36202 - Belastingplan 2023
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
Dit wetsvoorstel werd op 20 september 2022 ingediend door de minister van Financiën, Kaag1, de staatssecretaris van Financiën, Van Rij2, en de staatssecretaris van Financiën, De Vries3.
Dit voorstel is gebaseerd op de overweging, dat het wenselijk is fiscale maatregelen te treffen die voortvloeien uit de koopkrachtbesluitvorming voor het jaar 2023 en dat het ook in het kader van het fiscale beleid voor het jaar 2023 en volgende jaren wenselijk is in een aantal belastingwetten en enige andere wetten wijzigingen aan te brengen.
Het wetsvoorstel maakt deel uit van het pakket Belastingplan 2023. (Zie de memorie van toelichting.)
Inhoudsopgave
Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Belastingplan 2023)
Bij dit wetsvoorstel werden vijf nota's van wijziging en 45 amendementen ingediend. Bij dit dossier werden in de Tweede Kamer 50 moties en in de Eerste Kamer 19 moties ingediend. (427 stuks)2 |
20 september 2022, voorstel van wet, nr. 2
KST362022 Voorstel van wet |
2 |
20 september 2022, memorie van toelichting, nr. 3
KST362023 Memorie van toelichting |
2 |
21 september 2022, koninklijke boodschap, nr. 1
KST362021 Koninklijke boodschap |
Van deze pagina bestaat een uitgebreide versie met het inleidende gedeelte van de memorie van toelichting, alle documenten in dit dossier, een overzicht van door dit wetsvoorstel gewijzigde wetten, een overzicht van Kamerleden en bewindslieden die bij de behandeling van dit dossier het woord hebben gevoerd en een overzicht van verwante dossiers.
De uitgebreide versie is beschikbaar voor betalende gebruikers van de Parlementaire Monitor van PDC Informatie Architectuur.
Met de Parlementaire Monitor volgt u alle parlementaire dossiers die voor u van belang zijn en bent u op de hoogte van alles wat er speelt in die dossiers. Helaas kunnen wij geen nieuwe gebruikers aansluiten, deze dienst zal over enige tijd de werkzaamheden staken.
- 1.Sigrid Kaag (1961) was van 10 januari 2022 tot 8 januari 2024 minister van Financiën en viceminister-president in het kabinet-Rutte IV. Zij was eerder tot 29 mei 2021 minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en van 25 mei 2021 tot 17 september 2021 minister van Buitenlandse Zaken. Van 31 maart 2021 tot 10 januari 2022 was zij Tweede Kamerlid en in 2020-2023 was zij politiek leider van D66. Mevrouw Kaag was voor haar ministerschap diplomate bij de VN. Sinds januari 2015 was zij VN-coördinator in Libanon en daarvoor onder meer betrokken bij de VN-missie ter vernietiging van chemische wapens in Syrië. Eerder werkte zij onder andere bij de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen en bij UNICEF. Mevrouw Kaag begon haar loopbaan bij Shell en het ministerie van Buitenlandse Zaken. Sinds 2024 is zij namens de VN humanitair- en wederopbouwcoördinator voor Gaza.
- 2.Marnix van Rij (1960) was van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024 staatssecretaris Fiscaliteit en Belastingdienst in het kabinet-Rutte IV. In de periode 2015-2019 was hij Eerste Kamerlid voor het CDA. Hij werd in 1999 na functies in de Wassenaarse gemeentepolitiek voorzitter van het CDA. Was werkzaam in het bedrijfsleven en sinds 1998 senior partner van Ernst & Young. Hield zich als Eerste Kamerlid vooral bezig met belastingwetgeving. In 2020-2021 was hij regeringscommissaris in Sint Eustatius en in 2021 interimvoorzitter van het CDA. Sinds 1 november 2024 is de heer Van Rij plaatsvervangend bewindvoerder bij het IMF.
