Memorie van toelichting - Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2021 (Vierde incidentele suppletoire begroting inzake Coronamaatregelen) - Hoofdinhoud

Deze memorie van toelichting i is onder nr. 2 toegevoegd aan wetsvoorstel 35763 - Vierde incidentele suppletoire begroting Volksgezondheid, Welzijn en Sport 2021 (Coronamaatregelen) i.

Officiële titel	Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2021 (Vierde incidentele suppletoire begroting inzake Coronamaatregelen); Memorie van toelichting; Memorie van toelichting
Document­datum	15-03-2021
Publicatie­datum	15-03-2021
Nummer	KST357632
Kenmerk	35763, nr. 2
Externe link	origineel bericht
Originele document in PDF

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 2020-

2021

35 763

Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2021 (Vierde incidentele suppletoire begroting inzake Coronamaatregelen)

Nr. 2

MEMORIE VAN TOELICHTING A Artikelgewijze toelichting bij het wetsvoorstel Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2021 wijzigingen aan te brengen in:

de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport;

Normaliter wordt nieuw beleid in uitvoering genomen nadat de Staten-Generaal de begrotingswet heeft geautoriseerd. Aangezien uitvoering van de spoedeisende maatregelen die in deze vierde incidentele suppletoire begroting zijn opgenomen in het belang van het Rijk zijn, en niet kan wachten tot formele autorisatie van beide Kamers der Staten-Generaal, zal het kabinet de uitvoering van de maatregelen starten. Hiermee wordt gehandeld conform artikel 2.27, tweede lid, van de Comptabiliteitswet 2016. Voor de indiening van deze Incidentele suppletoire begroting is uw Kamer vooraf geïnformeerd via de brief Stand van zaken COVID-19 van 23 februari 2021 (Kamerstukken II 2020/21, 25 295, nr. 996), de brief Aankoop extra doses BioNTechPfizer en Moderna van 23 februari 2021 (Kamerstukken II 2020/21, 25 292, nr. 995), brief Stand van zaken COVID-19 van 12 februari 2021 (Kamerstukken II 2020/21, 25 295, nr. 988) en brief Stand van zaken COVID-19 van 2 februari (Kamerstukken II 2020/21, 25 295, nr. 950) en de brief Uitbreiding economisch steun- en herstelpakket van 21 januari 2021 met kenmerk CE-AEP 21019675.

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,

H.M. de Jonge

kst-35763-2 ISSN 0921 - 7371 's-Gravenhage 2021

B Artikelgewijze toelichting bij de begrotingsartikelen

• 1. 

  Leeswijzer

Uitgangspunt bij de tabel budgettaire gevolgen van beleid is dat per artikel de beleidsmatige- en technische mutaties toegelicht worden vanaf € 2,5 miljoen of wanneer deze politiek relevant zijn.

• 2. 

  Beleid

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Tabel 1 Belangrijkste mutaties 4e incidentele suppletoire begroting 2021 (bedragen x € 1 mln.)

¹ ISB1 Kamerstukken II 2020/21,35 678, nr. 1, ISB2 Kamerstukken II 2020/21,35 684, nr. 1, ISB3 Kamerstukken II 2020/21,35 703, nr. 1.

Tabel 2 Totaal COVID-19 gerelateerde uitgaven- en ontvangsten 2021 en 2022 (bedragen x € 1 mln.)

¹    ISB1 Kamerstukken II 2020/21,35 678, nr. 1, ISB2 Kamerstukken II 2020/21,35 684, nr. 1, ISB3 Kamerstukken II 2020/21,35 703, nr. 1.

²    Inclusief de geraamde uitgaven 2020 zoals opgenomen in de 3e ISB 2021 (Kamerstukken II 2020/21,35 703, nr. 1) zijn de totale corona gerelateerde uitgaven op de VWS-begroting circa € 15 miljard.

Bovenstaand overzicht geeft een totaaloverzicht van alle COVID-19 gerelateerde uitgaven en ontvangsten op de VWS-begroting, zoals verwerkt in de relevante begrotingsstukken. Het betreft de corona gerelateerde mutaties zoals opgenomen in de eerste, tweede en derde incidentele suppletoire begroting 2021. De tabel is inclusief de mutaties van deze vierde incidentele suppletoire begroting 2021. Er is voor gekozen om een uitsplitsing te maken in begrotingsgefinancierde uitgaven en premiegefinancierde uitgaven en een totaaltelling.

