Europese Raad 10-11 maart 2022 (Informele Top)

Bron: The Council of the European Union

Op 10 en 11 maart kwamen de Europese regeringsleiders en staatshoofden fysiek bijeen in het Franse Versailles voor een informele Europese Raad¹. Dit gebeurde tegen de achtergrond van de Russische inval in Oekraïne. De gevolgen van deze oorlog stonden dan ook centraal tijdens de top.

Onderwerpen als verdergaande Europese samenwerking op het gebied van Defensie en de opvang van vluchtelingen zijn besproken, als ook de sancties van de EU tegen Rusland. Verder is gesproken over de wens van Oekraïne om lid te worden van de EU.

Namens Nederland nam premier Rutte² deel aan deze informele top, die georganiseerd werd door het Frans voorzitterschap³ en voorgezeten door Charles Michel⁴. Vanuit de Europese Commissie namen Commissievoorzitter Von der Leyen⁵ en Hoge Vertegenwoordiger voor het buitenlands en defensiebeleid Borrell⁶ deel.

Russische militaire agressie tegen Oekraïne

De regeringsleiders veroordelen de Russische agressie en acties van het medeplichtige Belarus. Ze verklaren steun voor het onderzoek van het Internationaal Strafhof en dringen aan op de beveiliging van nucleaire installaties in Oekraïne. De landen zijn bereid verdere sancties op te leggen.

De EU en lidstaten zullen steun blijven verlenen aan Oekraïne, ook voor de wederopbouw. Oekraïense vluchtelingen krijgen tijdelijke bescherming. Hiervoor worden financiële middelen beschikbaar gesteld.

Toetreding Oekraïne tot de Europese Unie

De leiders erkennen de Europese aspiraties van Oekraïne en hebben de Commissie verzocht advies uit te brengen over het EU-lidmaatschap van het land. Ze hebben zich niet uitgesproken voor versnelde toetreding van het land. In afwachting van het advies van de Commissie willen de landen de banden met Oekraïne wel verder aanhalen.

Moldavië en Georgië

De Raad heeft ook gevraagd of de Europese Commissie advies uit kan brengen over de verzoeken tot EU-lidmaatschap van Moldavië en Georgië.

Versterking defensiecapaciteiten

De regeringsleiders willen meer investeren in defensie en technologie en gaan samenwerking tussen lidstaten versterken. Daarnaast willen ze zich ook beter voorbereiden op hybride aanvallen en desinformatie. Ook willen ze de defensiedimensie van ruimtevaart versterken. Ze verzoeken de Commissie om met voorstellen te komen.

Vermindering energieafhankelijkheid

De leiders willen de afhankelijkheid van Russisch gas en fossiele brandstoffen zo snel mogelijk afbouwen. Dit willen ze onder meer doen door de afhankelijkheid van fossiel in het algemeen af te nemen, waarbij lidstaten zelf ruimte moeten hebben een alternatief te kiezen. Ze verzoeken de Commissie om met een plan te komen om de leveringszekerheid en betaalbare gasprijzen te kunnen garanderen.

Het leggen van een stevigere economische basis

De afhankelijkheid van andere landen moet afnemen in meer sectoren. De Raad heeft een aantal sectoren aangewezen die cruciaal zijn voor deze strategie, waaronder kritische grondstoffen, digitale technologie en voedsel. Ook willen ze meer investeringen stimuleren.

• 1. 

  De Europese Raad bestaat uit de regeringsleiders of staatshoofden van de 27 lidstaten van de Europese Unie, de vaste voorzitter en de voorzitter van de Europese Commissie. Alleen de regeringsleiders of staatshoofden hebben stemrecht tijdens de vergaderingen. De Europese Raad heeft geen wetgevingstaak, maar stelt wel de politieke richting van de EU vast.
   
• 2. 

  Mark Rutte (1967) is sinds 1 oktober 2024 secretaris-generaal van de NAVO. Hij was van 14 oktober 2010 tot 2 juli 2024 minister-president en minister van Algemene Zaken. Sinds 2006 was hij politiek leider van de VVD. In 2006-2010 was de heer Rutte fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer. Hij was van 17 juni 2004 tot 28 juni 2006 staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap belast met wetenschapsbeleid, beroepsonderwijs en studiefinanciering. Daarvoor was hij bijna twee jaar staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid belast met onder andere volksverzekeringen, bijstand en arbeidsomstandigheden. De heer Rutte was eerder voorzitter van de JOVD en manager bij een werkmaatschappij van Unilever.
   
• 3. 

  Van 1 januari tot en met 30 juni 2022 vervulde Frankrijk het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Hiermee volgde het land Slovenië op. Met het Franse voorzitterschap begon ook een nieuwe trojka. Frankrijk werd op 1 juli opgevolgd door Tsjechië, waarna aansluitend Zweden aan de beurt is.
   
• 4. 

  Charles Michel (1975) is vanaf 1 december 2019 vaste voorzitter van de Europese Raad. Van 11 oktober 2014 tot en met 27 november 2019 was hij minister-president van België. Hij was leider van de Waalse liberalen en was eerder minister van Ontwikkelingssamenwerking (2007-2011). Charles Michel, zoon van oud-minister en oud-eurocommissaris Louis Michel, werd in 1999 op 23-jarige leeftijd Kamerlid. Hij was verder minister in de Waalse regering en burgemeester van Waver.
   
• 5. 

  Dr. Ursula von der Leyen (1958) is vanaf 1 december 2019 voorzitter van de Europese Commissie. Zij is opgeleid tot arts en was werkzaam in een Vrouwenkliniek en als docent. Namens de CDU begon zij haar politieke loopbaan in de Landsdag en regering van Neder-Saksen. In 2009 werd zij Bondsdaglid en minister in het kabinet-Merkel. Achtereenvolgens was zij minister van Gezin en Jeugd, Arbeid en Sociale Zaken, en sinds 2013, van Defensie.
   
• 6. 

  Josep Borrell Fontelles (1947) is sinds 1 december 2019 Hoge Vertegenwoordiger voor buitenlands beleid en veiligheid en vicevoorzitter van de Europese Commissie (commissaris voor een sterker Europa in de wereld). De Spanjaard Borrell is sociaaldemocraat en was minister van Openbare Werken en Vervoer onder Felipe Gonzalez. In 2004-2007 was hij voorzitter van het Europees Parlement en in 2018 werd hij minister van Buitenlandse Zaken. Hij is opgeleid als ingenieur en econoom en was onder meer hoogleraar.
   
• 7. 

  In de Europese Raad, ook wel de Europese top genoemd, komen de regeringsleiders van alle lidstaten van de Europese Unie bij elkaar. Ook de Hoge Vertegenwoordiger is aanwezig bij deze bijeenkomsten en doorgaans ook de voorzitter van de Europese Commissie. De Europese Raad stelt onder meer de algemene politieke richting van de EU vast.