- 3.Aukje de Vries (1964) is sinds 6 december 2023 lid van de VVD-Tweede Kamerfractie. Eerder was zij dat van 8 november 2012 tot 10 januari 2022. Van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024 was zij staatssecretaris Toeslagen en Douane in het kabinet-Rutte IV. Mevrouw De Vries was in 2011-2012 lid van Provinciale Staten van Fryslân (fractievoorzitter VVD) en daarvoor negen jaar gemeenteraadslid in Leeuwarden. Zij was voorts afdelingsmanager beleidsontwikkeling en projecten bij de gemeente Boarnsterhim. Mevrouw De Vries is voorzitter van de vaste commissie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp en woordvoerder rijksbegroting, internationaal monetair beleid, financiële markten, Koninkrijksrelaties en Wadden.
- 4.Edgar Mulder (1961) is sinds 23 maart 2017 lid van de Tweede Kamerfractie van de PVV. Hij was ruim 30 jaar werkzaam als account- en salesmanager. Daarnaast was hij Statenlid (fractievoorzitter) in Overijssel (2011-2017). In de Tweede Kamer houdt de heer Mulder zich onder meer bezig met arbeidsongeschiktheid en pensioen.
- 5.Folkert Idsinga (1971) is sinds 27 november 2024 lid van de Tweede Kamerfractie van NSC. Eerder was hij dat van 6 december 2023 tot 2 juli 2024. Hij was van 2 juli tot 1 november 2024 staatssecretaris van Financiën (belastingen). Van 31 maart 2021 tot 5 september 2023 was hij Tweede Kamerlid voor de VVD. De heer Idsinga is fiscaal econoom en was partner bij kantoor Baker McKenzie in Amsterdam, gespecialiseerd in belastingrecht. Van 2015 tot en met 2018 was hij voorzitter van de Raad van Bestuur van dat kantoor. De heer Idsinga is woordvoerder financiën en economische zaken van de NSC-fractie.
- 6.Mahir Alkaya (1988) was van 18 januari 2018 tot 6 december 2023 lid van de Tweede Kamerfractie van de SP. Hij was ambtenaar internationale zaken op het ministerie van Economische Zaken. De heer Alkaya woont in Amsterdam en is in Delft opgeleid als industrieel ontwerper. Hij hield zich als Kamerlid bezig met financiën, belastingen en verkeer.
- 7.Romke de Jong (1984) was van 31 maart 2021 tot 6 december 2023 lid van de Tweede Kamerfractie van D66. Hij is eigenaar van een ijsfabriek en van biologisch plantaardig zuivelbedrijf. De heer de Jong was lid van Provinciale Staten van Fryslân, en eerder raadslid in Opsterland. Hij was woordvoerder belastingen, economische zaken, innovatie, toerisme, ruimtevaart en plattelandsgebieden.
- 8.Gronings Tweede Kamerlid voor de PvdA en als zodanig ruim elf jaar een deskundig woordvoerder op het gebied van financiën en volkshuisvesting. Hij was eerder ambtenaar op het ministerie van Financiën en in 2003-2007 lid van Provinciale Staten van Groningen. Verder was hij in Leiden wetenschappelijk onderzoeker naar gedragseconomie en de sociale zekerheid. In 2017-2018 was hij voorzitter van de parlementaire ondervragingscommissie fiscale constructies en van juni 2018 tot oktober 2022 lid van het Presidium. In 2023 werd hij kwartiermaker sociale agenda voor het aardgasgebied, een onderwerp waarmee hij zich ook al als Kamerlid had beziggehouden. Sprak veelal uit het hoofd.
- 9.Inge van Dijk (1975) is sinds 31 maart 2021 lid van de Tweede Kamerfractie van het CDA. Zij was eerder werkzaam bij de Rabobank en wethouder van Gemert-Bakel met portefeuille financiën, economie, verkeer en sport. Tevens was zij voorzitter van het CDA Brabant. Mevrouw Van Dijk houdt zich als Tweede Kamerlid bezig met financiën, rijksuitgaven, economische zaken, binnenlandse zaken (decentraal bestuur, rechtsstaat), sociale zaken en werkgelegenheid en sport.
