Memorie van toelichting - Wijziging van de begrotingsstaat van het Mobiliteitsfonds voor het jaar 2022 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota) - Hoofdinhoud

Deze memorie van toelichting i is onder nr. 2 toegevoegd aan wetsvoorstel 36250 A - Wijziging begroting Mobiliteitsfonds 2022 (Najaarsnota).

Officiële titel	Wijziging van de begrotingsstaat van het Mobiliteitsfonds voor het jaar 2022 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota); Memorie van toelichting; Memorie van toelichting
Document­datum	24-11-2022
Publicatie­datum	24-11-2022
Nummer	KST36250A2
Kenmerk	36250 A, nr. 2
Externe link	origineel bericht
Originele document in PDF

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 2022

2023

36 250 A

Wijziging van de begrotingsstaat van het Mobiliteitsfonds (A) voor het jaar 2022 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)

Nr. 2

MEMORIE VAN TOELICHTING

INHOUDSOPGAVE

• A. 

  ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL 3

• B. 

  BEGROTINGSTOELICHTING    4

1    Leeswijzer    4

2    de Producten    6

2.1    Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties 6

3    Productartikelen    8

3.1    Artikel 11 Verkenningen, reserveringen en

investeringsruimte    8

3.2    Artikel 12 Hoofdwegennet    10

3.3    Artikel 13 Spoorwegen    14

3.4    Artikel 14 Regionale infrastructuur en

bereikbaarheidsprogramma's    18

3.5    Artikel 15 Hoofdvaarwegennet    19

3.6    Artikel 17 Megaprojecten Verkeer en Vervoer    21

3.7    Artikel 18 Overige uitgaven en ontvangsten    24

3.8    Artikel 19 Bijdragen andere begrotingen Rijk    25

4    Bijlagen    26

4.1    Verdiepingsbijlage    26

4.2    Projectenoverzicht    56

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2022 wijzigingen aan te brengen in:

• 1. 

  de begrotingsstaat voor het Mobiliteitsfonds (A).

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,

M.G.J. Harbers

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1  LeeswijzerAlgemeen

Naar aanleiding van de motie van de leden Van Helvert en Van Veldhoven (Kamerstukken II 2015-2016 34 475 XII, nr. 12) worden bij alle begrotingsar tikelen op het Mobiliteitsfonds en Deltafonds groter dan € 1 miljard de begrotingsmutaties boven de € 5 miljoen toegelicht. Dit heeft als praktische uitwerking dat bij de artikelen tussen de € 200 miljoen en € 1 miljard de ondergrens voor technische mutaties ook neerwaarts is bijgesteld. Voor beleidsmatige mutaties was er bij de artikelen van deze omvang reeds sprake van een ondergrens van € 5 miljoen. De norm voor het toelichten van de begrotingsmutaties op het niveau van artikelonderdeel is als volgt:

Opbouw

Dit wetsvoorstel kent een opbouw waarbij afhankelijk van de informatie vraag- en behoefte verder kan worden ingezoomd. Deze verdiepingsslag is als volgt opgebouwd:

• 1. 

  Allereerst is de begroting(wet)staat voor het Mobiliteitsfonds voor het jaar 2022 opgenomen. Deze dient ter autorisatie van de mutaties die op artikelniveau in de verplichtingen-, uitgaven- en ontvangstenramingen worden voorgesteld.

• 2. 

  Daarna is eerst op hoofdlijnen (paragraaf 2.1) inzicht verstrekt in de belangrijkste budgettaire voorstellen die leiden tot wijziging van de begroting. Hiermee kan snel een indruk worden verkregen van de inhoud van dit wetsvoorstel.

• 3. 

  In de artikelgewijze toelichting (paragraaf 2.2) zijn in de tabellen «Budgettaire gevolgen van uitvoering» de mutaties in de 2e suppletoire begroting uitgesplitst in miljoenennota- en overige mutaties 2e suppletoire begroting. De miljoenennotamutaties zijn reeds in de, aan uw Kamer voorgelegde, ontwerpbegroting 2023 (Kamerstukken II 20222023, Kamerstuk 36200-A) toegelicht met uitzondering van de verplichtingen. De begrotingsmutaties van de najaarsnota (op het niveau van artikelonderdeel) en de verplichtingenmutaties van de miljoenennota worden toegelicht op basis van bovengenoemde staffel.

• 4. 

  ls onderdeel van de artikelgewijze toelichting is in de verdiepings bijlage (paragraaf 2.3 deel A) door middel van een meerjarige mutatie tabel op artikelonderdeelniveau de aansluiting gemaakt tussen de vorige stand van de begroting en de nu voorgestelde stand. Dit voor de volledige looptijd van het fonds.

• 5. 

  Tenslotte zijn in de verdiepingsbijlage (paragraaf 2.3 deel B) van dit wetsvoorstel de MIRT projecttabellen met de realisatieprojecten alsmede de verkenningen en planuitwerking programma's opgenomen waarin de begrotingsmutaties op projectniveau zichtbaar zijn gemaakt. Deze MIRT- tabellen zijn in ieder geval voorzien van toelichtingen indien sprake is:

• • 

  van een wijziging (anders dan door de verwerking van prijsbij stelling) in het taakstellend projectbudget groter dan 10% of meer dan € 10 miljoen

• • 

  van een wijziging groter dan 1 jaar in de oplevering van het project.

2 de Producten

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Toelichting

• 1. 

  Saldo 2022: Op het Mobiliteitsfonds is sprake van een voordelig saldo van € 109 miljoen. Dit saldo wordt met name veroorzaakt doordat

€ 673,1 miljoen van de programmering niet tot realisatie komt. Door de overprogrammering van € 378 miljoen blijft er een saldo van € 295,1 miljoen op de uitgaven over. Na aftrek van € 186 miljoen aan ontvangsten die later binnenkomen, resteert het voordelig saldo van € 109 miljoen. Voor een nadere toelichting hoe het saldo is verwerkt op de artikelen wordt verwezen naar de artikelsgewijze toelichting (hoofdstuk 3).

