Hebben we een nieuwe Grondwet nodig? Debat over de toekomstbestendigheid van de Nederlandse Grondwet

Op 17 maart stemden we niet alleen over de Tweede Kamer, maar ook over wijzigingen van de grondwet. Weinig burgers zijn zich hiervan bewust: in de afgelopen 100 jaar is de Nederlandse grondwet een ‘rustig bezit’ geworden. Nu de principes van de democratische rechtsstaat in binnen- en buitenland steeds meer ter discussie staan komt de vraag op of dit niet moet veranderen.

Is een herwaardering van het ‘constitutionele erfgoed’ noodzakelijk, zoals de commissie-Remkes in 2019 bepleitte? Hoe zouden we de ‘constitutionele geletterdheid’ van burgers, politici en rechters kunnen vergroten? En leent de huidige grondwet zich daar eigenlijk wel voor, of hebben we een nieuwe grondwet nodig?

Na een kort welkomstwoord door Marijke van Faassen (historica, senior onderzoeker Huygens ING) werden bovenstaande vragen op 19 april 2021 voorgelegd aan het panel. Het panel bestond uit:

Karin van Leeuwen (historica Universiteit Maastricht, bewerker van de bronnenpublicatie ‘Over de Grondwet gesproken’);

Luc Verhey¹ (staatsraad en hoogleraar staats- en bestuursrecht, Universiteit Leiden);

Janneke Gerards² (hoogleraar constitutioneel recht, Universiteit Utrecht);

Hanneke Schipper-Spanninga (directeur Constitutionele Zaken en Wetgeving van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties);

Ariejan Korteweg (journalist Volkskrant) en

Kors Visscher (promovendus Universiteit voor Humanistiek).

Eveline van Rijswijk modereerde het debat.

Dit debat werd georganiseerd naar aanleiding van de bronnenpublicatie Over de grondwet gesproken met fragmenten uit 100 jaar staatscommissies voor grondwetsherziening (Verloren 2020).

 

00:00	01:21	04:50	05:50
Eveline van Rijswijk stelt de panelleden voor	Welkomstwoord door Marijke van Faassen	Video "Zal de grondwetstrijd de grondwet veranderen?"	Discussie

Ga naar de fotopagina.

In de online interviewserie #kenjegrondwet​ gaat historicus en presentator Eveline van Rijswijk rondom de verkiezingen onder meer in gesprek met historici Karin van Leeuwen (Universiteit van Maastricht) en Kors Visscher (Universiteit voor Humanistiek), rechtsgeleerde Janneke Gerards (Universiteit Utrecht) en journalist Ariejan Korteweg (de Volkskrant).

Aflevering 4. Kors Visscher (Universiteit voor Humanistiek)

Aflevering 3. Ariejan Korteweg (de Volkskrant)

Aflevering 2. Janneke Gerards (Universiteit Utrecht)

Aflevering 1. Karin van Leeuwen (Universiteit van Maastricht)

• - 

  Huygens ING
• - 

  Maastricht University (UM)
• - 

  Montesquieu Instituut

• - 

  Fonds Staatsman Thorbecke/KNAW
• - 

  Uitgeverij Verloren

• 1. 

  Prof. Luc Verhey (1960) is sinds 1 maart 2011 staatsraad bij de afdeling advisering. Vanaf 1 april 2012 bekleedt hij de Kirchheiner leerstoel in Leiden. Hij was hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de Universiteit Maastricht. Eerder was hij universitair docent en wetgevingsjurist bij het ministerie van Justitie. In 2007-2012 was hij tevens directeur van het Montesquieu Instituut Maastricht.
   
• 2. 

  Janneke Gerards (1976) is sinds 15 augustus 2024 staatsraad in de Afdeling advisering van de Raad van State. Zij is verder part-time hoogleraar Fundamentele Rechten aan de Universiteit Utrecht. Eerder was zij hoogleraar staats- en bestuursrecht in Leiden en hoogleraar in Nijmegen en Utrecht. Haar specialismen zijn Europese en nationale grondrechten, gelijke behandeling, rechterlijke toetsing en constitutioneel recht.
   
• 3. 

  DEN HAAG (PDC) - Met verschillende grondwetswijzigingen in behandeling is volgens de staatscommissie-Remkes een herwaardering van het 'constitutionele erfgoed' nodig. Met een panel van experts ging moderator Eveline van Rijswijk gisteren in debat over deze stelling van de commissie-Remkes en andere vragen als: Hebben we een nieuwe grondwet nodig? Moeten burgers betrokken worden bij de herziening van de Grondwet? En hoe zouden we de ‘constitutionele geletterdheid’ van burgers, politici en rechters kunnen vergroten? Het panel bestond uit historica Karin van Leeuwen, hoogleraar staats- en bestuursrecht en lid van de staatsraad Luc Verhey, hoogleraar constitutioneel recht Janneke Gerards, directeur Constitutionele Zaken en Wetgeving van het ministerie van BZK Hanneke Schipper-Spanninga, politiek verslaggever bij de Volkskrant Ariejan Korteweg en promovendus in de politicologie Kors Visscher. Het live uitgezonden debat werd georganiseerd door het Montesquieu Instituut in samenwerking met het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis en de Universiteit Maastricht en vond plaats in Nieuwspoort.