- 10.Senna Maatoug (1989) was van 31 maart 2021 tot 18 december 2024 Tweede Kamerlid. Tot 27 oktober 2023 was dat voor GroenLinks en sindsdien was zij lid voor GroenLinks-PvdA. Sinds december 2024 is zij wethouder van mobiliteit, klimaat en energie van Utrecht. Mevrouw Maatoug was beleidseconoom op het ministerie van Financiën. Daarvoor was zij universitair docent en economisch beleidsadviseur op het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Als Tweede Kamerlid hield mevrouw Maatoug zich bezig met fiscale zaken, uitvoering en kinderopvang. Verder was zij lid van de parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening.
- 11.Pieter Grinwis (1979) is sinds 31 maart 2021 lid van de Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie. Hij was eerder fractievoorzitter van Christenunie/SGP in de gemeenteraad van Den Haag en beleidsmedewerker van de Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie. De heer Grinwis maakte ook deel uit van de verkiezingsprogrammacommissie voor 2021. Als Tweede Kamerlid houdt hij zich bezig met wonen en ruimtelijke ordening, belastingen, financiën, toeslagen, economische zaken, water, klimaat en energie, landbouw, natuur en voedselkwaliteit en stikstof.
- 12.Lammert van Raan (1962) was van 23 maart 2017 tot 6 december 2023 lid van de Tweede Kamerfractie van de PvdD (Partij voor de Dieren). Hij was werkzaam op het gebied van ICT en docent economie en management en organisatiekunde. De heer Van Raan was verder duo-raadslid in Amsterdam, bestuurslid van het waterschap Amstel, Gooi en Vecht en lid van Provinciale Staten van Noord-Holland. De heer Van Raan hield zich in de Tweede Kamer onder andere bezig met financiën, klimaat, energie, luchtvaart en ICT en privacy. Verder was hij lid van de enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening.
- 13.Derk Jan Eppink (1958) was van 1 september 2023 tot 6 december 2023 lid van de Tweede Kamerfractie van de BBB. Hij stapte over uit de Tweede Kamerfractie van JA21, waar hij sinds 31 maart 2021 lid van was. Daarvoor was hij van 2 juli 2019 tot 31 maart 2021 lid van het Europees Parlement, eerst voor FVD en daarna voor JA21. Eerder was de heer Eppink in 2009-2014 lid van het Europees Parlement namens de Vlaamse partij Lijst-Dedecker. In 2014 was hij kandidaat bij de Europese verkiezingen voor de VVD. De heer Eppink was eerder onder meer redacteur bij NRC Handelsblad en De Standaard en medewerker van Europees commissaris Frits Bolkestein en van Siim Kallas, vicevoorzitter van de Europese Commissie. Ook was hij columnist van De Volkskrant en medewerker van een conservatieve denktank. Als Kamerlid hield hij zich onder meer bezig met buitenlands beleid, defensie, Europese zaken, Koninkijksrelaties, financiën, landbouw, natuur en voedselkwaliteit en infrastructuur en waterstaat.
- 14.Chris Stoffer (1974) is sinds 11 april 2018 lid van de Tweede Kamerfractie van de SGP en sinds 5 september 2023 fractievoorzitter. Sinds augustus 2023 is hij politiek leider van de SGP. De heer Stoffer was directeur netwerkmanagement bij Rijkswaterstaat, een organisatie waar hij daarvoor diverse functies bekleedde. Daarnaast was hij raadslid (fractievoorzitter) in de gemeente Nunspeet. Als Kamerlid houdt hij zich onder meer bezig met het algemene regeringsbeleid, buitenlandse zaken, onderwijs, cultuur, jeugd, infrastructuur en waterstaat, fiscale zaken en digitalisering.
- 15.Laurens Dassen (1985) is sinds 31 maart 2021 lid van de Tweede Kamerfractie van Volt. Hij is fractievoorzitter. Voor de heer Dassen in 2018 fulltime voorzitter van Volt Nederland werd, was hij in diverse functies werkzaam voor ABN AMRO Bank. Behalve met algemeen beleid houdt de heer Dassen zich in de Kamer vooral bezig met binnenlandse zaken, buitenlandse zaken, Europese zaken, infrastructuur en waterstaat en economische zaken en klimaat.