• 2. 

  LPO CA-middelen: Het deel LPO voor 2022 wordt overgeboekt van de Aanvullende Post naar het Mobiliteitsfonds.

• 3. 

  Overboekingen andere begrotingen: Het betreft diverse overboekingen tussen het Mobiliteitsfonds en andere begrotingen binnen de Rijksbegroting. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de artikelsgewijze toelichting.

• 4. 

  Overboekingen naar IenW-begroting: Het betreft diverse overboekingen tussen Hoofdstuk XII en het Mobiliteitsfonds. De grootste is de overboeking van € 22,8 miljoen voor specifieke uitkeringen voor spoor die voorheen via het Provinciefonds werden overgeheveld.

• 5. 

  Bijdragen derden: Dit betreft de hogere bijdragen van derden voor projecten binnen het Mobiliteitsfonds.

3 Productartikelen

3.1  Artikel 11 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimteBudgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt in de 2e suppletoire in totaal met € 565 miljoen verlaagd. Dit wordt met name veroorzaakt door:

• - 

  de verwerking van het saldo 2022 (- € 90,9 miljoen). Op een aantal reserveringen is minder verplichtingenbudget nodig dan voorzien. Het onbenutte deel van het budget schuift door naar 2023.

• - 

  de verwerking van verplichtingenschuiven (- € 308,8 miljoen). Dit komt met name door de kas- en verplichtingenschuif op de reservering infra pijler die is overgekomen vanuit het NGF (- € 297,2 miljoen).

• - 

  overboekingen reserveringen en investeringsruimte naar andere artikelen (- € 149,5 miljoen).

Uitgaven

Het totaal van de mutaties 2e suppletoire begroting bedraagt een verlaging van € 517,7 miljoen. Hiervan is de verlaging van € 449,3 miljoen verwerkt in de mutaties Miljoenennota en aldaar toegelicht. Een verlaging van € 68,4 miljoen heeft betrekking op de overige mutaties tweede suppletoire en wordt hieronder per artikelonderdeel toegelicht.

11.03 Reserveringen

Het budget op dit artikelonderdeel is bij de tweede suppletoire begroting in 2022 met € 68,7 miljoen verlaagd. Dit is met name het gevolg van de verwerking van het saldo 2022 (- € 44,3 miljoen), overboekingen naar andere artikelen (- € 12,6 miljoen) en overboekingen naar hoofdstuk XII.

Saldo 2022

Op diverse reserveringen is in 2022 minder budget benodigd dan voorzien. Het gaat met name om de reservering voor slimme en duurzame mobiliteit (- € 21,2 miljoen), programma Samen Bouwen aan Bereikbaarheid (€ 6,8 miljoen), reservering beheer en onderhoud Caribisch Nederland (€ 4,3 miljoen) en de reservering Lelylijn (- € 4,1 miljoen). Het saldo wordt in 2023 aan de reserveringen toegevoegd, zodat het budget meerjarig voor deze reserveringen beschikbaar blijven.

3.2 Artikel 12 Hoofdwegennet

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Tabel 4 Budgettaire gevolgen van uitvoering artikel 12 Hoofdwegennet (bedragen x € 1.000)

Vastgestelde Stand 1e suppletoire    Mutaties 2^e suppletoire begroting (3) Stand 2^e suppletoire

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt bij de tweede suppletoire begroting met in totaal € 107,1 miljoen verhoogd. In de Miljoenennota is het verplichtingenbudget met € 1.064 miljoen verhoogd. De overige mutaties tweede suppletoire begroting zorgen voor een verlaging van het verplichtingenbudget met € 956,8 miljoen. Doordat in de Miljoenennota de verplichtingenmutaties niet worden toegelicht volgt hieronder alsnog een toelichting op de grootste mutaties:

• - 

  Correctieboeking op de overprogrammering naar aanleiding van een teruggedraaide kasschuif waarbij abusievelijk ook de verplichtingen waren meegemuteerd (+ € 191 miljoen);

• - 

  Verplichtingenschuif programma Vrachtwagenheffing-Tijdelijk e Tolheffing (+ € 31,8 miljoen): dit betreft een verplichtingenschuif naar voren om opdrachten aan te kunnen gaan met een kaseffect in latere jaren. Daarnaast zorgt deze verplichtingenschuif ervoor dat negatieve verplichtingensaldi in 2022 worden weggewerkt;

• - 

  Het resterend bedrag wordt verklaard door de in de Miljoenennota toegelichte kasmutaties.

De overige mutaties tweede suppletoire begroting (- € 956,8 miljoen) worden hieronder toegelicht:

• - 

  Saldo 2022 Ontwikkeling (- € 145,2 miljoen): op het hoofdproduct aanleg (- € 101,3 miljoen) en op het hoofdproduct planning en studies (€ 43,9 miljoen) worden verplichtingen via het saldo naar latere jaren geschoven. Dit komt voornamelijk door vertragingen als gevolg van stikstofproblematiek op de programma's Geluid-Weg (- € 40 miljoen) en Duurzame Mobiliteit (- € 21,9 miljoen) en op de projecten ViA15 (€ 20,9 miljoen), A1 Apeldoorn-Azelo (- € 15,6 miljoen) en A20 Nieuwekerk-Gouda (- € 14 miljoen);

• - 

  Saldo 2022 Geïntegreerde contractvormen/PPS (- € 793,8 miljoen): op het hoofdproduct geïntegreerde contractvormen/PPS wordt

€ 793,8 miljoen aan verplichtingen via het saldo naar latere jaren geschoven. Dit komt voornamelijk door een vertraging bij het project A27 Houten-Hooipolder waar de gunning van contract Noord nu in 2023 is voorzien (- € 554,6 miljoen). Daarnaast worden voor de projecten ViA15 (- € 209,9 miljoen) en A16 Rotterdam (- € 36,2 miljoen) verplichtingen doorgeschoven naar 2023 vanwege een vertraagde uitspraak van de Raad van State omtrent stikstof (ViA15) en een vertraagde overeenkomst inzake meerkosten Covid en hittewerende bekleding (A16 Rotterdam).

