Notulen ministerraad over toeslagenaffaire openbaar gemaakt

DEN HAAG (PDC) - Maandagavond zijn de notulen van discussies binnen de ministerraad¹ over de toeslagenaffaire² van 26 april 2019 openbaar gemaakt.

Deze zeer ongebruikelijke stap zet het demissionaire kabinet vanwege de ophef onder Kamerleden³ over een reconstructie van RTL Nieuws. Volgens deze reconstructie heeft het kabinet in 2019 bewust de Tweede Kamer⁴ informatie onthouden, dit is in strijd met het inlichtingenrecht van de Tweede Kamer⁵.

Het betrof hier volgens RTL Nieuws informatie over Kamerleden die bij de toeslagenaffaire betrokken waren, een zeer gevoelig onderwerp in Den Haag. Vanwege de ophef die hierdoor ontstond, besloot het kabinet tot openbaarmaking van de notulen. Dit is een zeer zeldzame stap. Deze notulen waren eerder wel gedeeld met de parlementaire ondervragingscommissie⁶. Dit was in overeenstemming met de aanwijzingen inzake aangelegenheden van de ministerraad en onderraden.

Bron: RTL Nieuws, NOS, Tweede Kamer, Rijksoverheid

• 1. 

  De ministerraad is de vergadering van alle ministers onder leiding van de minister-president. Alle ministers, ook de ministers zonder portefeuille, maken deel uit van de ministerraad en hebben daarin stemrecht. Staatssecretarissen hebben alleen toegang als zij zijn uitgenodigd. In de ministerraad wordt overlegd over het algemene regeringsbeleid. De leden dragen hiervoor een collectieve verantwoordelijkheid.
   
• 2. 

  Op 15 januari 2021 boden de ministers en staatssecretarissen van het kabinet-Rutte III hun ontslag aan naar aanleiding van de kritiek in het rapport van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK). Minister-president Rutte en de overige bewindslieden aanvaardden met hun ontslag de politieke medeverantwoordelijkheid voor het falend overheidsbeleid dat leidde tot duizenden gedupeerde en niet gehoorde ouders.
   
• 3. 

  De Tweede Kamer bestaat uit 150 parlementariërs: volksvertegenwoordigers die op basis van evenredige vertegenwoordiging voor een periode van in principe vier jaar worden gekozen via de kandidatenlijst van een politieke partij. Zij controleren de regering en treden op als medewetgevers.
   
• 4. 

  Nederland heeft een parlementair stelsel met twee Kamers, die echter in hoge mate een zelfde positie hebben. Zo stemmen ze over alle wetsvoorstellen en begrotingen. Wel heeft de Tweede Kamer meer rechten dan de Eerste Kamer. Zij beschikt over het recht van initiatief en het recht van amendement.
   
• 5. 

  Een belangrijke taak van de Tweede Kamer is het beoordelen van besluiten van het kabinet (en van individuele bewindspersonen) en van voorgenomen beleid. Bij die controlerende taak wordt gebruikgemaakt van het recht op inlichtingen, een recht dat ieder individueel Tweede Kamerlid heeft en dat is vastgelegd in de Grondwet. De regering is verplicht om ieder individueel Kamerlid de inlichtingen te geven waar hij of zij om vraagt. Alleen als het belang van de staat in het geding is, mag de regering weigeren de informatie te verschaffen. Via het recht van onderzoek kan de Kamer zelf een nader onderzoek instellen.
   
• 6. 

  Deze tijdelijke Tweede Kamercommissie deed onderzoek naar de wijze waarop vermeende fraude met kinderopvangtoeslagen is aangepakt. Doel was inzicht te krijgen in de mate waarin bewindspersonen betrokken waren bij opstellen van deze aanpak en afwisten van de misstanden die de aanpak als gevolg had. Op 17 december 2020 presenteerde de onderzoekscommissie haar eindrapport.