35444 - Initiatiefvoorstel Wet duurzame aanpak stikstof

Dit wetsvoorstel werd op 22 april 2020 aanhangig gemaakt door de Tweede Kamerleden Klaver (GroenLinks)¹ en Bromet (GroenLinks)².

Voorstel voor een oplossing voor de stikstofcrisis door te zorgen voor daadwerkelijke daling van de stikstofuitstoot op de lange termijn en voor versterking van de natuur. Dan kan er weer gebouwd worden en bereikt de natuur een staat van goede instandhouding. De goede staat van instandhouding van de natuur kan gerealiseerd worden door de volgende maatregelen: - Er worden langetermijndoelen gesteld voor de totale, landelijke stikstofemissie, verdeeld over alle betrokken sectoren; - Een wettelijke grondslag voor een subsidieregeling, bedoeld voor warme sanering van veehouderijen en ondersteuning van de transitie naar duurzame landbouw; - Regels voor betere monitoring van zowel de stikstofdepositie als de versterking van de natuur met mogelijkheid tot bijstelling van beleid; - Een positieflijst van projecten die wél mogen worden gerealiseerd mits ze onder de drempelwaarde vallen die is ingevoerd door de Spoedwet aanpak stikstof; - Wettelijke verankering van uitbreiding van natuurgebieden; - Versterking van de natuur door daarvoor een subsidieregeling in te stellen waardoor eerder geschrapte plannen voor uitbreiding van natuurgebieden toch kunnen worden uitgevoerd. De langetermijndoelen zijn een kader waar andere maatregelen uit voort moeten komen. Deels staan deze maatregelen in dit wetsvoorstel, maar deels ook niet.

Voorstel van wet van de leden Klaver en Bromet tot wijziging van de Wet natuurbescherming en enige andere wetten in verband met het treffen van maatregelen betreffende stikstofemissie en het opnemen van een grondslag voor subsidieverlening voor veestapelreductie en natuurversterking (Wet duurzame aanpak stikstof)

Van deze pagina bestaat een uitgebreide versie met het inleidende gedeelte van de memorie van toelichting, alle documenten in dit dossier, een overzicht van Kamerleden en bewindslieden die bij de behandeling van dit dossier het woord hebben gevoerd en een overzicht van verwante dossiers.

• 1. 

  Jesse Klaver (1986) is sinds 17 juni 2010 Tweede Kamerlid. Tot 27 oktober 2023 was dat voor GroenLinks en sindsdien is hij lid van de Tweede Kamerfractie van GroenLinks-PvdA. Van 27 oktober 2023 tot 6 december 2023 was hij voorzitter van de gezamenlijke fracties van PvdA en GroenLinks en eerder (sinds 12 mei 2015) fractievoorzitter en politiek leider van GroenLinks. Bij de verkiezingen van 2017 en 2021 was hij lijsttrekker van GroenLinks. Jesse Klaver is sedert 17 juni 2010 lid van de Tweede Kamer. Hij was voorzitter van CNV-jongeren en was eerder voorzitter van DWARS, de jongerenorganisatie van GroenLinks. Hij is woordvoerder Europese zaken van de GL-PvdA-fractie en voorzitter van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken.
   
• 2. 

  Laura Bromet (1970) is sinds 7 juni 2018 Tweede Kamerlid. Tot 27 oktober 2023 was dat voor GroenLinks en sindsdien is zij lid van de Tweede Kamerfractie van GroenLinks-PvdA. Zij was wethouder van de gemeente Waterland. Eerder was zij beleidsmedewerker van de Tweede Kamerfractie van GroenLinks en raadslid in Waterland. Verder was zij jarenlang werkzaam in journalistiek en media, onder andere bij het bedrijf van haar vader, de bekende programmamaker Frans Bromet. Als Tweede Kamerlid houdt mevrouw Bromet zich bezig met landbouw, natuur, voedselkwaliteit, stikstofbeleid, visserij en koninklijk huis. Zij is voorzitter van de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
   
• 3. 