Het saldo wordt in 2023 aan de betreffende artikelonderdelen toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Uitgaven

Het uitgavenbudget wordt bij tweede suppletoire begroting met in totaal € 137,5 miljoen verhoogd. Hiervan is € 258,8 miljoen verwerkt in de mutaties Miljoenennota en aldaar toegelicht. De overige mutaties tweede suppletoire begroting (- € 121,2 miljoen) worden hieronder toegelicht.

12.02 Onderhoud en vernieuwing

De verlaging van de overige mutaties bij de tweede suppletoire begroting met € 64,9 miljoen op dit artikelonderdeel komt met name door het saldo over 2022. Deze zal hieronder worden toegelicht.

Saldo 2022

Op dit artikelonderdeel is sprake van een verlaging van het budget waarbij € 71,7 miljoen aan saldo naar 2023 wordt geschoven. Dit komt met name door het uitstellen van de realisatiefase van de renovatie voor de Haring-vlietbrug en de vervanging van de tuien van de Galecopperbrug (€ 30,5 miljoen) van 2022 naar 2023. Daarnaast schuift bij het project Haringvlietbrug nogmaals € 16,6 miljoen van 2022 naar 2023 vanwege nieuwe inzichen in de termijnstaat waardoor het benodigde budget voor dit jaar lager uitkomt. Ditzelfde geldt voor het project A12 IJsselbruggen waarbij € 14,1 miljoen naar 2023 doorschuift.

Het saldo wordt in 2023 aan dit artikelonderdeel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

12.03 Ontwikkeling

De verhoging van de overige mutaties bij de tweede suppletoire begroting met € 7,8 miljoen op dit artikelonderdeel komt met name door het saldo over 2022.

Saldo 2022

Er is sprake van een lagere realisatie ten opzichte van de programmering van € 173,7 miljoen. Op dit artikelonderdeel is een overprogrammering opgenomen van € 192,9 miljoen in 2022. Daarmee resteert een voordelig saldo van € 19,3 miljoen. De lagere realisatie van € 173,7 miljoen op het programma wordt voornamelijk veroorzaakt door de volgende projecten in de aanlegfase:

• - 

  Programma Geluid-Weg (- € 30 miljoen): door onder andere een vertraagde aanbesteding en vertragingen van diverse saneringsplannen schuift € 30 miljoen via het saldo door naar 2023;

• - 

  A12/A27 Ring Utrecht (- € 15,3 miljoen): door het verlengen van de waakvlamstand van de projectorganisatie worden met name inhuur en grote aanbestedingen niet gemaakt. Hierdoor schuift € 15,3 miljoen via het saldo door naar 2023.

In de planning- en studiefase gaat het voornamelijk om de programma's Duurzame Mobiliteit (- € 22 miljoen), Geluidsanering (- € 12,8 miljoen) en Beter Benutten (- € 9 miljoen). De vertragingen bij het programma Duurzame Mobiliteit wordt met name veroorzaakt door een behoefte van verder uitwerking, mede veroorzaakt door stikstof en de innovatieregeling van de bouwsector (werktuigen) dat hiermee samenhangt. Bij Geluidsanering wordt de vertraging met name veroorzaakt vanwege nadere uitwerking van de onderliggende plannen. Voor Beter Benutten geldt dat de middelen zijn opgevraagd in een ander kasritme dan eerder voorzien.

Het saldo wordt in 2023 aan dit artikelonderdeel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

12.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS

De verlaging van de overige mutaties bij de tweede suppletoire begroting met € 72,7 miljoen op dit artikelonderdeel wordt met name veroorzaakt door het saldo over 2022. Dit zal hieronder worden toegelicht.

Saldo 2022

Op dit artikelonderdeel is sprake van een verlaging van het budget waarbij € 81,5 miljoen aan saldo naar 2023 wordt geschoven. Dit komt met name door het project A16 Rotterdam waar € 50,6 miljoen via het saldo van 2022 naar 2023 doorschuift. Dit wordt veroorzaakt door een betaling van een vaststellingsovereenkomst inzake Covid en hittewerende bekleding die doorschuift naar volgend jaar. Verder zijn er door aanpassingen in de planning een aantal posten naar achteren geschoven waardoor de betalingen ook doorschuiven. Het restant betreft diverse kleine vertragingen bij diverse projecten.

Het saldo wordt in 2023 aan dit artikelonderdeel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

12.06 Netwerkgebonden kosten HWN

De mutaties op dit artikelonderdeel zijn kleiner dan de voorgeschreven norm zoals toegelicht in de leeswijzer en worden daarom niet toegelicht.

12.09 Ontvangsten

Het ontvangstenbudget wordt bij de tweede suppletoire begroting met in totaal € 103,2 miljoen verlaagd. Hiervan is een klein bedrag verwerkt in de mutaties Miljoenennota en aldaar toegelicht. De overige mutaties tweede suppletoire begroting (- € 103,3 miljoen) worden hieronder toegelicht.

De lagere ontvangsten van € 103,3 miljoen wordt met name veroorzaakt door het saldo over 2022 (- € 108,1 miljoen).

Saldo 2022

De ontvangsten worden in 2022 verlaagd met € 108,1 miljoen als gevolg van het doorschuiven van het saldo van 2022 naar 2023. Dit betekent dat in 2022 € 108,1 miljoen minder wordt ontvangen dan begroot. Dit komt met name door een btw-dispuut bij het project A27 Zuidelijke Ringweg Groningen waardoor de regiobijdrage niet meer in 2022 wordt verwacht (€ 87,6 miljoen). Daarnaast is op het project A24 Blankenburgverbinding eveneens sprake van een btw-dispuut waardoor de gemeentebijdrage ook niet meer in 2022 wordt verwacht (€ 13,6 miljoen).

