Europese Raad 5-6 oktober 2021 (Informeel, Westelijke Balkantop) - Hoofdinhoud

Bron: The Council of the European Union

Op 6 oktober 2021 kwamen de Europese regeringsleiders en staatshoofden fysiek bijeen voor de Westelijke Balkantop in Slovenië. De top is georganiseerd door het Sloveens voorzitterschap i dat het uitbreidingsbeleid als prioriteit stelt. Centraal stond dan ook de relatie tussen de EU en de landen in de westelijke Balkan en de mogelijke toetreding van die landen tot de EU in het bijzonder. De regeringsleiders bespraken de voortzetting van investeringen in de regio, de aanpak van de coronacrisis en verdere samenwerking op de gebieden economie, politiek en veiligheid.

De belangrijkste conclusie van de top was dat zowel de EU als de Westelijke Balkanlanden hun keuze voor 'het Europese perspectief van de Westelijke Balkan' herbevestigden. De EU-landen deden echter geen concrete toezeggingen over het tijdsbestek van de toetreding tot de Unie. Daarnaast gaven de partners aan de samenwerking op het gebied van pandemiebestrijding, economie, politiek en veiligheid uit te breiden.

Voorafgaand aan de top hebben de EU-regeringsleiders i op 5 oktober informeel gedineerd. Daar is de inzet voor de top zelf besproken, maar passeerden ook onderwerpen als migratie, de strategische autonomie van de EU en de stijgende energieprijzen de revue.

Toetreding tot de Europese Unie

Concrete toezeggingen over het tijdsbestek waarin de toetreding van de landen op de Westelijke Balkan (Albanië, Bosnië en Herzegovina, Servië, Montenegro, Noord-Macedonië en Kosovo) tot de EU plaats moet vinden, werden niet gedaan. De regeringsleiders spraken uit ingenomen te zijn met de inspanningen van de partners op de Balkan en bevestigden de inzet voor het uitbreidingsproces. De Balkanlanden herhaalden op hun beurt achter de Europese waarden en beginselen te staan en bereid te zijn de noodzakelijke hervormingen uit te voeren. Verklaard werd dat EU-steun afhankelijk zal blijven van tastbare vooruitgang op het gebied van de rechtstaat en sociaal-economische hervormingen.

Covid-19

De partners wezen tijdens de top op het feit dat de EU-lidstaten de Westelijke Balkanlanden tijdens de pandemie bij hebben gestaan met gezondheids- en sociaal-economische steun voor een waarde van ruim 3 miljard euro. Afgesproken is dat die steun voortgezet zal worden en dan met name wat betreft de levering van vaccins. De EU bood aan de Westelijke Balkanlanden te helpen om de vaccinatiegraad voor het einde van het jaar te verhogen tot een niveau dat vergelijkbaar is met het EU-gemiddelde.

Economisch en investeringsplan

De EU benadrukte nogmaals dat het voor de komende 7 jaar een totaalbedrag van 30 miljard euro beschikbaar maakt in het kader van het economisch investeringsplan (EIP). Dit bedrag moet de Westelijke Balkan helpen bij onder meer de groene en digitale transitie, het bevorderen van duurzame connectiviteit en de samenwerking met de EU op het gebied van economie en klimaat te versterken. Eveneens is afgesproken de roamingkosten tussen de EU en de Westelijke Balkan te verlagen.

Samenwerking op politiek en veiligheidsgebied

De EU sprak de verwachting uit dat de Westelijke Balkanlanden zich volledig aan zullen sluiten bij het gemeenschappelijjk buitenlands en veiligheidsbeleid (GBVB). Daarnaast verklaarden de partners nauwer samen te gaan werken op het gebied van cyberveiligheid en desinformatie en ook migratiebeheer wordt gezien als een gezamenlijke uitdaging. De EU riep ook op tot intensivering van de samenwerking om de georganiseerde misdaad, terrorisme en radicalisering te bestrijden. Ten slotte verklaarden de partners de politieke dialoog nieuw leven in te blazen en te versterken.

De huidige kandidaat-lidstaten op de Balkan waarmee onderhandelingen worden gevoerd zijn:

De huidige potentiėle of aspirant kandidaat-lidstaten op de Balkan zijn: