Platformbedrijven moeten werknemers hetzelfde behandelen als ieder ander bedrijf - Hoofdinhoud

Door Agnes Jongerius op 8 december 2021 Delen

Twee jaar later dan gepland presenteert de Europese Commissie morgen eindelijk het wetsvoorstel over platformwerk. In die Europese richtlijn is mijn langgekoesterde wens opgenomen. Namelijk de aanname dat het platformbedrijf in principe de werkgever is van een platformwerker, mét omkering van de bewijslast.

Als het van de Europese Commissie afhangt zijn alle platformwerkers binnenkort gewoon werknemer. Chauffeurs van Uber; koeriers van Deliveroo; schoonmakers van Helpling of horecamedewerkers van Temper zijn 100% afhankelijk van het platform. Die moeten hen dan ook fatsoenlijk in dienst nemen. Het Europese voorstel maakt een einde aan schijnzelfstandigheid in de platformeconomie.

Platformwerkers krijgen straks bijvoorbeeld verlof bij ziekte of een uitkering als ze werkloos raken. Dat scheelt iedereen die in de platformeconomie werkt een hele hoop onzekerheid.

De bewijslast omdraaien

We draaien ook de bewijslast om. Zo kunnen echte zelfstandigen gewoon hun gang gaan, maar zijn alle andere platformwerkers wel beschermd. Platformwerkers zijn dan in de regel gewoon werknemer en hoeven niet steeds individueel hun rechten op te eisen via een rechtszaak.

Het Europese voorstel maakt een einde aan schijnzelfstandigheid in de platformeconomie

Het is een gevecht van lange adem. In 2019 stond ik naast de Uber-chauffeurs te demonstreren voor hun Europese hoofdkantoor in Amsterdam, nu gloort er een sprankje licht aan de horizon. Als je een beetje fatsoen hebt, wentel je simpelweg niet al je risico’s op platformwerkers af.

Een algoritme als baas

Toch is dit wetsvoorstel niet perfect. Ik maak me nog steeds veel zorgen over de aansturing van werknemers door algoritmes. Om tegemoet te komen aan de wensen van de platformbedrijven, heeft de Europese Commissie dit in het voorstel opgenomen. Dit maakt het mogelijk om eenzijdig arbeidsvoorwaarden van platformwerkers aan te passen.

Als we dit niet voor eens en altijd goed regelen, dan is straks niet een mens, maar een algoritme je baas

Als we toestaan dat automatische computerprogramma’s mensen kunnen ontslaan zonder tegenspraak, of zomaar je werktijd kunnen veranderen, dan verliezen mensen grip op hun leven. Voor die beslissingen moet een werkgever gewoon om tafel met een werknemer, dat mag een computer niet doen.

Als we dit niet voor eens en altijd goed regelen, dan is straks niet een mens, maar een algoritme je baas. Het kan zich als een olievlek door de rest van de economie verspreiden. Als dit het nieuwe arbeidsmarktmodel wordt, krijgen straks ook bouwvakkers, kantoormedewerkers of vrachtwagenchauffeurs hiermee te maken. Dat moeten we voorkomen.

Dezelfde regels voor iedereen

Net als bij ieder ander bedrijf moeten voor platformbedrijven dezelfde arbeidsregels gelden. Aan de Ubers, Helplings en Deliveroo’s zeg ik: betaal sociale premies, respecteer het ontslagrecht en houd je aan de wetten en regels. Dat zorgt voor een eerlijk speelveld voor alle bedrijven, het garandeert werknemersrechten en de samenleving draait niet op voor de risico’s.