• 3. 

  Beleidsartikelen

3.1 Artikel 1 Volksgezondheid

Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)

Uitgaven

• 2. 

  Ziektepreventie

Subsidies

Extra kosten IC-opschaling

De kosten voor de regeling opschaling IC zullen naar verwachting hoger uitvallen als gevolg van de afwikkeling van bezwaarzaken.

Opdrachten

Beveiliging vaccins

Er worden middelen beschikbaar gesteld om de opslag en distributie van vaccins te beveiligingen zodat de vaccins veilig op de locaties komen waar ze worden gezet.

Communicatiemiddelen Corona Tester

Er worden communicatiemiddelen ingezet om het testbeleid en daarmee de bestrijding van corona voldoende onder de aandacht te brengen. Dit gebeurt onder meer met een campagne.

GGD-GHOR

De GGD'en krijgen een tegemoetkoming in de kosten om het klant- en contactcentrum operationeel te houden, zodat mensen een afspraak kunnen maken voor een vaccinatie of een test. Daarnaast ontvangen zij middelen voor bron- en contactonderzoek. Ook wordt de inzet van digitale middelen en bijbehorende randvoorwaarden gefinancierd in de ondersteuning bij het werk van de GGD'en. Met het inrichten van een landelijk serviceloket teststraten kan de testcapaciteit vanuit de GGD'en ondersteund worden en wordt het mogelijk gemaakt om mobile testunits in te blijven zetten. Als laatste ontvangen de GGD'en middelen om hun coördinerende rol te kunnen vervullen en zullen wij ook het virus monitoren in relatie tot de zorg die mensen nodig zijn. Meer specifiek richt de GGD zich dan op de niet-ziekenhuis gerelateerde zorg in een regio.

Ophogen budget vaccins

Er zijn reeds aanvullende afspraken gemaakt via de Europese Unie met producenten van vaccins. Met deze € 430 miljoen kan aan de aangegane verplichtingen en eventuele afspraken volgend uit lopende onderhandelingen worden voldaan.

Testen spoor 2a - fase 0

Om mensen meer vrijheden te geven wordt het laagdrempelig testen voorbereid.

Q-check

Met deze middelen wordt een «quarantainecheck» uitgewerkt, die kan bijdragen aan een betere informatievoorziening over wanneer je in quarantaine moet gaan.

Testen COVID-19

Het grootschalig testen wordt met deze middelen mogelijk gemaakt (€ 2.364 miljoen). Met deze middelen wordt laboratoriumcapaciteit voor PCR-testanalyses beschikbaar gesteld en wordt de inkoop van antigeen sneltesten, PCR-afname swaps, ademtesten en andere testen en labdis-posables door het Landelijk Consortium Hulpmiddelen mogelijk.

Bijdragen aan agentschappen

Aankoop spuiten en naalden

Voor de vaccinaties worden zero residual volume spuiten en naalden aangeschaft door het RIVM. Met deze middelen kan verspilling van het vaccin zo veel mogelijk worden voorkomen.

Aanschaf anti-lichamen

De uitgaven aan de inkoop van maximaal 20.000 behandelingen bedragen circa € 40 miljoen. De overheid financiert de aankoop van deze behandelingen. De aankoopverplichtingen gaan pas in na noodtoelating of markttoelating. De overheid draagt het financiële risico in het geval dat de behandeling uiteindelijk in de praktijk niet ingezet wordt door artsen. Als het wel wordt ingezet dan zijn de kosten voor de zorgverzekeraars. Hiervoor worden € 30 miljoen ontvangsten geraamd in 2021 en € 10 miljoen in 2022.

Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken

Ondersteuning Defensie bij teststraten en vaccineren

Het Ministerie van Defensie ondersteunt de opbouw en werkzaamheden bij de snelteststraten en vaccinlocaties.

3.2 Artikel 2 Curatieve Zorg

Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid 4e incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)

Uitgaven

• 1. 

  Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg

Opdrachten

Landelijk coördinatiecentrum geneesmiddelen

In 2020 is een opdracht gegeven aan het Landelijk Coördinatiecentrum Geneesmiddelen (LCG) om de landelijke beschikbaarheid van geneesmiddelen voor de behandeling van COVID-19 te monitoren en te coördineren. De werkzaamheden van het LCG worden in 2021 en 2022 voortgezet. De kosten hiervoor zijn in 2021 en 2022 jaarlijks € 1,9 miljoen.

Inkoop beademingsapparatuur

Een aanvullend budget van € 4,5 miljoen is nodig om de overeenkomsten gestand te doen die in het voorjaar van 2020 zijn aangegaan voor de aankoop van beademingsapparatuur door het Ministerie van VWS en waarvoor in 2021 pas de levering zal plaatsvinden.

Inkoop persoonlijke beschermingsmiddelen door VWS

Een aanvullend budget van circa € 60,3 miljoen is nodig om aan de betalingsverplichting te kunnen voldoen van de eerdere inkoop van medische mondmaskers door het Ministerie van VWS. Het gaat hierbij om overlopende verplichtingen uit 2020, die tot betaling en levering leiden in 2021.

Inkoop persoonlijke beschermingsmiddelen door het LCH

Voor de inkoop van persoonlijke beschermingsmiddelen door het Landelijk Consortium Hulpmiddelen (LCH) is in 2021 een aanvullend incidenteel budget van € 71 miljoen benodigd. Met de verkregen voorschotten kan het LCH onder meer de additionele inkoop van FFP2-maskers, de afwikkeling van inkooporders uit 2020 en inkopen vanuit ProductieNL voortzetten.

Bijdragen aan agentschappen

Kosten CIBG inzake LCH

Dit betreft de kosten voor het projectbureau LCH binnen het CIBG en de transportkosten en facilitaire kosten van het landelijk consortium hulpmiddelen (LCH).

Extra kosten vaccinbeoordeling door aCBG

Op dit moment is het van het grootste belang vaccins tegen het corona-virus zo snel mogelijk goed te keuren, om verdere maatschappelijke en gezondheidsschade van de coronacrisis zoveel mogelijk tegen te gaan.

Het aCBG moet als co-rapporteur hier extra menskracht voor inzetten. Om dit mogelijk te maken worden additionele middelen beschikbaar gesteld.

3.3 Artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)

Uitgaven

• 1. 

  Participatie en zelfredzaamheid van mensen met beperkingen

Opdrachten

Persoonlijke beschermingsmaterialen mantelzorgers en PGB gefinancierde zorgverleners

Er zullen gratis beschermingsmiddelen verstrekt worden aan mantelzorgers en PGB gefinancierde zorgverleners. Deze worden door het LCH ingekocht. Met het beschikbaar stellen van deze middelen worden ook de distributiekosten voor het verspreiden van de beschermingsmiddelen mantelzorgers en PGB gefinancierde zorgverleners gecompenseerd.

Steunpakket sociaal en mentaal welzijn en leefstijl

De bestrijding van het virus vraagt al heel lang heel veel van mensen. We hebben stevige maatregelen moeten nemen om het virus te bestrijden en zijn genoodzaakt om die nog vol te houden. Die stevige maatregelen leiden onvermijdelijk tot economische schade maar hebben ook grote impact op het sociaal en mentaal welzijn van mensen. Op langere termijn is werken aan herstel nodig en dat doen we als Kabinet met vereende krachten, bijvoorbeeld op het terrein van onderwijs via een meerjarig, nationaal plan. Op kortere termijn moeten we de gevolgen van de stevige maatregelen zien te dempen en structurele schade zo veel mogelijk proberen te voorkomen. Daarvoor heeft het Kabinet een maatschappelijk steunpakket ontwikkeld dat zich richt op sociaal en mentaal welzijn en een gezonde leefstijl. In het totaal is hiervoor een bedrag van 200 miljoen beschikbaar. Hiervan loopt € 63 miljoen via de begroting van het Ministerie van VWS en het overige deel via het Gemeentefonds en andere departementale begrotingen.

3.4 Artikel 4 Zorgbreed beleid

Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid 4e incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)

Vastgestelde Mutaties Stand 4e Mutatie Mutatie Mutatie Mutatie begroting incl.    4e ISB    ISB 2022    2023    2024    2025

NvW, amendementen en ISB's

Uitgaven

• 1. 