  Suzanne Kröger (1976) is sinds 27 oktober 2021 Tweede Kamerlid. Eerder was zij dat van 23 maart 2017 tot 31 maart 2021. Tot 27 oktober 2023 was zij lid van de GroenLinks-fractie en sindsdien van de Tweede Kamerfractie van GroenLinks-PvdA. Mevrouw Kröger was programmadirecteur bij Greenpeace Nederland en lange tijd actievoerder bij Greenpeace tegen ontbossing en voor verduurzaming. Daarnaast werkte zij na een aardbevingsramp bij de wederopbouw in Kashmir. Mevrouw Kröger is als Kamerlid woordvoerder klimaat en energie.
   
• 4. 

  Limburgs Tweede Kamerlid voor de Partij voor de Dieren. Had zesenhalf jaar zitting in de Kamer, na eerder al een klein jaar als vervanger te zijn opgetreden. Was voor zijn Kamerlidmaatschap medewerker van de Sophia-Vereeniging tot Bescherming van Dieren. In 2007-2011 en 2015-2019 Statenlid in Limburg. Als Kamerlid onder meer woordvoerder water, justitie en veiligheid, Koninkrijksrelaties en leenstelsel en voor een aantal dierenwelzijnsdossiers. Sprak verder over de aardgasproblematiek in Groningen en was tevens lid van het Presidium.
   
• 5. 

  Jaco Geurts (1970) was van 20 september 2012 tot 10 mei 2023 Tweede Kamerlid voor het CDA. Hij was eigenaar van een varkenshouderij in Kootwijkerbroek. Tevens was hij fractievoorzitter van het CDA in de gemeenteraad van Barneveld. De heer Geurts was als Kamerlid woordvoerder infrastructuur, ruimtelijke ordening en Omgevingswet en eerder van landbouw. Van juni 2019 tot januari 2022 was hij fractiesecretaris en in 2022 werd hij voorzitter van de vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Was in 2023-2024 waarnemend burgemeester van Maasdriel en in 2025 werd hij dat in Culemborg.
   
• 6. 

  Frank Futselaar (1979) was in de periode 2017-2021 Tweede Kamerlid voor de SP. In 2023 verving hij tijdelijk Jasper van Dijk. Na beleidsmedewerker bij de Europese fractie te zijn geweest was hij onder meer docent politiek en cultuur bij Saxion Hogeschool. Was voorts was hij lid van Provinciale Staten van Overijssel en gemeenteraadslid in Zwolle. Als Kamerlid hield de heer Futselaar zich onder meer bezig met natuur, buitenlandse zaken en defensie.
   
• 7. 

  Mark Harbers (1969) was van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024 minister van Infrastructuur en Waterstaat in het kabinet-Rutte IV. Van 26 oktober 2017 tot en met 21 mei 2019 was hij staatssecretaris van Justitie en Veiligheid in het kabinet-Rutte III. Hij was eerder in 2009-2018 en 2019-2022 Tweede Kamerlid voor de VVD, onder meer als financieel woordvoerder en fractiesecretaris. Verder was hij eerste ondervoorzitter van de Kamer en voorzitter van de commissie voor de Rijksuitgaven. De heer Harbers was eerder politiek adviseur van minister Zalm en in de periode 2007-2009 wethouder van Rotterdam. Als Kamerlid was hij in de periode 2019-2022 woordvoerder klimaat, energiebeleid en stikstofbeleid.
   
• 8. 

  Groningse bestuurder en vier jaar Tweede Kamerlid voor de PvdA. Begon zijn beroepsleven als bijrijder op een maaitractor bij een waterschap en was daarna ziekenverzorger en vakbondsbestuurder. In 2011 en 2015 lijsttrekker van de PvdA bij de Statenverkiezingen en in 2009-2015 gedeputeerde in Groningen. Was vervolgens directeur van een werkvoorzieningschap. In de Tweede Kamer hield hij zich bezig met economische zaken, klimaat, landbouw, natuur en voedselkwaliteit. Bevlogen en ongepolijste politicus.
   