Het saldo wordt in 2023 aan dit artikelonderdeel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

3.3 Artikel 13 Spoorwegen

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt bij 2e suppletoire begroting met in totaal € 0,7 miljard verhoogd. Hiervan is € 0,9 miljard verwerkt in de mutaties Miljoenennota. Doordat in de ontwerpbegroting 2023 de verplichtingenmutaties niet worden toegelicht volgt hieronder een toelichting op de grootste mutaties:

• - 

  De ophoging van het verplichtingenbudget wordt deels veroorzaakt door een prijsbijstelling van de EOV in 2022 van € 88 miljoen.

• - 

  De ophoging van het verplichtingenbudget wordt daarnaast veroorzaakt door een verplichtingenschuif van € 77 miljoen voor brandwerende voorzieningen Rotterdam waarvoor het bedrag volledig in 2022 wordt beschikt. De verplichtingen voor 2023 en 2024 worden naar 2022 verschoven.

• - 

  Het resterend bedrag wordt verklaard door de in de ontwerpbegroting 2023 toegelichte kasmutaties.

De overige mutaties 2e suppletoire begroting (- € 221,3 miljoen) wordt hieronder toegelicht. De lagere verplichtingen van € 221,3 miljoen worden met name veroorzaakt door:

• - 

  Saldo 2022 (- € 246 miljoen): dit betreft een hogere verplichting van € 48 miljoen voor beheer, onderhoud en vervanging. Voor diverse aanlegprojecten (- € 337 miljoen) zijn lagere verplichtingen aangegaan. Daarnaast is voor de beschikbaarheidsvergoeding Infraspeed (IP)

(€ 43 miljoen) hogere verplichtingen aangegaan. Het saldo wordt in 2023 aan de betreffende artikelonderdelen toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

• - 

  Het verplichtingenbudget wordt met € 23 miljoen verhoogd vanwege een afspraak met het Havenbedrijf Rotterdam over de onderhoudskosten van de sporen op de Tweede Maasvlakte. Dit wordt onder uitgaven nader toegelicht.

Uitgaven

Het uitgavenbudget wordt bij 2e suppletoire begroting met in totaal € 329,7 miljoen verhoogd. Hiervan is € 469,5 miljoen verwerkt in de mutaties Miljoenennota en aldaar toegelicht. De overige mutaties 2e suppletoire begroting (- € 139,8 miljoen) wordt hieronder toegelicht.

13.02 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing

Dit artikelonderdeel wordt verlaagd met € 13,7 miljoen. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het saldo 2022 (- € 36,7 miljoen) en de bijdrage van het Havenbedrijf Rotterdam aan de onderhoudskosten van de sporen op de Tweede Maasvlakte (€ 23 miljoen).

Saldo 2022

Er is sprake van een lagere realisatie ten opzichte van de programmering van € 36,7 miljoen. Dit wordt met name veroorzaakt door de middelen voor onderhoud sporen Tweede Maasvlakte (- € 29 miljoen) die niet in 2022 benodigd zijn en worden daarom doorgeschoven naar 2023. Daarnaast schuift de betaling van de BTW gebruiksvergoeding (- € 7 miljoen) voor december door naar januari 2023.

Het saldo wordt in 2023 aan de betreffende artikelonderdelen toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Bijdrage Havenbedrijf Rotterdam

Met het Havenbedrijf Rotterdam is afgesproken dat de onderhoudskosten van de sporen op de Tweede Maasvlakte in één keer worden afgekocht in 2022, in plaats van betaling in jaarlijkse termijnen. Dit leidt tot hogere ontvangsten in 2022 en daarmee komen de eerder geboekte ontvangsten per jaar te vervallen. Deze ontvangsten worden toegevoegd aan het budget voor exploitatie, onderhoud en vernieuwing. Hierdoor wordt het uitgavenbudget verhoogd met € 23 miljoen.

13.03 Ontwikkeling

Dit artikelonderdeel wordt verlaagd met € 123,5 miljoen. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het saldo 2022 (- € 116,2 miljoen), een overboeking naar Hoofdstuk XII voor diverse specifieke uitkeringen aan provincies (€ 22,8 miljoen) en overboekingen vanuit andere ministeries (€ 12,8 miljoen).

Saldo 2022

Er is sprake van een lagere realisatie ten opzichte van de programmering van € 209,1 miljoen. Op dit artikelonderdeel is een overprogrammering opgenomen van € 92,9 miljoen in 2022. Daarmee resteert een voordelig saldo van € 116,2 miljoen. De lagere realisatie van € 209,1 miljoen op het programma wordt voornamelijk veroorzaakt door de volgende projecten:

• - 

  Programma overwegen (- € 47,5 miljoen): Dit programma bestaat uit een veelvoud van deelprogramma's. De lagere realisatie speelt met name binnen het deelprogramma Landelijk Verbeterprogramma Overwegen (LVO). In februari 2022 is de 'Tijdelijke regeling specifieke uitkering LVO 2022-2028' gepubliceerd, waarmee het mogelijk is om voor de periode 2022-2028 de bijdragen vanuit het ministerie voor projecten te beschikken. In de loop van 2022 is gebleken dat alleen het LVO-project in Apeldoorn zich nu in de fase bevindt waarop een bijdrage kan worden verstrekt. De andere LVO-projecten bevinden zich nog in een fase waarbij nog niet aan alle voorwaarden van de SPUK-regeling is voldaan. Hierdoor verschuift een groot deel van de voor 2022 geplande kasuitgaven naar 2023.

• - 

  Spoorcapaciteit 2030 (- € 42,5 miljoen): Dit programma bestaat uit meerdere deelprogramma's en -projecten. Van het totale budget in 2022 wordt € 42,5 miljoen naar 2023 geschoven, vanwege tekorten aan personele capaciteit, problemen met leveringen van materialen en capaciteit op het landelijke en regionale elektriciteitsnet, en een vertraging in de subsidiebeschikking voor het deelproject 'MLT-realisatie overige maatregelen'.

