Bijdrage coronadebat 24 maart - Hoofdinhoud

De situatie van twee weken geleden was al kwetsbaar en heeft zich helaas niet de goede kant op ontwikkeld. Met vollere ziekenhuizen, vollere IC’s en een R-getal van boven de 1. Daarmee ziet ook de ChristenUnie-fractie dat voorzichtigheid geboden is en dat verdere versoepelingen nu niet aan de orde zijn.

Vanmorgen was ik bij de technische briefing en daar was het onzekerheid troef. Ik hoor graag van het kabinet wat het perspectief voor de korte termijn is: zijn de IC’s over een paar weken overvol als de R inderdaad niet omlaag gaat? Liever nu duidelijkheid dan tegen beter weten in hopen.

Het wrange is dat mensen in een sociaal-economisch zwakkere positie 2 keer zoveel kans hebben om te sterven door corona. Het Centraal Bureau voor de Statistiek en het Amsterdam UMC laten zien dat gezondheidsverschillen, kleinere behuizing en werk dat niet thuis gedaan kan worden, allemaal ertoe leiden dat er meer kans op besmetting en meer kans op overlijden is. Ik wil graag een reactie van het kabinet hierop.

Maatregelen

Ondanks de vergaande maatregelen gaat de verspreiding maar door. Er is een permanent hoge bezetting in de ziekenhuizen en dan ook nog een derde golf, terwijl het personeel uitgeput is. Tegen die zorgelijke achtergrond zie ik dat de effectiviteit van het nemen van de maatregelen enigszins uitgewerkt lijkt.

Hoe houden we het vol, hoe zorgen we voor meer urgentiegevoel en een betere naleving? Het is belangrijk dat we de strijd tussen virus en vaccin niet verliezen.

De avondklok verschuift een uur, naar 22 uur. Ik heb ook de roep van de politie en de veiligheidsregio’s gehoord, van de burgemeesters, en ik kan me daar wel in vinden. Maar hoe past dit bij de uitspraak van de minister-president op 21 januari dat de effectiviteit van de avondklok enorm afneemt als je de avondklok ’s avonds om 22 uur laat ingaan?

Dan een vraag over de winkels. Ik zie dat veel winkeliers werken met tijdsblokken. Online of telefonisch kun je een tijdsblok reserveren. Is het denkbaar om in deze situaties het overbruggen, de wachttijd, van vier uur te laten vervallen, vraag ik het kabinet?

De TU Eindhoven heeft een methode ontwikkeld om mogelijke besmetting door aerosolen in binnenruimtes aanzienlijk te beperken en hier moeten nu snel praktijkproeven mee starten. Gaat VWS hier ook opdracht voor geven?

We hebben het heel vaak over maatregelen, maar de maatregel die iedereen kan nemen is gezond leven, preventie, een ommetje maken. Ook ik vraag aan het kabinet om in alle communicatie-uitingen, bijvoorbeeld de persconferentie dit onder de aandacht te brengen: wat kunnen mensen zelf doen om hun weerstand te vergroten?

Al deze maatregelen, het wel en niet verlengen, doen een aanslag op het vertrouwen van de burger in de overheid als je dat niet goed onderbouwt. Ik roep het kabinet op transparant te blijven communiceren en de afwegingen toegankelijk te delen met de burgers.

Tegelijkertijd vraag ik ook aan het kabinet om altijd te blijven handelen vanuit het perspectief van vertrouwen. In burgers, maatschappelijke organisaties en ondernemers.

Vaccineren

Ik wil nog kort een aantal vragen stellen over vaccineren.

Kan de minister van VWS toelichten waarom het vaccineren vertraagt? Ik krijg niet scherp of het aan de vaccinlevering ligt, aan de prikcapaciteit van de GGD of misschien nog wat anders. De voorraad van Pfizer wordt verder teruggebracht, dat is nu verstandig. Maar hoe gaat het nu met de groep 75-79 jarigen? Op 6 maart vielen de eerste uitnodigingen op de deurmat, maar bijna drie weken later is nog maar 15% geprikt. Waarom duurt het zo lang?

En hoe zit dat nu met productielocatie Halix uit Leiden? Alle kranten schrijven erover. Hoeveel vaccins zijn er nu wanneer beschikbaar en voor wie?

Met het oog op de meest kwetsbaren per cohort die wordt opgeroepen voor vaccinatie: zijn er mogelijkheden om een reservelijst te maken van mensen uit hetzelfde cohort die bijvoorbeeld door een jaar thuisisolatie er het slechtst aan toe zijn? Zo helpen we mensen en wordt ook spillage voorkomen. Iets soortgelijks gebeurt ook in België.

Tot slot. Ik vind dat we als land een internationale verantwoordelijkheid hebben. Daarom roep ik het kabinet op zich in te zetten voor een rechtvaardige verdeling van de vaccins wereldwijd en dit ook in de Europese Raad aan de orde te stellen.