Kabinet-Rutte III recordhouder langstdurende demissionaire status

DEN HAAG (PDC) - Kabinet-Rutte III¹ heeft sinds vandaag voor de langste periode sinds de Tweede Wereldoorlog de status demissionair. Het kabinet trad af op 15 januari 2021, waarmee er inmiddels 273 dagen verstreken zijn. Rutte III heeft hiermee het record van kabinet-Den Uyl² ingehaald, dat van 22 maart 1977 tot en met 18 december 1977 demissionair was, een periode van 272 dagen.

Rutte III bood op 15 januari dit jaar haar ontslag aan, vanwege de harde conclusies van het parlementair onderzoek kinderopvangtoeslag. Aangezien er op 17 maart al nieuwe Tweede Kamerverkiezingen gepland stonden, werd er besloten om niet gelijk al nieuwe verkiezingen uit te schrijven.

De kabinetsformatie die op deze verkiezingen volgde, loopt bovendien bijzonder stroef. Alleen de formatie van kabinet-Rutte III duurde met 225 dagen tot nu toe langer. Aangezien er nu al 211 dagen wordt geformeerd is het niet ondenkbaar dat ook dit record binnenkort sneuvelt.

Langdurende demissionaire statussen komen vaker voor, maar zijn historisch gezien wel meer uitzondering dan de regel. Na demissionair kabinet-Den Uyl hebben ook de kabinetten-Rutte II en Balkenende I en IV lang de demissionaire status gehad, met respectievelijk 225, 222 en 235 dagen. Het kortste naoorlogse demissionaire kabinet was Balkenende II met slechts 7 dagen.

Top 5 langstzittende demissionaire kabinetten:

Bron: PDC

• 1. 

  Dit kabinet van VVD, D66, CDA en ChristenUnie kwam na de tot dan langste formatie sinds 1945 tot stand. Zeven maanden na de verkiezingen van 15 maart 2017 stond er een opvolger van het kabinet-Rutte II op het bordes. Voor premier Mark Rutte was het de derde keer dat hij een kabinet leidde. Het kabinet bood op 15 januari 2021 ontslag aan, vanwege de harde conclusies van het parlementair onderzoek kinderopvangtoeslag. Hiermee werd het kabinet, en de leden hiervan, demissionair. Deze demissionaire periode zou 360 dagen duren, een record.
   
• 2. 

  Dit kabinet wordt beschouwd als het meest links-progressieve kabinet uit de parlementaire geschiedenis. Het kwam tot stand na de moeizame formatie die volgde op de verkiezingen van 1972 en was de opvolger van de kabinetten-Biesheuvel I en II. Het bestond uit bewindslieden van de PvdA, D'66, PPR, KVP en ARP onder leiding van PvdA'er Joop den Uyl.
   
• 3. 

  Dit kabinet werd gevormd na de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2006. Het was tot 23 februari 2010 een coalitie van CDA, PvdA en ChristenUnie en daarna van CDA en CU. Het trad op 22 februari 2007 aan als opvolger van het kabinet-Balkenende III. Motto van het kabinet was 'Samen werken, samen leven'.
   
• 4. 

  Dit kabinet werd door VVD en PvdA gevormd na de Tweede Kamerverkiezingen van 12 september 2012. VVD-leider Mark Rutte werd voor de tweede keer premier. Onder leiding van informateurs Wouter Bos en Henk Kamp wisten de coalitiepartijen hun grote onderlinge verschillen te overbruggen. De formatie van het kabinet-Rutte II was één van de snelste kabinetsformaties ooit.
   
• 5. 

  Na acht jaar 'paars' (de kabinetten Kok I en Kok II) trad in 2002 een centrumrechtse coalitie aan van CDA en VVD samen met nieuwkomer LPF (de Lijst Pim Fortuyn). De enorme winst van deze nieuwe partij (26 zetels) bij de Tweede Kamerverkiezingen van 15 mei 2002 maakte een kabinet zonder deze partij bijna onmogelijk. CDA-leider Jan-Peter Balkenende werd de nieuwe premier.