• - 

  Emplacement op orde (€ 20,8 miljoen): De hogere realisatie wordt met name verklaard doordat de uitgavenplanning in de Ontwerpbegroting 2023 gebaseerd was op het voorlopige ontwerp. De huidige kasstroom is gebaseerd op de in 2022 verleende aanvullende subsidiebeschikking. De uitvoeringscontracten zijn, op één na, ondertekend waardoor een scherper beeld over de voortgang van de werkzaamheden, de planning van de aannemers en de uitgavenplanning is verkregen.

• - 

  Programma behandelen en opstellen (- € 16,2 miljoen): De lagere realisatie wordt veroorzaakt door het annuleren of opschorten van een aantal projecten vanwege het taakstellend budget van het programma, wat anders overschreden dreigde te worden. Daarnaast is er vertraging opgetreden bij een aantal projecten.

• - 

  Programma fietsparkeren (- € 12,1 miljoen): Het plan- en besluitvormingsproces rond deze vaak complexe projecten verloopt langzamer dan verwacht. Daarnaast is bij de diverse studie- en realisatieprojecten vertraging opgetreden als gevolg van capaciteitsgebrek waardoor onder andere de grondverwerving, het verkrijgen van opstalrecht of de verlening van benodigde vergunningen, meer tijd kost dan gepland.

• - 

  Maaslijn (- € 11,7 miljoen): De lagere realisatie wordt veroorzaakt doordat ProRail zich genoodzaakt zag om de aanbesteding van het project in te trekken, zoals ook toegelicht aan de Kamer (Kamerstuknummer 35 925 A, nr. 69). Deze situatie is ontstaan naar aanleiding van de enorme gevolgen van de oorlog in Oekraïne op de materiaalketen. Hierdoor is het noodzakelijk dat er voor het project een aangepaste aanbestedings-strategie gemaakt moet worden. In het laatste kwartaal van 2022 levert ProRail stabiele en robuuste beslisinformatie op basis waarvan er duidelijkheid komt over de nieuwe kasstroom.

• - 

  Toegankelijkheid stations (- € 10 miljoen): De lagere realisatie wordt veroorzaakt doordat de planning van een aantal deelprogramma's is herijkt en de uitgavenstroom daarop is aangepast. Daarnaast zijn als gevolg van het combineren van werkzaamheden de hiervoor geplande uitgaven lager uitgevallen. De hierdoor ontstane vrijval is toegevoegd aan de post onvoorzien.

Het saldo wordt in 2023 aan de betreffende artikelonderdelen toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Overboeking naar Hoofdstuk XII

De verlaging van het uitgavenbudget met € 22,8 miljoen wordt veroorzaakt door een overboeking naar Hoofdstuk XII voor de uitbetaling van diverse specifieke uitkeringen aan provincies die vanaf dit jaar niet meer via de decentralisatie-uitkering verstrekt kunnen worden. Deze specifiek e uitkeringen aan de provincies Utrecht, Limburg, Overijssel en Drenthe zijn bedoeld ter dekking van het exploitatie- of beheertekort van de decentrale spoor- en tramdiensten, ten behoeve van de instandhouding van die diensten.

Overboeking vanuit andere ministeries

De verhoging van het uitgavenbudget van € 12,8 miljoen wordt voornamelijk veroorzaakt door een overboeking vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In 2021 heeft BZK de bedragen van decentralisatie-uitkeringen aan provincies teruggestort naar IenW omdat deze onrechtmatig bleken. Het teruggestorte bedrag bleek niet geïndexeerd. Met BZK is overeengekomen om ook de indexatie € 43 miljoen terug te storten, waarvan € 12 miljoen betrekking heeft op 2022. Hierdoor is het uitgavenbudget met € 12 miljoen opgehoogd.

13.09 Ontvangsten

De verlaging van de ontvangsten (- € 13,7 miljoen) wordt met name veroorzaakt door:

• - 

  Saldo 2022 (- € 26 miljoen): Het saldo 2022 is verwerkt op het onderdeel HSL-consessie. De HSL-heffing over de periode t/m 2021 kan nog niet definitief worden vastgesteld. Als gevolg daarvan schuift een deel van de begrote ontvangsten door naar 2023.

• - 

  De bijdrage van het Havenbedrijf Rotterdam (€ 23 miljoen): vanwege de eerdergenoemde afspraak over onderhoudskosten van de sporen op de Tweede Maasvlakte leidt tot een ophoging van het ontvangstenbudget.

• - 

  Lagere bijdrage van de NS (- € 14,6 miljoen): De uitgaven voor het ombouwen van treinen in het kader van ERTMS worden verrekend met de te ontvangen concessieprijs, conform de bepalingen in de vervoer-concessie. De lagere bijdrage van derden wordt hierdoor veroorzaakt. De verlaging van het bijbehorende uitgavenbudget wordt verwerkt op artikelonderdeel 1707 ERTMS.

3.4 Artikel 14 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt bij 2e suppletoire begroting met in totaal € 11,8 miljoen verhoogd. Dit komt door de toevoeging van de prijsbijstelling op de projecten HOV-netwerk (€ 7,9 miljoen), regionale mobiliteitsprojecten (€ 2,5 miljoen) en Amstelveenlijn (€ 1,4 miljoen).

3.5 Artikel 15 Hoofdvaarwegennet

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 7 Budgettaire gevolgen van uitvoering artikel 15 Hoofdvaarwegennet (bedragen x € 1.000)

Vastgestelde Stand 1e suppletoire    Mutaties 2^e suppletoire begroting (3) Stand 2^e suppletoire tiegro^ng ⁽1^{) b}e^gr°^{ting (}mct ^ISB)    Mutaties Miljoe- Overige mutaties 2» ^{begroting (4)}= ⁽²+³⁾

• ⁽²⁾ 

  nennota (t+1) suppletoire begroting

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt bij 2e suppletoire begroting met in totaal € 226,6 miljoen verhoogd. Dit wordt met name veroorzaakt door:

• - 

  Verplichtingenschuiven (€ 138 miljoen): Voor diverse projecten zijn verplichtingen naar 2022 toegeschoven. Het gaat om € 53 miljoen voor onderhoud en vernieuwing en € 85 miljoen voor ontwikkelingsprojecten.

