Memorie van toelichting - Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2021 (Zesde incidentele suppletoire begroting inzake Coronamaatregelen) - Hoofdinhoud

Deze memorie van toelichting i is onder nr. 2 toegevoegd aan wetsvoorstel 35815 - Zesde incidentele suppletoire begroting Volksgezondheid, Welzijn en Sport 2021 (Coronamaatregelen) i.

Officiële titel	Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2021 (Zesde incidentele suppletoire begroting inzake Coronamaatregelen); Memorie van toelichting; Memorie van toelichting
Document­datum	23-04-2021
Publicatie­datum	23-04-2021
Nummer	KST358152
Kenmerk	35815, nr. 2
Externe link	origineel bericht
Originele document in PDF

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 2020-

2021

35 815

Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2021 (Zesde incidentele suppletoire begroting inzake Coronamaatregelen)

Nr. 2

MEMORIE VAN TOELICHTING

A ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2021 wijzigingen aan te brengen in:

de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport;

Normaliter wordt nieuw beleid in uitvoering genomen nadat de Staten-Generaal de begrotingswet heeft geautoriseerd. Aangezien uitvoering van de spoedeisende maatregelen die in deze zesde incidentele suppletoire begroting zijn opgenomen in het belang van het Rijk zijn, en niet kan wachten tot formele autorisatie van beide Kamers der Staten-Generaal, zal het kabinet de uitvoering van de maatregelen starten. Hiermee wordt gehandeld conform artikel 2.27, tweede lid, van de Comptabiliteitswet 2016. Voor de indiening van deze Incidentele suppletoire begroting is uw Kamer vooraf geïnformeerd via de Stand van zaken brief COVID-19 van 23 maart 2021 (Kamerstukken II, 2020/21, 25295, nr. 1063) en de Stand van zaken brief COVID-19 van 13 april 2021 (Kamerstukken II, 2020/21, 25295, nr. 1105).

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,

H.M. de Jonge

kst-35815-2 ISSN 0921 - 7371 's-Gravenhage 2021

B ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE BEGROTINGSARTIKELEN

• 1. 

  Leeswijzer

Uitgangspunt bij de tabel budgettaire gevolgen van beleid is dat per artikel de beleidsmatige- en technische mutaties toegelicht worden vanaf € 2,5 miljoen of wanneer deze politiek relevant zijn.

• 2. 

  Beleid

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Tabel 1 Belangrjkste mutaties 6e incidentele suppletoire begroting 2021 (bedragen x € 1 mln.)

¹ ISB1 Kamerstukken II 2020/21,35678, nr. 1, ISB2 Kamerstukken II 2020/21,35684, nr. 1, ISB3 Kamerstukken II 2020/21,35703, nr. 1, ISB4 Kamerstukken II 2020/21,35763, nr. 1

Bovenstaand overzicht geeft het totaal van alle COVID-19 gerelateerde uitgaven en ontvangsten op de VWS-begroting weer, zoals verwerkt in de relevante begrotingsstukken. Het betreft de corona gerelateerde mutaties zoals opgenomen in de eerste, tweede, derde en vierde incidentele suppletoire begroting 2021. De tabel is inclusief de mutaties van deze zesde incidentele suppletoire begroting 2021¹. Er is voor gekozen om een uitsplitsing te maken in begrotingsgefinancierde uitgaven en premiegefi-nancierde uitgaven en een totaaltelling.

• 3. 

  Beleidsartikelen

3.1 Artikel 1 Volksgezondheid

Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)

¹ De vijfde incidentele suppletoire begroting betreft een bijstelling vanwege kwijtschelden van publieke schulden n.a.v. Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK). Derhalve heeft deze vijfde incidentele suppletoire begroting geen invloed op de corona gerelateerde uitgaven op de VWS-begroting.

Uitgaven

• 1. 

