grondwet. Dit zijn rechten als vrijheid van godsdienst en het demonstratierecht. Sociale grondrechten zoals het recht op een woning of werk kunnen, als het aan het kabinet ligt, niet worden getoetst aan de Grondwet.

Dit is echter niet voldoende volgens Omtzigt, daarom is hij met een eigen initiatiefnota gekomen. Hij wil dat naast deze klassieke rechten, zoals vrijheid van meningsuiting, recht op privacy en recht op gelijke behandeling, ook getoetst kan worden op interbestuurlijke verhoudingen. Een voorbeeld is wanneer de regering de Tweede Kamer niet volledig informeert.

De regering komt nu waarschijnlijk met een reactie op de initiatiefnota. De nota wordt vervolgens verder besproken door de Tweede Kamer.

Bron: Tweede Kamer, Tubantia

• 1. 

  Pieter Omtzigt (1974) was met korte onderbreking vanaf 3 juni 2003 tot en met 13 mei 2025 lid van de Tweede Kamer. Vanaf 2023 was hij partijleider van het door hem opgerichte Nieuw Sociaal Contract, waarmee hij twintig zetels haalde. Voordien was hij lid van de CDA-fractie, die hij verliet na langdurig aanhoudende frictie. Stond bekend als 'dossiervreter', vooral in de toeslagenaffaire. Zette zich als econometrist verder veel in voor onderwerpen als pensioenen en belastingen. Was daarnaast actief in de Raad van Europa, namens welke hij een schandaal in Malta blootlegde. Trad in 2025 terug, nadat het na meerdere pauzes niet gelukt was te herstellen van een burn-out.
   
• 2. 

  In een initiatiefnota kan een Tweede Kamerlid een bepaalde beleidskwestie aan de orde stellen en daarover voorstellen doen. Als regel komt de regering met een reactie. De nota wordt vervolgens besproken door de Tweede Kamer, meestal in een algemeen overleg van de betreffende Kamercommissie. Dat debat kan vooraf worden gegaan door een schriftelijke voorbereiding waarin andere Kamerleden vragen kunnen stellen. Verder kan aan het kabinet om een reactie worden gevraagd op de nota.