• - 

  Overboeking loon- en prijsbijstelling (€ 125,4 miljoen): de verplichtingenbudgetten op artikel 15 zijn verhoogd met loon- en prijsbijstelling.

Uitgaven

Het totaal van de mutaties 2e suppletoire begroting bedraagt een verhoging van € 120,6 miljoen. Hiervan is de verhoging van € 119,4 miljoen verwerkt in de mutaties Miljoenennota en aldaar toegelicht. Een verhoging van € 1,2 miljoen heeft betrekking op de Najaarsnota en wordt hieronder per artikelonderdeel toegelicht.

15.02 Onderhoud en vernieuwing

De verlaging van dit artikelonderdeel met € 20,4 miljoen wordt met name veroorzaakt door het saldo 2022 (- € 29,8 miljoen) en overboekingen vanuit Economische Zaken voor het Maritiem Informatievoorziening Servicepunt (€ 9,4 miljoen). De totstandkoming van het saldo 2022 wordt hieronder toegelicht.

Saldo 2022

De verlaging van € 29,8 miljoen heeft plaatsgevonden op:

• - 

  het project overdracht Brokx nat (- € 4 miljoen): De overeenkomst inzake de vergoeding voor beheer en onderhoud voor Haven Oude Schild en wegen en paden Texel is afgerond, maar de details van de betaling worden nog afgestemd met de gemeente Texel. De middelen schuiven door naar 2023.

• - 

  het realisatieprogramma vervanging en renovatie (- € 15,2 miljoen). Op diverse projecten worden minder uitgaven gedaan in 2022 dan voorzien. Het project Demkabocht (- € 3,8 miljoen) wordt samengevoegd met het project Amsterdam Rijnkanaal. Het project wordt later op de markt gezet dan voorzien. VenR-onderzoek (- € 3,1 miljoen): de betaling voor de Quickscan beweegbare bruggen is doorgeschoven naar 2023 doordat de vaststellingsovereenkomst hiervoor nog niet is afgerond. Voor het project Modernisering Objectenbediening Zeeland (MOBZ) (€ 1,9 miljoen) vielen de uitgaven in 2022 lager uit dan verwacht.

• - 

  de reservering vervanging en renovatie (- € 10,6 miljoen): Er zijn minder VenR-projecten in realisatie genomen in 2022 dan verwacht. Het overschot schuift door naar volgend jaar.

15.03 Ontwikkeling

De verhoging van dit artikelonderdeel met € 45 miljoen wordt met name veroorzaakt door het saldo 2022 (€ 45,2 miljoen). Op diverse projecten was meer budget nodig dan voorzien. Het gaat om:

• - 

  Project twentekanalen fase 2 (€ 27 miljoen): vanwege de toegenomen staalprijzen is er € 27 miljoen toegevoegd aan het project Twentekanalen.

• - 

  Project toekomstvisie Waal (€ 12 miljoen): de uitgaven in 2022 zijn hoger dan eerder werd gedacht door de snel toegenomen prijzen van bouwen grondstoffen.

Daarnaast is er op veel projecten en reserveringen minder budget nodig dan voorzien. Doordat er werd gewerkt met een overprogrammering van € 44 miljoen hebben die kasvertragingen geen budgettair effect.

15.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS

De verlaging van dit artikelonderdeel met € 26,4 miljoen is het gevolg van het saldo 2022. Het saldo 2022 is met name het gevolg van lagere uitgaven op het project Zeetoegang IJmond (- € 25,6 miljoen). De raming van de exploitatiefase voor het niet-DBFM deel is nu in de prognose verwerkt. Dit bedrag stond grotendeels in 2022 en is nu over de jaren verdeeld. Daarnaast is ook de reeks voor het langer openhouden van de Noordersluis geactualiseerd.

15.09 Ontvangsten

De lagere ontvangsten van € 39,6 miljoen wordt name veroorzaakt door het saldo 2022 (- € 43 miljoen). Het saldo 2022 is met name het gevolg van lagere ontvangsten voor het project Zeetoegang IJmond (- € 42,3 miljoen). Het Rijk en de Gemeente Amsterdam zijn nog met elkaar in gesprek over de specifieke omvang en het moment van de betaling van de Gemeente aan het Rijk. In afwachting op de uitkomst wordt de ontvangst doorgeschoven naar 2023.

3.6 Artikel 17 Megaprojecten Verkeer en Vervoer

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt bij de tweede suppletoire begroting met in totaal € 485,9 miljoen verhoogd. In de Miljoenennota is het verplichtingenbudget met € 272,6 miljoen verhoogd. De overige mutaties tweede suppletoire begroting (€ 213,3 miljoen) zorgen voor een verdere verhoging van het verplichtingenbudget. Doordat in de Miljoenennota de verplichtingenmutaties niet worden toegelicht volgt hieronder alsnog een toelichting op de grootste mutaties:

• - 

  Verplichtingenschuif (€ 98,4 miljoen): dit betreft een verplichtingenschuif ten behoeve van de vastlegging van de opdracht voor het eerste deelproject OV-Terminal-1;

• - 

  Het resterend bedrag wordt verklaard door de in de Miljoenennota toegelichte kasmutaties.

De overige mutaties tweede suppletoire begroting (€ 213,3 miljoen) worden hieronder toegelicht:

• - 

  Saldo 2022 EMRTS (€ 85,5 miljoen): het vastleggen van extra verplichtingenruimte wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat er voor dit jaar aanvullende realisatiebeschikkingen worden verwacht.

• - 

  Saldo 2022 Zuidasdok (€ 122,5 miljoen): het vastleggen van extra verplichtingenruimte wordt hoofdzakelijk verooraakt door het vastleggen van het contract OV-Terminal (€ 81,5 miljoen) en het contract knooppunt Nieuwe Meer (€ 41 miljoen);

• - 

  Saldo 2022 Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS)

(€ 18,5 miljoen): het vastleggen van extra verplichtingenruimte wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat er voor PHS Nijmegen West entree en tractie energievoorzieningsnet (TEV) wordt dit jaar aanvullende realisatiebeschikkingen worden verwacht.

Het saldo wordt in 2023 aan de betreffende artikelonderdelen toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Uitgaven

Het uitgavenbudget wordt bij tweede suppletoire begroting met in totaal € 33,1 miljoen verhoogd. Hiervan is € 17,6 miljoen verwerkt in de mutaties Miljoenennota en aldaar toegelicht. De overige mutaties tweede suppletoire begroting (€ 50,8 miljoen) worden hieronder toegelicht.

17.07 ERTMS

De verhoging van het uitgavenbudget voor ERTMS met € 30 miljoen wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de verwerking van het saldo 2022 (€ 43,3 miljoen) en een lagere bijdrage van derden (- € 14,6 miljoen).

Saldo 2022

Dit artikelonderdeel wordt met € 43,3 miljoen verhoogd. Dit komt met name doordat eind mei een subsidiebeschikking is afgegeven voor de ontwikkelen testfase van project Aanbesteding Snellere Aanpak ERTMS (ASAP). Dit project was niet in de raming voor het jaar 2022 opgenomen. Daarnaast heeft in april 2022 de definitieve gunning voor de systeemleverancier van het Central Safety System (CSS) plaatsgevonden. Dit heeft geleid tot hogere uitgaven in 2022 dan gepland.

Bijdrage NS

De uitgaven voor het ombouwen van treinen in het kader van ERTMS worden verrekend met de te ontvangen concessieprijs, conform de bepalingen in de vervoerconcessie. De lagere bijdrage van derden wordt hierdoor veroorzaakt. De verlaging van het bijbehorende ontvangstenbudget wordt verwerkt op artikelonderdeel 13.09 ontvangsten.

17.08 Zuidasdok

De verlaging van de overige mutaties bij de tweede suppletoire begroting met € 14,9 miljoen op dit artikelonderdeel wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door het saldo over 2022.

Saldo 2022

Dit artikelonderdeel wordt verlaagd met € 14,9 miljoen en is voornamelijk het gevolg van lagere voorziene generieke kosten (€ 7,6 miljoen) en lagere projectorganisatiekosten (€ 7,3 miljoen) in 2022. Van de werkzaamheden aan de OV-terminal is het contract OV-Terminal-1 gegund en volop in uitvoering. Daarnaast zijn werkzaamheden ten behoeve van het verlengen en verhogen van de metrosporen en -perrons van metrolijn 52 uitgevoerd en loopt op dit moment de aanbesteding van het deelproject Zuidasdok knooppunt Nieuwe Meer. De beoordeling van de aanbiedingen vindt dit najaar plaats waarna dit deelproject zo snel mogelijk gegund zal worden.

Het saldo wordt in 2023 aan de betreffende artikelonderdelen toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

17.10 PHS

Dit artikelonderdeel wordt verhoogd met € 36,2 miljoen. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door het saldo over 2022.

Saldo 2022

Dit artikelonderdeel wordt verhoogd met € 35,7 miljoen en is voornamelijk het gevolg van het naar voren schuiven van budget voor diverse PHS projecten naar 2022. De grootste budget verschuivingen naar 2022 zijn Ede (€ 14,7 miljoen), Geldermalsen (€ 76 miljoen) en PHS Amsterdam (€ 5.5 miljoen.

Het saldo wordt in 2023 aan de betreffende artikelonderdelen toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

3.7 Artikel 18 Overige uitgaven en ontvangsten

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Uitgaven

18.06 Externe veiligheid

Dit artikelonderdeel is verlaagd met € 3,3 miljoen als gevolg van lagere uitputting op het onderdeel externe veiligheid. De middelen schuiven via het saldo 2022 door naar 2023.

3.8 Artikel 19 Bijdragen andere begrotingen Rijk

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

De mutatie miljoenennota zijn reeds toegelicht in de ontwerpbegroting 2023.

De overige mutatie 2e suppletorie begroting zijn het gevolg van een neerwaartse bijstelling van de ontvangsten door overboekingen naar de beleidsbegroting Hoofdstuk XII en overboekingen naar andere ministeries.

4 Bijlagen

4.1 Verdiepingsbijlage

In de verdiepingsbijlage is per productartikel een meerjarige (voor de volledige looptijd van het fonds) begrotingsmutatietabel op artikelonder deelniveau opgenomen. In deze tabel worden de mutaties vanaf de ontwerpbegroting 2022 weergegeven, waarbij de Miljoenennotamutaties en de overige mutaties 2e suppletoire begroting zijn verbijzonderd. De overige mutaties 2e suppletoire begroting worden in de artikelgewijze toelichting (hoofdstuk 3) conform de normering toegelicht.