  Gezondheidsbeleid

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

ZonMw: programmering

ZonMw heeft de opdracht gekregen voor een vervolg op het meerjarig onderzoeksprogramma COVID-19. ZonMw gaat kennis ontwikkelen die in Nederland nodig is voor de optimale inzet van vaccinatie tegen COVID-19 (€ 25 miljoen), en de verbetering van de preventieve/profylactische behandeling ter voorkoming van COVID-19 en de therapeutische behandeling van COVID-19-patiënten (€ 35 miljoen). Middelen hiervoor worden vrijgemaakt door een herschikking vanuit het programma vaccinimplementatie en het programma innovatieve behandelingen. Daarnaast worden de middelen vanuit 2021 in het juiste kasritme doorgeschoven naar latere jaren.

• 2. 

  Ziektepreventie Opdrachten Ziektepreventie

Voor het ZonMw-onderzoek naar de verbetering van de preventieve/ profylactische behandeling ter voorkoming van COVID-19 en de therapeutische behandeling van COVID-19 patiënten wordt € 35 miljoen herschikt van het onderzoeksprogramma innovatieve behandeling. Tevens worden er additionele kosten gemaakt voor bron- en contactonderzoek vanuit de GGD'en en GGD GHOR (€ 117 miljoen) en wordt uitvoering gegeven aan de wijziging van de Wet publieke gezondheid waarin aanvullende maatregelen voor het internationaal personenverkeer worden opgenomen (€ 19,4 miljoen). In verband met de bestrijding van het coronavirus wordt voor alle reizigers uit aangewezen hoog risicogebieden een negatieve testverklaring vereist en wordt quarantaine verplicht gesteld. Daarnaast is er sprake van overlopende verplichtingen vanuit 2020 die een kaseffect hebben in 2021 van € 21 miljoen. Het betreft onder meer overlopende verplichtingen voor de GGD GHOR, het LCDK en het coronadashboard.

Ent-vergoedingen

Bij de vijfde incidentele suppletoire begroting 2020 zijn middelen voor ent-vergoedingen voor de uitvoerende partijen die zorgdragen voor de vaccinatie geboekt op het instrument bijdragen agentschappen voor het RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra (€ 714 miljoen). Een groot deel van deze ent-vergoedingen zullen nu, in plaats van door het RIVM, worden uitgekeerd door VWS als opdracht (€ 443 miljoen). Het overige deel betreft ent-vergoedingen voor onder andere huisartsen via een subsidieregeling (€ 271 miljoen). De middelen worden overgeboekt van het instrument agentschappen naar de juiste instrumenten, namelijk opdrachten respectievelijk subsidies onder Ziektepreventie. Dit verklaart de technische correctie van € 714 miljoen.

Middelen testen spoor 2a

Om mensen meer vrijheden te geven, wordt laagdrempelig testen mogelijk gemaakt waarbij een negatief testbewijs gebruikt kan worden voor deelname aan onder meer sport- en jeugdactiviteiten, culturele instellingen, evenementen restaurants en overige horeca- en doorstroom-locaties (€ 223 miljoen).

Bijdragen aan agentschappen

RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra

Het betreft de herschikking vanuit het programma vaccinimplementatie (€ 25 miljoen) om uitvoering te geven aan het meerjarige COVID-19 onderzoek van ZonMw om kennis te ontwikkelen die in Nederland nodig is voor de optimale inzet van vaccinatie tegen corona. Daarnaast wordt er aan het RIVM additioneel budget toegekend voor het rioolsurveillancepro-gramma, toedieningsmaterialen en onderzoek.

Bijdragen aan medeoverheden

Overige

Voor de vergoeding van de meerkosten in de beheersing van corona in 2020 van de GGD'en zijn eind 2020/begin 2021 nog verzoeken om voorschotten ontvangen. Deze voorschotten zijn in 2021 verwerkt (€ 157 miljoen).

3.2 Artikel 2 Curatieve Zorg

Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)

Uitgaven

• 1. 

  Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg

Subsidies

Medische producten

Het betreft een kasschuif van 2021 naar 2022 voor het Nationaal Farmaceutisch Kennis, onderzoek en opleidingscentrum.

3.3 Artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)

Uitgaven

• 1. 

  Participatie en zelfredzaamheid van mensen met beperkingen

Subsidies

Inclusieve samenleving

Bij de Najaarnota 2020 is € 9 miljoen beschikbaar gesteld voor het Rode Kruis, maar een gedeelte van de ondersteuning vindt plaats in 2021. Het Rode Kruis ondersteunt in 2021 de overheid bij het testen en vaccineren. Hiervoor ontvangen zij € 6 miljoen.

Opdrachten

Inclusiviteit

In 2021 is de staande afspraak dat meerkosten die direct voortvloeien uit de coronamaatregelen van het kabinet en het volgen van de RIVM-maatregelen door het Rijk worden vergoed richting gemeenten. Deze post betreft meerkosten vanuit de Jeugdwet en de Wmo 2015. In 2020 was de compensatie € 170 miljoen; vanwege het vaccinatieprogramma worden lagere meerkosten verwacht in 2021 (€ 141 miljoen). Dit bedrag is een voorlopige raming. De hoogte van de compensatie zal na de zomer vastgesteld en uitgekeerd worden.

3.4 Artikel 4 Zorgbreed beleid

Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)

Uitgaven

• 1. 

  Positie cliënt en transparantie van zorg

Opdrachten

Quarantaineplicht reizigers

Ter uitvoering van de Quarantainewet is een deel van de communicatiemiddelen, onder andere voor social media en advertenties (€ 650 duizend), bedoeld voor de directie Communicatie. Deze directie is belast met de uitvoering van een onderdeel van de communicatiestrategie.

• 2. 

  Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Subsidies

Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Voor de subsidie Extra handen voor de zorg wordt het beschikbare budget verhoogd met € 2 miljoen, zodat er matching kan plaatsvinden vanuit de uitzendbureaus. Het matchen kost soms meer tijd en de crisis en bijbehorende personele problematiek speelt nog steeds een rol. Tevens is voor de uitvoering van het Sectorplanplus additioneel budget in 2021 nodig van € 14 miljoen. Per abuis is bij de kasschuif niet het gehele beschikbare budget van 2020 naar 2021 doorgeschoven. Dit leidt tot een tekort van € 14 miljoen dat met deze middelen wordt opgelost.

• 3. 

  Informatiebeleid

Opdrachten

Overige

Er wordt € 2 miljoen beschikbaar gesteld voor digitale ondersteuning in ziekenhuizen om de toestroom naar zorg op een verantwoorde manier te organiseren. Het rijk compenseert ziekenhuizen voor deze kosten.

• 4. 

  Niet-beleidsartikelen

4.1 Artikel 10 Apparaatsuitgaven

Tabel 7 Apparaatsuitgaven Kerndepartement (bedragen x € 1.000)

Apparaatsuitgaven kerndepartement Personele uitgaven kerndepartement

Er wordt budget beschikbaar gesteld voor de uitvoeringskosten van de bonusregeling 2021 en voor personele kosten binnen het kerndepartement in het kader van de bestrijding van corona. Het gaat om een bedrag van € 10,3 miljoen in 2021 en € 1,2 miljoen in 2022.

• 5. 

  Financieel beeld zorg 5.1 Financieel beeld zorg

In deze paragraaf zijn de corona gerelateerde uitgaven en ontvangsten opgenomen, die onder het Uitgavenplafond Zorg vallen.

Tabel 8 Corona uitgaven en ontvangsten Uitgavenplafond Zorg (bedragen x € 1 miljoen)

Bron: VWS

Toelichting

Meerkosten corona wlz

Zorgaanbieders maken extra personele en materiële kosten in verband met het coronavirus. In de beleidsregel SARS-CoV-2 virus van de NZa is vastgelegd wanneer deze kosten buiten de contracteerruimte vergoed worden. Het financiële effect hiervan wordt geraamd op € 150 miljoen voor 2021.

Eigen bijdragen corona Wlz

De ontvangsten uit eigen bijdragen Wlz zullen lager uitvallen dan oorspronkelijk geraamd. De inschatting is dat dit voor € 11,7 miljoen wordt veroorzaakt door het coronavirus.

Verlengen voorwaardelijke toelating paramedische herstelzorg i.v.m. corona

De regeling Voorwaardelijke toelating paramedische herstelzorg wordt in verband met corona verlengd (€ 25 miljoen in 2021 en € 3 miljoen in 2022).

Tweede Kamer, vergaderjaar 2020-2021, 35 815, nr. 2 13