  Positie cliënt en transparantie van zorg

Opdrachten

Overige

Communicatiecampagne Vaccin

Er wordt een vaccinatiecampagne gestart om te informeren en de vaccinatiebereidheid (blijvend) te vergroten.

Campagne quarantaine en testen

De mediacampagne quarantaine en testen wordt voortgezet.

• 2. 

  Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Subsidies

Budget zorgbonus 2020 in 2021

Alle aanvragen voor de bonus subsidieregeling in 2020 zijn behandeld en - indien voldaan aan de voorwaarden - uitbetaald. Een zeer beperkt deel (5%) is in januari 2021 afgehandeld en belast daarmee ook de uitgaven in 2021.

• 3. 

  Informatiebeleid

Opdrachten en Bijdrage aan agentschappen

Programma Realisatie Digitale Ondersteuning (COVID-19)

Voor het realiseren van digitale oplossingen die kunnen bijdragen aan de bestrijding van het coronavirus worden middelen beschikbaar gesteld. Het budget wordt onder meer aangewend voor de doorontwikkeling en inbeheername van de CoronaMelder, de realisatie en inbeheername van GGD Contact, de voorbereidingen voor de digitale ondersteuning van een testbewijs en de ontwikkeling en inbeheername van de invoerapplicatie BRBA. Tevens wordt gekeken naar inzet van technologie om gegevensuitwisseling tussen GGD Contact (de app) en de GGD mogelijk te maken en op welke wijze evaluatieonderzoeken kunnen worden begeleid.

• 5. 

  Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland

Bekostiging

Zorg en Welzijn

Er wordt € 33 miljoen beschikbaar gesteld om de zorg te kunnen verlenen in het Caribisch deel van Nederland in verband met COVID-19.

3.5 Artikel 6 Sport en bewegen

Tabel 7 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)

Uitgaven

• 4. 

  Sport verenigt Nederland

Subsidies

Voortzetting steun amateursport

Het steunpakket voor amateursportverenigingen (TASO) wordt voortgezet in het eerste half jaar van 2021. Hiervoor is € 91,4 miljoen beschikbaar. Tevens wordt het steunpakket voor verhuurders van sportaccommodaties (TVS) doorgetrokken in het eerste half jaar van 2021. Voor private verhuurders van sportaccommodaties kan de huur worden kwijtgescholden. Hier is € 28,8 miljoen voor beschikbaar gesteld.

Bijdrage aan medeoverheden

Voortzetting steun amateursport

Het steunpakket voor verhuurders van sportaccommodaties wordt verlengd in het eerste half jaar van 2021. Hiervoor is € 39,8 miljoen beschikbaar.

Steun zwembaden en ijsbanen sector

De zwembaden en ijsbanen hebben financiële schade opgelopen door de inperking van het aantal bezoekers in zwembaden en ijsbanen als gevolg van de coronacrisis. Vanwege derving in de exploitatie 2020 is bij de derde incidentele begroting 2021 een bedrag van € 100 miljoen beschikbaar gesteld. De steunmaatregel voor zwembaden en ijsbanen wordt gecontinueerd in de eerste maanden van 2021. Hiervoor is een extra budget beschikbaar gesteld van € 80 miljoen.

SPUK-Regeling specifieke uitkering stimulering sport

Er worden ontvangsten geboekt vanuit de specifieke uitkering sport (vrijstelling btw) in verband met teruggave van te veel verkregen compensatie. Deze middelen worden benut om eventuele nabetalingen te kunnen voldoen.

• 4. 

  Niet-beleidsartikelen

4.1 Artikel 10 Apparaatsuitgaven

Tabel 8 Apparaatsuitgaven Kerndepartement (bedragen x € 1.000)

Apparaatsuitgaven kerndepartement Personele uitgaven kerndepartement

Er wordt budget beschikbaar gesteld voor personele en materiële uitgaven voor Dienst testen en het programma digitale ondersteuning binnen het kerndepartement in het kader van de bestrijding van COVID-19. Het gaat om een bedrag van € 34,3 miljoen.

Tweede Kamer, vergaderjaar 2020-2021, 35 763, nr. 2 15