- 16.Voor de LPF, Groep-Van Haga en als eenling actief Tweede Kamerlid. Maakte twee maanden deel uit van de Tweede Kamerfractie van FVD en daarna ruim een jaar van de Groep-Van Haga. Op 2 augustus 2023 ging hij alleen verder als lid-Ephraim. Was bedrijfseconoom en bankier en penningmeester van FVD. Als Kamerlid voor de Groep-Van Haga woordvoerder financiën en rijksuitgaven.
- 17.Pieter Omtzigt (1974) was met korte onderbreking vanaf 3 juni 2003 tot en met 13 mei 2025 lid van de Tweede Kamer. Vanaf 2023 was hij partijleider van het door hem opgerichte Nieuw Sociaal Contract, waarmee hij twintig zetels haalde. Voordien was hij lid van de CDA-fractie, die hij verliet na langdurig aanhoudende frictie. Stond bekend als 'dossiervreter', vooral in de toeslagenaffaire. Zette zich als econometrist verder veel in voor onderwerpen als pensioenen en belastingen. Was daarnaast actief in de Raad van Europa, namens welke hij een schandaal in Malta blootlegde. Trad in 2025 terug, nadat het na meerdere pauzes niet gelukt was te herstellen van een burn-out.
- 18.Carola Schouten (1977) is sinds 10 oktober 2024 burgemeester van Rotterdam. Zij was minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en viceminister-president in het kabinet-Rutte III en van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024 minister voor Armoedebestrijding, Participatie en Pensioenen en viceminister-president in het kabinet-Rutte IV. Van 18 mei 2011 tot 26 oktober 2017 en van 31 maart 2021 tot 10 januari 2022 was mevrouw Schouten Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie. Eerder was zij medewerkster financiën en sociale zaken van de Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie. Zij groeide op in Giessen in het Land van Heusden en Altena. In de Tweede Kamer hield zij zich onder meer bezig met financieel-economische aangelegenheden, sociale zaken, pensioenen en wonen.
- 19.Rob Jetten (1987) is sinds 23 november 2023 voorzitter van de D66-fractie in de Tweede Kamer. Hij is sinds 6 december 2023 Tweede Kamerlid. Daarvoor was hij dat van 23 maart 2017 tot 10 januari 2022. Van 9 oktober 2018 tot 8 maart 2021 en van 25 mei tot 28 september 2021 was hij eveneens voorzitter van D66 in de Tweede Kamer. Van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024 was de heer Jetten minister voor Klimaat en Energie in het kabinet-Rutte IV en van 12 januari tot 2 juli 2024 tevens vicepremier. Eerder was de heer Jetten gemeenteraadslid (fractievoorzitter) in Nijmegen en voorzitter van de Jonge Democraten. Hij werkte bij ProRail als regiomanager bouwmanagement in Noord-Oost Nederland. Bij de verkiezingen van 2017 en 2023 was hij lijsttrekker.
- 20.Margreet de Boer (1964) was van 11 juni 2019 tot 13 juni 2023 Eerste Kamerlid voor GroenLinks. Eerder was zij dat in 2011-2015. Zij is advocaat bij een Amsterdams advocatenkantoor en eigenaar van een adviesbureau op het gebied van emancipatie en recht. Daarvoor was zij onder meer directeur van het Clara Wichmann Instituut, expertisecentrum voor vrouw en recht, voorzitter van het Feministisch Netwerk in GroenLinks en lid van de raad van deelgemeente Amsterdam-West. Van geboorte Friezin en dochter van GroenLinks-senator Wim de Boer. Mevrouw De Boer was voorzitter van de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid en hield zich verder onder meer met het woonbeleid bezig.
- 21.Martin van Rooijen (1942) is sinds 11 juni 2019 lid van 50PLUS-fractie in de Eerste Kamer. Eerder was hij dat in 2015-2017. Hij werd in 1973 als 31-jarige voor de KVP staatssecretaris voor fiscale zaken in het kabinet-Den Uyl. In maart 2017 was de heer Van Rooijen op bijna 74-jarige leeftijd voor de tweede keer Tweede Kamerlid geworden. Eerder, in 1977, kwam via een opvolgersplaats voor het CDA in de Tweede Kamer, maar hij stapte toen na drie jaar over naar het bedrijfsleven. Daarna bekleedde hij diverse managementsfuncties, onder andere bij Shell Nederland, de NAM en NUON, en was partner en consultant bij Coopers & Lybrand. Hij is fractievoorzitter van 50PLUS en sinds 17 juni 2021 politiek leider.
