Ons plan om de wooncrisis en klimaatverandering aan te pakken. - Hoofdinhoud

Komende week is het Prinsjesdag en presenteert het kabinet de begroting voor 2022. Daarna zullen de Algemene Politieke Beschouwingen volgen, waarin de hoofdlijnen van het kabinetsbeleid worden besproken door alle partijleiders. Maar omdat het kabinet al maanden demissionair is, gebeurt er aan de grote urgente problemen waar Nederland voor staat weinig.

Het kabinet doet al maanden niets en bovendien wordt er na maanden niet eens onderhandeld over een nieuw kabinet. PvdA en GroenLinks weigeren om zich neer te leggen bij weer een jaar stilstand en presenteren daarom vandaag twee plannen; één voor de wooncrisis en één voor de klimaatcrisis.

PvdA en GroenLinks presenteren twee plannen; één voor de wooncrisis en één voor de klimaatcrisis.

PvdA en GroenLinks willen niet dat Nederland de dupe is van een kabinet dat al lang over haar houdbaarheidsdatum heen is. Als het kabinet niets doet, dan kan er pas in 2023 geld worden vrijgemaakt. Dat betekent dat woningzoekenden nog 1,5 jaar extra moeten wachten. Het betekent ook dat er voor klimaat de komende 1,5 jaar veel te weinig gebeurt, terwijl de komende jaren cruciaal zijn als we de opwarming van de aarde willen beperken tot 1,5 graad. Maar in tegenstelling tot het kabinet is de Tweede Kamer wel missionair en kan het kabinet dwingen om voor noodzakelijke problemen dit jaar nog geld vrij te maken voor de aanpak van deze crises.

Aanpak wooncrisis

Het is wooncrisis. 15 duizend mensen gingen vorige week de straat op om te laten horen dat het zo niet langer kan. We komen honderdduizenden woningen tekort. Dertigers wonen bij hun ouders op zolder, gescheiden stellen blijven noodgedwongen in hetzelfde huis wonen, gezinnen bivakkeren op campings. De dakloosheid is de afgelopen jaren verdubbeld. Beleggers overbieden starters en nemen onze wijken over. Jongeren en singles zijn inmiddels de helft van hun inkomen kwijt aan huur.

PvdA en GroenLinks kiezen voor bewoners boven beleggers.

Terwijl de formatie vastloopt, worden de problemen van starters, huurders en woningzoekenden groter. Wonen is een grondrecht, dat laat je niet aan de markt. Huizen zijn om in te wonen, niet om te verzamelen. PvdA en GroenLinks kiezen voor bewoners boven beleggers. Daar kunnen we volgend jaar mee beginnen. Daarom doen we de volgende voorstellen: we schaffen de verhuurdersheffing af zodat woningbouwcorperaties weer meer kunnen bouwen, we investeren 450 miljoen in de leefbaarheid van wijken en we voeren een huisjesmelkersboete in.

Meer betaalbare huurwoningen (afschaffen verhuurderheffing). Woningbouwcorporaties betalen in Nederland een verhuurderheffing. Die is in 2013 ingevoerd en bedoeld om de schatkist te spekken tijdens de financiële crisis. Het gevolg was dat woningcorporaties veel minder geld hadden om nieuwe huizen mee te bouwen. Door de verhuurderheffing af te schaffen, kunnen woningcorporaties de huren verlagen, meer betaalbare huurwoningen bouwen en investeren in verduurzaming.

Meer geld voor leefbaarheid van wijken en buurten. Vorig jaar werd er 450 miljoen euro is geïnvesteerd in de leefbaarheid van wijken en buurten. Het geld wordt ingezet voor het opknappen woningen en investeringen in leefbaarheid, in samenwerking met woningcorporaties. Bedoeling was dat er dit jaar een missionair kabinet zou zitten dat dit volkshuisvestingsfonds door zou zetten. De problemen in de wijken worden immers eerder groter dan kleiner. De leefbaarheid staat onder druk. Wij willen dat ook volgend jaar het volkshuisvestingsfonds wordt gevuld.

Huisjesmelkersboete. Voor veel huurwoningen geldt een maximale huurprijs. Die wordt bepaald door een puntenstelsel. Huisjesmelkers vragen massaal hogere huren dan toegestaan. Uit onderzoek blijkt dat het bij studentenwoningen vaak om 100 euro per kamer gaat. Daar staat nu geen boete op. Als huisjesmelkers worden betrapt, hoeven ze alleen het verschil terug te betalen. Met een huisjesmelkersboete zetten we een sanctie op het uitmelken van huurders.

Aanpak klimaat

In 38 landen in de wereld is de klimaatnoodtoestand uitgeroepen. Bijvoorbeeld in Bangladesh, Japan en Frankrijk. Ook de Verenigde Naties heeft landen hier ook toe opgeroepen. PvdA en GroenLinks willen dat ook Nederland de klimaatnoodtoestand uitroept. Dat betekent dat er een Klimaat-OMT moet komen, dat de minister van Economische Zaken en Klimaat extra macht krijgt en dat er een extra kolencentrale dicht gaat. Bovendien moeten de subsidies voor grote vervuilers worden afgebouwd. Met de opbrengsten helpen we werknemers aan nieuw werk.

PvdA en GroenLinks willen dat ook Nederland de klimaatnoodtoestand uitroept.

Klimaat-OMT. De klimaatcrisis moet met veel meer urgentie worden aangepakt. Daarom moet er naar het voorbeeld van het OMT ook een Klimaat OMT komen, of een Climate Management Team (CMT) van wetenschappers. Als het om het klimaat gaat, verzint de regering telkens smoesjes om wetenschappelijke adviezen te negeren en de vervuilende economie in stand te houden. Dat moet afgelopen zijn. Het wordt hoog tijd dat we veel beter gaan luisteren naar klimaatwetenschappers.

Doorzettingsmacht minister Economische Zaken en Klimaat. De minister van Klimaat krijgt in het nieuwe kabinet doorzettingsmacht bij alle kabinetsplannen die niet in lijn zijn met de klimaatdoelen. Dat kun je vergelijken met de minister van Financiën. Als een andere minister iets wil doen dat extra geld kost, dan kan dit niet zonder overleg met de minister van Financiën. In de toekomst zal een minister die iets wil doen dat voor extra CO2 uitstoot zorgt dat moeten overleggen met de minister van Klimaat. Net zoals de begroting op orde moet blijven, moet de CO2-balans ook op orde blijven.

Kolencentrale sluiten. De kolencentrales hebben dit jaar meer gedraaid dan vorig jaar. Het gebruik wordt de komende jaren afgebouwd, maar er moet meer gebeuren. We willen daarom dat er zo snel mogelijk nog een kolencentrale wordt gesloten.

Afbouwen fiscale subsidies voor grote vervuilers. Al in 2018 is een GroenLinks motie aangenomen die de regering verzoekt fiscale prikkels die Nederlandse klimaatdoelen tegenwerkt af te bouwen. Deze prikkels zijn inmiddels wel in kaart gebracht, maar er is nog geen beleid om deze prikkels daadwerkelijk af te bouwen. Het gaat om vele miljarden per jaar.

Werkgarantiefonds. Met de opbrengsten kunnen we investeren in een werkgarantiefonds. Werknemers die hun werk dreigen te verliezen, komen niet werkloos thuis te zitten. Bijvoorbeeld als een kolencentrale gaat sluiten. We begeleiden ze actief naar nieuw werk, met doorbetaling van het salaris. Werkgevers, vakbonden en de overheid moeten daarvoor de handen ineen slaan. De opbrengsten gebruiken we ook om te investeren in nieuwe, groene banen.