'St

CO

O

CN

O

CN

CN

O

CO

o

CN

Toelichting

Artikel 11 Verkenningen,

reserveringen en investeringsruimte

G)

c

‘c

c

5

CM I

S 5

• G) 

  ^ C _

'¦P ®

O CD

00

CN

C\l    CD

<D    v-

00    CN

'St

CO

O

CN

o

co

o

CN

O

CN

O

CN

CN

o

CN

CD

CN

O

CN

LD

CN

O

CN

'St

CN

O

CN

O

CN

CN

CN

O

CN

CD

o

LD

CN

O

r*.

co

O

o

o

co

5

o

o

o

d

o

LD

o

o

o

o

r--

'St

O

O

o

CN

O

o

o

o

CN

O

o

co

O

LD

CN

O

LD

CN

O

LD

CN

00

O)

O

'St

CN

CD

CO

o

o

00

't

CO

r--

CD

O

LD

r--

O

o

'St

CN

CD

O

O

'St

CN

O

o

CN

O

O

CN

O

00

co

CD

LD

CN

i--

o

co co

c\i

CN

'St

O

CD

'St

OO

co

cö

o

o

o

CD

CD

i O O '«t O

00

O

CO

CN

co

CN

o

o

r*.

o

r*.

i LO

i o o

LD

CN

o

<D

o

r>

r>

co

r>

'St

03

CD

LD

'St

03

CD

LD

co

co

'St

'St

'St

'St

I^;

CN

r--

CN

o

o

LD

I

CD

c

CD

CO

c

0

£

.E co

0

E

0

0

co

<

0

>

0

03

co

CN

CN

o

CN

co

cc

>

Q_

03

co

>

c

0

<

o.

o

03

cc

LU

0

Q.

co

D

0

<

0

CO

0

;u

m

03

0

0

o

03 D 0 _c 0 c

o

C/5

d

E >

W 03

C

0 ~ö

m *CD 0

o I

0    C/5

O ®

s ®

i£|

== c X J5 X Q_ X

co §

O CQ

> CL C 0 X ~ £ m ®

03

CC

0

0

0

0

"O

¦g

E

0

-t-¹

o

c

c

0

c

0

o

i

0

0

0

+¦>

3

§ § ¦G d e jé: 0

+- T_

C/3 0

0

0

¦g

>

o

Q.

0

O

£

0

co

0

Q.

cc

CN

CN

o

CM

o

¦O

Q

0

|g

0

-Q

3

03

11 Verkenningen, reserveringen en Totaal investeringsruimte    mutatie 2022    2023    2024    2025    2026    2027    2028    2029    2030    2031    2032    2033    2034    2035    2036

Stand tweede suppletoire wet 2022

artikelonderdeel 11.03 Reserveringen    1.088.0351.178.6071.472.9701.192.2471.288.1021.322.5601.261.3581.442.8001.279.208 919.208 732.208 224.370    117.028 136.216

a>

o

co

LO

N

O

CT>

<£>

«O

O

o>

LO

5 £ ©

c t >

O «5 .E

O

O

o

LO

CM

O

o

o

LO

CM

O

O

O

LO

CM

O

O

O

LO

CM

o

LO

CM

o

N

«O

I

r--

'St

CO

r--

'St

CO

< 0 ö)2

® o ® (/) © .E

CC 0

< X

> "O .2®

cc 0 < >

© o < cc

r--

o

o

o

cd

o

o

od

CM

co cd

LO

I

< CJ

O

LO

CM

O

LO

CM

cd co

o

LO

CM

cd

r--

• O) 

  0

c ^ — 0

r<

co

o

LO

CM

^ 0 O) £5

• = 

  5 3 £ > o

0 o

X

cd

00

0 O) 05 C

E it

II

0

05 05 C 0

• = 

  5

cd

J2 co

c/5 0

E '

'0 0 o !

co

(O

, O i

B c

"O CD

3 2>

0 LO

'E O.

CD CD ö) £

TO ^ O. O

^> c

05 CD

CD © ^ ><

03 "O

II

CD

O ^ ^ O

cc O CO X

CD >-CD TO

E 5 o ^ ^ o

CD O CO X

TO 5

M

E u cc c 15

05 —

O CD

H

o £

.® CQ C —^

O)

.E •05 CD CD > W

⁰ m ^

> CD r-

| 2 §

CC — > TO

c cc

CD o

• O) 

  ^ CD © *-¦5 © .1 & ® 5 © "o d

I o a

o o ©

S EÉ CD

Is v > +- t_ p

co to .E

CD |

CD i© CC

E 5

O ^ ^ o

CD O 05 X

O CL ¦ O. T-

III

+^j o ©

?8ï

£ EÉ CD Is +J >

c/) cc .E

o)

c

CM 'Z

• = 

  s l

« gll

c '+J ^ ._

>2 = 5

CC O) ®    ©

Dl O ® Cl -Q C C

D P- 'E 'C - © c ®

TO > CD ©

TO 5    _*    ©

o = ^ ê F o > .E

® c O)

TT m r-

® -E ^

¦o > $

I S.E

© CM

n*

TO ? ®

• G) 

  ® ö)

.- C

O T-

D

"I Q. i

cc r- i +¦> “¦ | IE E !

'St

CN

CN

CN

CN

O

CO

o

CN

O

CN

O

CN

CN

o

CN

CD

CN

O

CN

LD

CN

O

CN

'St

CN

O

CN

O

CN

CN

CN

O

CN

CD

CD

U

CD

£

.E co

co

O)

o

LD

«O

O)

o>

N

O»

C\l

O)

LD

6

't

O

«O

LD

6

CN

«O

CN

CO

CD

O)

CO

O)

O

LD

CD

O)

o>

N

O»

CN

O)

LD

6

't

O

CD

LD

6

CN

CD

CN

CO

CD

i- ^

0 C

• O) 

  .E

C G

n* « © o P ö)

c

¦—i O 'i_

• - 

  ® ï

g o.

O. _

O O

ra ?!

C 0)

c 0 0

>

+¦>

£ t

"O m C J* 03 ¦= +-

C/)    03

C/)    03

U 0

c o

— £ —

v' V)

x |2

Artikel 12 Hoofdwegennet

CM O

a -5

isa

O. _

¦o ï 0 0

I c

+- o

"O m C J* 03 S +-

C/)    03

O 0

O'S

lil

• = 

  t: ® O 0 >

0 "c 5

® O 3

¦o © ®

i ~ E +- 0 (/) 0 >

to

E

o n

c ^

⁰ s

0 I

® s

> o

ra cm

E S

1È ?

g <