- 22.Peter van der Voort (1964) was van 4 februari 2020 tot 13 juni 2023 Eerste Kamerlid voor D66. Hij is intensivist-internist (klinisch epidemioloog) en hoofd afdeling intensive care van het Universitair Medisch Centrum in Groningen. Tevens is hij hoogleraar in Groningen en hoogleraar en opleidingsdirecteur in Tilburg. De heer Van der Voort woont in het Friese Boksum. In de Eerste Kamer hield de heer Van der Voort zich onder meer bezig met zorg, belastingen en toeslagen en onderwijs.
- 23.Niko Koffeman (1958) is sinds 12 juni 2007 lid van de fractie van de Partij voor de Dieren in de Eerste Kamer. Tot 3 februari was hij dat als fractievoorzitter. Hij is werkzaam op het gebied van reclame en voorlichting en speelde een belangrijke rol als extern adviseur bij campagnes van de SP. Verder was de heer Koffeman voorzitter van de omroepen Nutopia en Llink en medeoprichter van 'De vegetarische slager'. Momenteel is hij betrokken bij Those Vegan Cowboys, dat plantaardige melk produceert.
- 24.Lennart van der Linden (1983) was van 11 juni 2019 tot 13 juni 2023 lid van de Eerste Kamer. Tot 9 december 2020 was hij lid van FVD en sinds 14 december 2020 maakte hij deel uit van de Fractie-Van Pareren (sinds 15 februari 2021 Fractie-Nanninga). De heer Van der Linden is tevens wethouder van Barendrecht voor een lokale partij. Sinds 2018 is hij trainer bij het Nederlands Debat Instituut. In 2021-2022 was hij financieel beleidsadviseur van de gemeente Westvoorne. Eerder was hij werkzaam in de accountancy en control. De heer Van der Linden was voorzitter van de vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat/Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
- 25.Peter Schalk (1961) is sinds 9 juni 2015 Eerste Kamerlid voor de SGP. Tevens is hij fractievoorzitter. De heer Schalk was vijfentwintig jaar bestuurder (Raad van Bestuur) van de Reformatorisch Maatschappelijke Unie, een belangenorganisatie voor werknemers, werkgevers en zelfstandigen die Bijbelse principes als uitgangspunt voor haar activiteiten heeft. Momenteel is hij naast zijn lidmaatschap van de Eerste Kamer werkzaam als zelfstandig adviseur.
- 26.Peter Essers (1957) was van 11 juni 2019 tot 13 juni 2023 Eerste Kamerlid voor het CDA. Eerder was hij dat in de periode 2003-2015. De heer Essers is verder hoogleraar belastingrecht aan de Universiteit Tilburg en redacteur van diverse tijdschriften op fiscaal gebied. In zijn eerste periode als Kamerlid hield hij zich behalve met financiën bezig met economische zaken en hoger onderwijs en was hij voorzitter van de vaste commissie voor Financiën. Dat laatste was hij sinds oktober 2021 opnieuw.
- 27.Paulien Geerdink (1969) is sinds 11 juni 2019 lid van de VVD-Eerste Kamerfractie. Van 21 juni tot 11 oktober 2023 werd zij vanwege medische redenen met tijdelijk verlof. Zij is fiscaal-econoom en organisatie-adviseur. In 2014-2019 was zij directeur van het Noordelijk Belastingkantoor (voorheen Hefpunt). Eerder werkte zij onder meer bij de BMC Groep en was zij zelfstandig adviseur. Mevrouw Geerdink was gemeenteraadslid in Amsterdam en Statenlid in Groningen. Als Eerste Kamerlid houdt zij zich bezig met Europese zaken, financiën, infrastructuur, waterstaat en omgeving en sociale zaken en werkgelegenheid.
