Bijdrage asieldebat 30 maart 2023 - Hoofdinhoud
Kent u het plaatje van een zwart blauwe jurk, waarvan andere, overduidelijk kleurenblinde figuren zweren dat hij goud van kleur is? Dat fenomeen heet kleurconstantie. De kleur die je ziet heeft alles te maken met de aannames die in je hersenen worden gemaakt. Alles wat je in je leven hebt meegemaakt is van invloed. Een mens ziet nooit een kleur op zich. Maar gerelateerd aan de kleuren in de omgeving. En wanneer een jurk zo gefotografeerd is dat niet in te schatten is wat de kleuren in de omgeving zijn, maken mensen verschillende aannames. En ‘zien’ ze dus verschillende kleuren.
Ik sluit niet uit dat een vergelijkbaar fenomeen plaatsvindt in de bijna wekelijkse discussies die we in dit huis hebben over asiel en migratie. En we komen niet dichter bij elkaar voorzitter. We blijven elkaar de maat nemen met telkens dezelfde argumenten. En vanuit ons eigen mens- en wereldbeeld. “Vluchtelingen zijn kwetsbaar. Ze moeten geholpen worden. Dat kunnen we gemakkelijk. Bovendien hebben we ze nodig voor de arbeidsmarkt want we vergrijzen als een malle. En grip op migratie kan sowieso bijna niet. Want morele en wettelijke bezwaren en internationale afspraken.” Of. “Gelukszoekers overspoelen onze grenzen. Het zijn overlastgevende homeopatische volksverdunners. Of erger. De grenzen moeten dicht en wel meteen. Eventuele verdragen zeggen we wel op.”
De debatten die we voeren zijn niet zo productief. Ik stel een referentie voor, een beeld dat zou kunnen passen voor iedereen. En dat is ons land (of Europa) als een huis waar mensen wonen. En waar gasten, logees of nieuwe huisgenoten al dan niet welkom zijn. Met dit beeld in gedachten kunnen we elkaar misschien beter begrijpen. We kunnen tegen elkaar blijven schreeuwen dat de jurk Blaauw-zwart of goud is. Maar we kunnen het er ook over hebben over de vraag of, wanneer en voor welke gelegenheid, we de jurk willen dragen. Dan doet de kleur er minder toe. Hoe ziet de staatssecretaris dat?
Dat alleenstaande minderjarige asielzoekers niet met de driewieler vanuit Afghanistan naar ter Apel zijn gereden, dat weten we wel. Het zijn over het algemeen sterke jongeren. Dat maakt hen geen populaire doelgroep om op te vangen. De bezettingsgraad in de opvang is voor deze groep bizar hoog. Maar vangen we ze niet goed op dan verdwijnen ze uit het zicht en zijn ze een gemakkelijk doelwit van criminele bendes die misbruik van hen maken of hen rekruteren. Wat gaat de staatssecretaris doen om deze groep beter op te vangen. Hoe krijgen ze een mooi plekje in ons huis?
Het uitzetten van asielzoekers lukt bijna niet. Want mensen die horen dat ze moeten vertrekken verdwijnen gewoon. Alsof iemand die in mijn huis niet langer welkom is en te verstaan heeft gekregen dat hij binnen nu en twee weken moet vertrekken, zich ergens in een kledingkast verstopt. Wat gaan we doen om te zorgen dat dat niet gebeurt? In bewaring nemen bijvoorbeeld?
Overlastgevende COA-bewoners, blijken (niet zo heel verrassend) vaker met politie en justitie in contact te komen. Er bestaan lijsten van mensen die doorheen heel Europa een spoor van criminele activiteiten hebben getrokken. Als een gast in mijn huis andere gasten gaat bedreigen, steelt of het meubilair beschadigt, gaat hij naar buiten. En dat wil ik met deze mensen ook. Waarom zetten we ze niet in een Handhavings en Toezichtlocatie, van waaruit ze meteen onder begeleiding worden uitgezet. Wordt er actief gekeken om de procedure van deze mensen op te schorten of ongegrond te verklaren. Het antwoord is neen. Maar waarom niet?
Oekraïners die hier verblijven weten dat dit tijdelijk is. Ze moeten terug zodra dat kan. (Logisch. Als een vriendin van mij in een gevaarlijke vechtscheiding ligt, mag ze bij mij komen logeren. Maar het is nu ook weer niet de bedoeling dat ze voor eeuwig blijft wonen. Wanneer haar gewelddadige ex uit beeld is gaat ze mooi terug naar haar eigen huis. Kan de staatssecretaris nog een keer uitleggen waarom deze redenering wel voor vriendinnen met lelijke exen opgaat maar niet voor vluchtelingen? En hoe zit dat met de Oekraïners.
Afsluitend. Hoe je ook denkt over asielzoekers. Ze eten geen gras en we leggen ze niet op straat. Al dreigt dat laatste binnen afzienbare tijd wel te kunnen gebeuren. Wat gaat de stas doen om er voor te zorgen dat dat niet gebeurt. En hoe gaat de fundamentele heroriëntatie die er nu eindelijk wel eens mag komen daarbij helpen.