Tweede Kamerverkiezingen: analyse partijstandpunten bestuurlijke vernieuwing

DEN HAAG (PDC) - Naast beleidswijzigingen willen veel partijen veranderingen aanbrengen in de manier van hoe de Nederlandse democratie werkt. Deze bestuurlijke vernieuwingen gaan over de manier waarop de overheid besluiten neemt, direct optreedt en wat de rol van de burger is in dit proces.

Aan de hand van actuele gegevens van de Peilingwijzer stelde PDC een samenvatting op van de partijstandpunten aangaande een aantal onderwerpen waarover meerdere partijen een duidelijke mening hebben.

Dit gaat over thema's zoals het afschaffen van het verbod op constitutionele toetsing¹ door rechters, het invoeren van een bindend correctief referendum², een gekozen burgemeester³ en het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd⁴ van 18 naar 16.

Bron: Peilingwijzer

• 1. 

  Constitutionele toetsing door de rechter houdt in dat de rechter toetst (of mag toetsen) of wetten al dan niet in overeenstemming zijn met de Grondwet. Het huidige artikel 120 van de Grondwet bepaalt dat de rechter niet mag beoordelen of wetten en verdragen in strijd zijn met de Grondwet. Nederland kent ook geen apart hof om wetgeving te toetsen.
   
• 2. 

  Een referendum is een volksstemming over een bepaalde politieke kwestie. Over referenda wordt in Nederland al decennialang gediscussieerd. Voorstanders vinden deze volksstemmingen een goede manier om burgers meer invloed te geven. Tegenstanders zeggen dat in een representatieve democratie volksvertegenwoordigers zijn gekozen om zorgvuldige belangenafwegingen te maken.
   
• 3. 

  De burgemeester wordt in Nederland nog door de Kroon benoemd. Dat gebeurt op voordracht van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties na een aanbeveling van de gemeenteraad. De minister kan de aanbeveling voor benoeming of ontslag alleen om zwaarwegende redenen weigeren, maar in de praktijk gebeurt dat vrijwel nooit.
   
• 4. 

  Een democratie wordt onder andere gekenmerkt door vrije, geheime en algemene verkiezingen waarbij het volk een volksvertegenwoordiging kiest. Volgens artikel 4 van onze Grondwet mogen dan ook alle Nederlanders kiezen en gekozen worden, behalve bij de wet gestelde beperkingen.