• 9. 

  Tjeerd de Groot (1968) was van 23 maart 2017 (met een korte onderbreking in 2023) tot 29 maart 2024 Tweede Kamerlid voor D66. Hij promoveerde bij Uri Rosenthal op een proefschrift over hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en was politiek adviseur van minister Brinkhorst. Daarna was hij onder meer diplomaat bij de Nederlandse ambassade in Berlijn. Sinds 2010 was hij directeur van de Nederlandse Zuivel Organisatie. In de Tweede Kamer hield de heer De Groot zich bezig met landbouw, natuur en visserij, stikstof, dierenwelzijn en voedsel(productie). Hij was voorzitter van de vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat.
   
• 10. 

  Haags Tweede Kamerlid in twee afzonderlijke perioden. Eerst was hij dat in 1986-1994 voor de PvdA en later, in 2019-2021, voor 50PLUS. Was als PvdA-Kamerlid woordvoerder binnenlands bestuur en volksgezondheid en zette zich toen al in voor de belangen van ouderen, onder meer op het gebied van ziektekostenverzekering. Was voor die periode onder meer adjunct-directeur van de Haagse Gemeentelijke Dienst Verpleging en Verzorging en voorzitter van het PvdA-gewest Den Haag. Werd in 1994 'slachtoffer' van de vernieuwingsdrang in de PvdA en trad na zijn Kamerlidmaatschap toe tot het bestuur van het College van Toezicht Sociale Verzekeringen. Daarna was hij werkzaam bij zorgorganisaties. Voor 50PLUS kwam hij tussentijds in de Kamer en was hij woordvoerder financieel-economische zaken, landbouw en Europa.
   
• 11. 

  Bedachtzame SGP-afgevaardigde met een onderwijskundige achtergrond. Sprak in de ruim elf jaar dat hij Tweede Kamerlid was dan ook geregeld over onderwijs en was betrokken bij diverse parlementaire initiatieven op dat gebied. Was voor zijn Kamerlidmaatschap onder meer leraar geschiedenis en sectordirecteur op een school en directeur van het Wartburg College, locatie Revius in Rotterdam. Had geruime tijd zitting in zowel de gemeenteraad van Veenendaal als Provinciale Staten van Utrecht. In de Tweede Kamer hield hij zich ook bezig met binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties, politie, waterstaat, landbouw, wonen, cultuur en Europese zaken. Belangenbehartiger van de landbouwsector.
   
• 12. 

  Toegewijde politica van de ChristenUnie, betrokken op mens en natuur, die achtenhalf jaar Tweede Kamerlid was. Was werkzaam als freelance kunsthistorica en begon haar politieke loopbaan als raadslid in Veenendaal en lid van Provinciale Staten in Utrecht. In de Tweede Kamer woordvoerster landbouw, natuur, water, milieu en klimaat, wonen en ruimtelijke ordening, cultuur, zorg, preventie en medische ethiek. Volksvertegenwoordigster in de volle betekenis van het woord, die werkbezoeken nog belangrijker vond dan de vele debatten waaraan zij deelnam. Zette zich - geregeld met succes - in voor concrete doelen, zoals het invoeren van statiegeld om afval te beperken. Ging na haar Kamerlidmaatschap theologie studeren.
   
• 13. 

  Carola Schouten (1977) is sinds 10 oktober 2024 burgemeester van Rotterdam. Zij was minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en viceminister-president in het kabinet-Rutte III en van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024 minister voor Armoedebestrijding, Participatie en Pensioenen en viceminister-president in het kabinet-Rutte IV. Van 18 mei 2011 tot 26 oktober 2017 en van 31 maart 2021 tot 10 januari 2022 was mevrouw Schouten Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie. Eerder was zij medewerkster financiën en sociale zaken van de Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie. Zij groeide op in Giessen in het Land van Heusden en Altena. In de Tweede Kamer hield zij zich onder meer bezig met financieel-economische aangelegenheden, sociale zaken, pensioenen en wonen.