- 28.Bastiaan van Apeldoorn (1970) is sinds 9 juni 2015 Eerste Kamerlid voor de SP. Hij is sinds 2018 hoogleraar mondiale politieke economie en geopolitiek aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Eerder was de heer Van Apeldorn wetenschappelijk onderzoeker in onder meer Florence en Keulen. Hij doet onder meer onderzoek naar internationale politieke elites en globalisering. De heer Van Apeldoorn houdt zich in de Eerste Kamer onder meer bezig met financiën, onderwijs, Europese Zaken, defensie en buitenlandse zaken. Hij is voorzitter van de vaste commissie voor Europese Zaken.
- 29.Gom van Strien (1951) is sinds 7 juni 2011 Eerste Kamerlid voor de PVV. Hij was directeur van de faculteit diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht en algemeen directeur van Universiteit Utrecht Holding BV. Hij is voorzitter van de Eerste Kamercommissie voor de Verzoekschriften. De heer Van Strien is financieel woordvoerder van de PVV-fractie. In november 2023 was hij twee dagen 'verkenner' in de kabinetsformatie.
- 30.Ferd Crone (1954) is sinds 13 juni 2023 lid van de gezamenlijke PvdA/GroenLinks-fractie in de Eerste Kamer. Hij was sinds 11 juni 2019 lid van de PvdA-Eerste Kamerfractie. Hij was eerder in de periode 1994-2007 Tweede Kamerlid en van november 2007 tot juli 2019 burgemeester van Leeuwarden. De heer Crone was onderzoeker bij de Universiteit van Amsterdam, bestuurder van de Vervoersbond FNV en beleidsmedewerker milieubeleid bij die vakbond. Als Tweede Kamerlid hield de heer Crone zich bezig met financiën en energievraagstukken. In de Eerste Kamer houdt hij zich bezig met economische zaken en klimaat.
- 31.Henk Otten (1967) was van 11 juni 2019 tot 13 juni 2023 lid van de Eerste Kamer. Hij stond bij de Eerste Kamerverkiezingen in 2019 als eerste op de lijst van Forum voor Democratie, maar werd in juli 2019 uit de partij gezet. Met Jeroen de Vries vormde hij de Fractie-Otten. Sinds oktober 2019 was hij voorzitter van de partij Groep Otten, die in 2020 enige tijd opging in de Partij voor de Toekomst. De heer Otten is directeur van m/s2 capital en was lid van het partijbestuur van FVD. De heer Otten heeft een achtergrond in de bedrijfseconomie en het financieel beheer.
- 32.Ton Raven (1957) was van 19 januari 2021 tot 13 juni 2023 lid (en voorzitter) van de Eerste Kamerfractie van de OSF. Hij was wethouder van Sittard-Geleen en eerder van Geleen en was sinds 1990 actief in de lokale politiek. De heer Raven had bedrijven op het gebied van ICT en duurzame energie en was verder onder meer actief bij lokale omroepen en in de plaatselijke sportwereld.
- 33.Karien van Gennip (1968) was van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024 minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het kabinet-Rutte IV. Van 5 september 2023 tot 2 juli 2024 was zij tevens vicepremier. Eerder was zij in de kabinetten-Balkenende II en III staatssecretaris van Economische Zaken. In 2006-2008 was zij Tweede Kamerlid voor het CDA. Zij begon haar loopbaan bij adviesbureau McKinsey en was vervolgens directeur bij de Autoriteit Financiële Markten. Als Tweede Kamerlid was zij woordvoerster buitenlandse zaken. Dochter van CDA-ideoloog Jos van Gennip en de eerste die als in functie zijnde bewindspersoon moeder werd.
- 34.Dion Graus (1967) is sinds 30 november 2006 lid van de Tweede Kamerfractie van de PVV. Hij was presentator van een dierenprogramma op de commerciële zender TV Limburg. De heer Graus heeft als woonplaats Heerlen. Hij houdt zich in de Tweede Kamer vooral bezig met midden- en kleinbedrijf, luchtvaart, mainports, banken en financieel toezicht. De heer Graus was lid van de parlementaire onderzoeks- en enquêtecommissie kredietcrisis.